Sivas Kentsel Gelişim Alanının Kentin Peyzaj Özelliklerine Göre Değerlendirilmesi

Kentlerde peyzaj planlamanın en temel hedefi; kaynakların sürekliliğinin sağlanması için alan kullanım planlamalarının yapılmasında ve kentsel gelişim potansiyelinin belirlenmesinde alanın doğal ve kültürel peyzaj özellikleriyle dengenin kurulmasıdır. Bu kapsamda gerçekleştirilen bu araştırmada Sivas kentinin doğal ve kültürel peyzaj özelliklerini dikkate alan peyzaj planlama ilkelerine göre; en uygun alan kullanım modelinin oluşturulması, bu modeli kent planları ile birlikte değerlendirerek yanlış alan kullanımlarının tespit edilmesi ve kentin doğal potansiyelinin korunması amacıyla önlem ve önerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır.Bu çalışmada; alanın doğal ve kültürel peyzaj özellikleri ayrıntılı olarak ele alınmış; bu veriler ışığında korunacak alanlar, tarım, ağaçlandırılacak alanlar, yerleşim ve sanayi alanlarından oluşan 5 farklı alan kullanımı için uygunluk haritaları oluşturulmuştur. Dereceli uygunluk haritalarının ağırlıklı olarak çakıştırılması sonucu araştırma alanının en uygun alan kullanım haritası üretilmiştir. Yapılan değerlendirme sonuçlarına göre; alanın %44,25i tarım alanı; %45,14ü ağaçlandırılacak alanlar; %4,03ü yerleşim; %3,37si ise sanayi alanı için uygun olarak belirlenmiştir. Tarıma I. derecede uygun olan alanlar ile; alanın %2,46sını oluşturan su kaynakları koruma alanları korunacak alanlar olarak önerilmiştir. Çalışmanın sonucunda; oluşturulan en uygun alan kullanım haritası ile kent planları karşılaştırılmış ve araştırma alanının belirli bölümlerinin sahip olunan peyzaj özelliklerine uygun olarak planlanmadığı belirlenmiştir.

Evaluation of Sivas Urban Development Space by The Citys Landscape Features

The main goal of the landscape planning in cities is to establish balance in natural and cultural landscape characteristics of the area in determining the urban development potential and making the land use plans in order to maintain resources continuity. The purposes of this research which has been conducted in line with that objective are; creating the most proper and optimum model of occupation by considering Sivas citys natural and cultural landscape features, determining misuse of occupation by assessing that model with city plan and developing new precautions and suggestions in order to protect citys natural potential. In this study, the natural and cultural landscape features were examined in detail and in light of these data, the compliance maps were created for five different land uses including conservation, agricultural, afforestation, settlement and industrial areas. The most appropriate land use map of research area was generated using weighted overlaid of the grade suitability maps. According to the optimal land-use evaluations in the study, they were determined as suitable which is %44,25 of the study area for agricultural activities, %45,14 of the area for afforestation, %4,03 of the area for settlement, %3,37 of the area for industrial areas. Appropriate areas in the first degree for agricultural activities and water resources areas were proposed as conservation areas. At the end of the study; the most appropriate land use map compared with urban plans and it was determined that certain zones of the study area have not planned accordingly the landscape features of the area.

PDF

___

Anonim, 1997. Afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik, 02.09.1997 tarih ve 23098 sayılı Resmi Gazete. Anonim. 2006. Sivas 2023 Stratejik İl gelişme planı. T.C Sivas Valiliği, İl sosyal ve ekonomik planlama merkezi, Sivas. Anonim, 2008a. 1/25.000 ölçekli sayısal topoğrafik harita. Milli Savunma Bakanlığı, Harita Genel Komutanlığı, Türkiye. ı r n r i k e r ı ı u e ı z e n n l a k r e , n e j a , i l l a ı i e a l a ı r lı C , k el Anonim, 2008b. 1/25.000 ölçekli sayısal toprak haritası. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Türkiye. Anonim, 2008c. 1/25.000 ölçekli sayısal jeoloji haritası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Türkiye. Anonim, 2008d. 1/20.000 ölçekli Sivas kenti 1972 yılı çevre düzeni planı, Sivas Belediyesi, Sivas. Anonim, 2008e. 1/25.000 ölçekli Sivas kenti 1982 yılı nazım imar planı, Sivas Belediyesi, Sivas. Anonim, 2008f. 1/25.000 ölçekli memleket haritası. Devlet Su İşleri 19. Bölge Müdürlüğü, Sivas. Anonim, 2009a. Avrupa peyzaj sözleşmesi. www.avrupakonseyi.org.tr/antlasma. Erişim tarihi: 16.05.2009. Anonim, 2009b. Sivas-Merkez, Gemerek, İmranlı, Suşehri, Şarkışla, Yıldızeli ve Zara istasyonları uzun yıllar (1975-2009 ) iklim verileri. Devlet Meteoroji İşleri Genel Müdürlüğü. Anonim, 2009c. Sivas nüfus verileri, Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr. Erişim Tarihi: 18.03.2010. Anonim. 2010a. Sivas İl Sağlık Müdürlüğü Verileri. Sivas. Anonim. 2010b. Sivas İl Milli Eğitim Verileri. Sivas. Atabay, S. 2005. Stratejik çevre değerlendirmesi ve fiziki planlama ilişkileri. I. çevre ve ormancılık şurası, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara. Ayaşlıgil, T. 2005. Avrupa Birliği sürecinde peyzaj planlamanın önemi. I. çevre ve ormancılık şurası, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara. Baykan, C.S. 2005. Kent Planlaması ve Kentsel Yeşil Ağ Bütünleşik Planlamaya Yönelik Yöntem Denemesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Trabzon. Çelikyay, S. 2005. Arazi kullanımlarının ekolojik eşik analizi ile belirlenmesi: bartın örneğinde bir deneme. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı. İstanbul. Golany, G. 1976. New-Town Planning Principles and Practise. John Wiley and Sons, Newyork. Gündüz, S. 2004. Ankara İli Kalecik İlçesinde Tarımsal Turizme Uygun Alanların Saptanması ve Tarımsal Turizm Modelinin Oluşturulması Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara. Kesgin, B. ve Ersoy, E. 2006. Peyzaj planlamada CBS aracı olarak konumsal karar destekleme sisteminin uygulanması. Fatih Üniversitesi 4. CBS bilişim günleri, 13-16 Eylül 2006, İstanbul. Köseoğlu, M. 1982. Planlamada Yardımcı Yöntem Olarak Kullanım Değeri Analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:426, İzmir. Küçükerbaş, E.V. ve Malkoç, E. 2000. Planlama ≠ Tasarım. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Peyzaj Mimarlığı Kongresi 19-21 Ekim 2000 bildirileri, s. 529- 537, Ankara. Mansuroğlu, S.G. 1997. Düzce Ovasının Optimal Alan Kullanım Planlaması Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Adana McHarg, I. L. 1969. Processes As Values. in Design With Nature. Published for the American Museum of Natural History, Newyork. Memlük, Y., Duman, Ü., Özdemir, A. ve Yılmaz, B. 2001. Yöresel ölçekte peyzaj potansiyelinin saptanmasına yönelik bir yöntem. GAP IV. Mühendislik Kongresi Bildiriler kitabı, Şanlıurfa. Ortaçeşme, V. 1996. Adana İli Akdeniz Kıyı Kesiminin Ekolojik Peyzaj Planlama İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi ve Optimal Alan Kullanım Önerileri. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. Ortaçeşme, V. 2007. Avrupa Peyzaj Sözleşmesinin uygulanması yolunda Türkiye uluslararası katılımlı toplantı bildiriler kitabı, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası yayın no: 2008/3, s. 81-87, Ankara. Özdönmez, M., Akesen, A. ve Ekizoğlu, A. 1998. Ormancılık Yönetim Bilgisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Fakülte no: 457, s. 15, İstanbul. Steiner, F. 1991. The Living Landscape An Ecological Approach To Landscape Planning, Arizona State University. Şimşek, Ş. 1999. Yönetim ve Organizasyon. Nobel yayın- dağıtım ltd.şti., Yayın no-55, s. 121, Ankara. Yıldırım, H., Dönertaş A., Alparslan, E., Aydöner, C., Elitaş, S., Yüce, H., Kafarov, R., Divan, J., Erkan, B., Özel, M., Dağcı, M. ve Öztürk, Y. 2002. Bolu İli Coğrafi Bilgi Sistemi (BCBS) temel katmanlarının kurulması ve yerleşime uygunluk belirlemesi. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Marmara Araştırma Merkezi, Yer ve Deniz Bilimleri Araştırma Enstitüsü, Proje kodu: 5017605, Gebze-Kocaeli. Yılmaz, E. 2005. Bir arazi kullanım planlaması modeli: Cehennemdere Vadisi Örneği. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın no: 253, Tarsus.