A. AYBEK, S. ÜÇOK, Ali İSPİR, M. Emin Bilgili

Türkiye'de Kullanılabilir Hayvansal Gübre ve Tahıl Sap Atıklarının Biyogaz ve Enerji Potansiyelinin Belirlenerek Sayısal Haritalarının Oluşturulması

Türkiyenin gelecek yıllar içinoluşturulmuş enerjiüretim vetüketim senaryolarına göre, önümüzdeki on yıla kadar hemüretim hem detüketim miktarlarında hızlı birartış beklenmektedir. Kullandığı enerjinin 3/4lük bölümünü ithal eden Türkiyenin, temel enerji kaynaklarını iselinyit, hidroelektrik ve biyokütle enerjilerioluşturmaktadır. Biyokütle, ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, çevredostu, yenilenebilir ve yerel bir enerji kaynağıdır. Biyokütle kaynaklardan biyogaz üretimi, doğrudan yakma dışında en basit ve en etkili değerlendirme yöntemidir. Bu çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) 2014 yılı verilerine göre, Türkiyenin tarım bölgeleri bazında toplam kullanılabilir hayvansal gübre ve tahıl sap atıklarından elde edilebilecek biyogaz ve enerji potansiyel değerleri belirlenerek haritalandırılmıştır.Türkiyenin biyogaz amaçlı,hayvansalgübrelerden elde edilebilir uçucu kuru madde miktarı 33.210,844 milyar ton/yıl, tahıl sap atıklarından elde edilebilir uçucu kuru madde miktarı ise 7,169 milyar ton/yıldır. Bu atıklardan (hayvansal gübreler+tahıl sapları) elde edilebilecek toplam biyogaz enerji potansiyeli yaklaşık 331,860 PJ/yıldır. Buenerjinin(PJ/yıl)tarım bölgelerinegöredağılımı;55 sınıfında Marmara Bölgesi olmak üzere beş sınıfta değerlendirilmiştir.Biyogazve enerjipotansiyelininbelirlenmesineilişkin oluşturulan sayısal haritalar,Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ileGıda Tarım veHayvancılık Bakanlığının planlamalarında kullanılabilirniteliktedir.

Digital Mapping and Determination of Biogas Energy Potential of Usable Animal Manure and Cereal Straw Wastes in Turkey

According to energy production and consumption scenarios for Turkey, until the next decade a rapid increase both in amount of production and consumption is expected. The main energy sources of Turkey, 3⁄4 of which the total energy consumption is imported, are lignite, hydroelectric and biomass energy. Biomass, which is responsive to the economic needs is environmentally, friendly, renewable and local energy source. The biogas obtained from biomass sources is the simplest and most effective assessment method except for direct combustion. In this study, the amount of total available animal manure and cereal straw wastes/residues and biogas and energy potentials using data from TUIK 201 on the basis agricultural regions of Turkey has been mapped. Turkey's annual total available animal manure amount are 33 210.844 billion tons of dry volatile solid and the amount of cereal straw wastes are 7.169 billion tons of dry volatile solid. Therefore, the total biogas energy potential that can be derived from these wastes (Animal Manure and Cereal Straw Wastes) approximately is 331.86 PJ/year.The distribution of this energy based on agricultural regions (PJ/year), has been evaluated as follows: Eastern Black Sea region < in the 20 class,the western Black, Central Anatolia, the Middle Eastern Anatolia and Western Anatolia regions in the 20-30 class, the North East Anatolia in the 30-40 class, Mediterranean and Southeast Anatolia regions, Aegean region in the 40-55 class, and in the 55 range > the Marmara region is located. The digital maps for biogas and energy potential can be utilized by the Ministry of Energy and Natural Resources and Ministry of Food, Agriculture and Livestock.

PDF

___

Anonim,2006. Türkiyenin Yenilenebilir Enerji Kaynakları. Türkiye Çevre Vakfı, Yayın No: 175, 368s, Ankara.

Anonim, 2011. Türkiye'de Biyogaz Yatırımları İçin Geçerli Koşulların ve Potansiyelin Değerlendirilmesi. Türk-Alman Biyogaz Projesi. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.

Acaroğlu, M., 2007. Alternatif Enerji Kaynakları. Nobel Yayın No:1253, 609s, Ankara.

Akova, İ., 2008. Yenilenebilir Enerji Kaynakları. Nobel Yayın No:1294, 224s, Ankara.

Başçetinçelik, A., Öztürk, H.H., Karaca, C., Kaçıra, M., Ekinci,K., Kaya,D., Baban,A.,Güneş,K.,Komitti,N., Barnes, I., Nieminen, M., 2006. A Guide on Exploitation of Agricultural Residues in Turkey. Final Report Annex XIV, LIFE 03 TCY/ TR /000061, Adana.

Bukvic, Z., Kralik, D., Tolisic, Z., 2002. Biomass Methane. Energy Efficiency and Agricultural Engineering. Conference Procedings, Volume 1, p 264-270. Rousse, Bulgaria.

Ekinci, K., Kulcu, R., Kaya, D., Yaldiz, O., Ertekin, C., Ozturk, H.,2010. The Prospective of Potential Biogas Plants That can Utilize Animal Manure in Turkey. Energy Exploration & Exploitation, 28(3):187-206.

Hill, D.T., 1982. A Comprehensive Dynamic Model for Animal Waste Methanogenesis. Transactions of the ASAE 25 5, pp.13741380.

IEA, 2015. Key World Energy Statistics. International Energy Agency.

http://www.iea.org/publications/freepublications/publi cation/KeyWorld2014.pdf (Erişim:08.01.2015).

Karayılmazlar, S., Saraçoğlu, N., Çabuk,Y., Kurt, R., 2011. Biyokütlenin Türkiyede Enerji Üretiminde Değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 13(19): 63-75.

Kapluhan, E., 2014. Enerji Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Biyokütle Enerjisinin Dünyadaki ve Türkiyedeki Kullanım Durumu. Marmara Coğrafya Dergisi, (30): 97-125.

Koç, E., Şenel, M.C. 2013. Dünyada ve Türkiyede Enerji Durumu Genel Değerlendirme. Mühendis ve Makine Dergisi, 54(639):32-44.

Külcü, R. 2007. Bazı Tarımsal Atıkların Kompostlaştırılmasında Optimum Çevresel Şartların Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları Anabilim Dalı, Antalya.

Onurbaş Avcıoğlu, A., Türker, U., Demirel Atasoy, Z., Koçtürk, D., 2011. Tarımsal Kökenli Yenilenebilir Enerjiler-Biyoyakıtlar. Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Yayın No:72, 493s, Ankara.

Onurbaş Avcıoğlu, A., Eliçin, A. Konuralp, 2010. Ankaranın Hayvansal Atıklardan Biyogaz Potansiyeli ve Uygun Reaktör Büyüklüğünün Belirlenmesi. 26. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, Bildiri Kitabı, s356-362, 22-23 Eylül, Hatay.

Özcan, M., Öztürk, S., Yıldırım, M., 2011. Türkiyenin Farklı Kaynak Tiplerine Göre Biyogaz Potansiyellerinin Journal of Tekirdag Agricultural Faculty Belirlenmesi. IV. Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu. 12-13 Mayıs, Kocaeli,s.243-247

Öztürk, H. H., 2008. Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Kullanımı.Teknik Yayınevi, 367s, Ankara.

Sharma, S. K., Mishra, I. M., Sharma, M. P. & Saini, J.S. 1988. Effect of particle size on biogas generation from bimass residues. Biomass 17: 251263.

Toklu, E., Güney, M.S., Isik, M., Comakli, O., Kaygusuz, K. 2010: Energy Production, Consumption, Policies and Recent Developments in Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews 14, 1172-1186.

Tunc, M., Camdali, U., Parmaksizoglu, C., 2006. Comparison of Turkeys Electrical Energy Consumption and Production with some European Countries and Optimization of Future Electrical Power Büyüktosun ve Tan, 2015:12 (03) Supply Investments in Turkey. Energy Policy 34, 50 59.

TUİK, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu. Konularına Göre İstatistikler, Tarım. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategori st (Erişim:27.02 2015).

Yaldız, O., 2004. Biyogaz Teknolojisi. Akdeniz Üniversitesi Yayın No: 78, 181s, Antalya.

Yılmaz, M., 2012. Türkiyenin Enerji Potansiyeli ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Açısından Önemi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 4(2): 33-54.

Yüksel, I. 2010. Energy Production and Sustainable Energy Policies in Turkey. Renewable Energy 35, 1469 -1476.