Ege ve Batı Akdeniz Florasındaki Anadolu Adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) Populasyonlarının Bazı Verim ve Kalite Özellikleri

Bu çalışma Ege ve Batı Akdeniz Florasında yayılış gösteren Anadolu Adaçayı (SalviafruticosaMill.) populasyonarının bazı morfolojik, verim ve kalite özelliklerini belirlemek amacı ile 2014 yılında yürütülmüştür. Çalışmada Anadolu Adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) türüne ait; Antalya (7), Muğla (6), Aydın (2) ve İzmir (2) illerinden toplanan 17 adet populasyon kullanılmıştır. Florada yapılan çalışmalarda bitki boyu 91,7-140,7 cm, dal sayısı 6,0-9,3 adet, yaprak boyu 6,2-9,3 cm, yaprak eni 1,6-3,5 cm habitus çapı 118,3-170,0 cm arasında ölçülmüş, yaş herba verimi 2545,5-4234,4 g/bitki, drog herba verimi 732-1423,2 g/bitki ve drog yaprak verimi 257-587,6 g/bitki arasında değişmiştir. Populasyonların uçucu yağ oranları %2,6-4,3 arasında değişirken, uçucu yağın ana bileşenleri ve oranları sırası ile 1,8-sineol (%20,7-46,9), β-pinen (%5,3-11,3) ve kafur (%3,8-17,5 olmuştur.

Some Morpholocigal, Yield and Quality Characteristics of Anatolian Sage (Salvia fruticosa Mill.) Populations in Aegean and West Mediterranean Region

This study was conducted in order to determine some morphological, yield and quality characteristics of Anatolian sage (Salvia fruticosa Mill.) populations distribution in Aegean and West Mediterranean Region in 2014. 17 plant samples belong to populations collected from Antalya (7), Muğla (6), Aydın (2) and İzmir (2) province were used in this study. Plant height vary to 91,7-140,7 cm, branch number 6,0-9,3, leaf length 6,2-9,3 cm, leaf width 1,6- 3,5 plant diameter 118,3-170,0 cm, green herb yiled 2545,5-4234,4 g/plant, drug herb yield 732-1423,2 g/plant and drug leaves yiled 257-587,6 g/plant between populations in the flora. While essential oil yield vary to 2,6-4,3% between populations, main components and rates the essential oil were determined 1,8-cineole (20,7-46,9%), β- pinene (5,3-11,3%) and camphor (3,8-17,5%) respectively.

PDF

___

Aktaş, K. 2001. Bazı Lamiaceae (Labiatae) Türleri Üzerinde Taksonomik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 97 s.
Anonim.2014.TübivesTürkiyeBitkileriVeriServisi.http://t urkherb.ibu.edu.tr/index.php?sayfa=1&tax_id=8037.
Aşkun, T., K. H. C. Başer, G.Tümen, M. Kürkçüoğlu. 2010. Characterization of essential oils of some Salvia species and their antimycobacterial activities. Turkish Journal of Biology, 34: 89-95.
Başer, K. H. C. 2002. Aromatic biodiversity among the flowering plant taxa of Turkey. Pure Appl. Chem., 74: (4) 527545.
Başer, K.H.C., N. Kırımer. 2006. Essential oils of Lamiaceae plants of Turkey. Acta Horticulture, 723:163-172.
Baydar, H., R. A. Marquard, T. Karadoğan. 1999. Isparta yöresinden toplanarak ihracat edilen bazı önemli Origanum, Coridothymus, Thymbra, Salvia L. türlerinin uçucu yağ verimi ve kompozisyonu. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi 15-18 Kasım, Adana (Poster bildiri), Cilt II, Endüstri Bitkileri, 416-420.
Bayram, E., A. Ceylan, H. Geren. 1999. Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) ıslahında geliştirilen klonların agronomik ve kalite özellikleri üzerinde araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt II, 212-217.
Bayram, E. 2001. Batı Anadolu florasında yetişen Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.)nda uygun tiplerin seleksiyonu üzerinde araştırma. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 25: 351-357.
Bayram E, Kırıcı S, Tansı S, Yılmaz G, Arabacı O, Kızıl S, Telci İ (2010). Ziraat Mühendisleri Odası VII. Teknik Kongresi, 1115 Ocak 2010 Ankara. Bildiriler Kitabı, s:437456.
Baytop, T. 1999. Türkiyede Bitkiler ile Tedavi Geçmişte ve Bugün. Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti. İstanbul, 550 s. Cao, G., H. M. Alessio, R. G. Cutler. 1993. Oxygen-radical absorbance capacity assay for antioxidants. Free Radical Biology & Medicine, 14: 303-311.
Ceylan, A. 1987. Tıbbi Bitkiler II (Uçucu Yağ İçerenler). Ege Üniversitesi Yayınları Yayın No: 481, İzmir,188s. Ceylan, A., N. Kaya. 1988. Kültürü yapılan Anadolu adaçayı (Salvia triloba L.)nın bazı kalite özellikler üzerinde araştırma. 1. Orman Tali Ürünleri Sempozyumu, Ankara, 1988.
Chalchat, J. C., A. Michet, B. Pasquier. 1998. Study of the clones of Salvia officinalis L. Yields and chemical composition of essential oil. Flavour and Fragrance Journal, 13: 68-70.
Çiçek, F., M. Tutar, A. O. Sarı, A. Bilgiç. 2011. Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) yapraklarında uçucu yağ oranlarının aylara göre değişimi. Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011 Bursa. Endüstri Bitkileri ve Biyoteknoloji, Cilt: 2 s. 1287-1290.
Davis, P. H. 1982. Flora of Turkey and The East Egean Island. Edinburg University University Press. Vol: 7, p. 400-439, Edinburgh. Demirci, B., K. H. C. Başer, B. Yıldız, Z. Bahçecioğlu. 2003. Composition of essential oils of six endemic Salvia spp. From Turkey. Flavour and Fragrence Journal, 18: 116-121.
Doğan, M., S. Pehlivan, G. Akaydın, E. Bağcı, İ. Uysal, H. M. Doğan. 2008. Türkiyede Yayılış Gösteren Salvia L. (Labiatae) Cinsinin Taxonomik Revizyonu. Tübitak Proje No: 104 T 450. European Pharmacopoeia, 7th ed.; European Directorate for the Quality of Medicines & Health Care (EDQM): Strasbourg, France, 2010.
Greuter, W., H. M. Burdet, G. Long (eds.) 1986. Conservatoire et Jardin botaniques, Ceneve. MedCheklist, Vol. 3. Güner, A., N. Özhatay, T. Ekim, K.H.C. Başer. 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 11 (supplement 2): p. 35-37.
Edinburgh: Edinburgh University Press. Hedge, I. C. 1982. Salvia L. In P. H. Davis (ed.) Flora of Turkey and the East Agean Islands, Vol. 7, University Press, Edinburg, pp. 400-461.
İpek, A., ve, B. Gürbüz. 2010. Türkiye florasında bulunan Salvia türleri ve tehlike durumları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 19: 30-35.
Kalafatcılar, Ö. A. 1996. Uçucu Yağ Bitkileri Ekotiplerinin Bazı Morfolojik, Anatomik ve Kalite Kriterleri Üzerinde Araştırma. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı (doktora tezi, basılmamış), 56 s. Karık, Ü. 2013. Marmara Bölgesindeki Anadolu Adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) Populasyonlarının Morfolojik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Kültüre Alınma Olanaklarının Araştırılması. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi. 152 s. Karoussou, R, S. Kokkini. 1997. Distrubition and clinal varitian of Salvia fruticosa Mill. (Labiateae) on the Island of Crete ( Greece). Willdenowia, 27: 113-117.
Kocabaş, F. I., M. Kaplan, M. Kürkçüoğlu, K. H. C. Başer. 2010. Effects of different organic manure applications on the essential oil components of Turkish sage (Salvia fruticosa Mill.). Asian Journal of Chemistry, 22: (2) 1599-1605.
Lu, Y., F.L. Yeap. 2002. Polyphenolics of Salvia a review. Phytochemistry, 59: 117-140.
Mossi, A. J., R. L. Cansian, N. Paroul, G. Toniazzo, J. V. Oliveira, M. K. Pierozan, G. Pauletti, L. Rota, A. C. A. Santos, L. A. Serafini. 2011. Morphological characterisation and agronomical parameters of different species of Salvia L. sp. (Lamiaceae). Brazilian Journal of Biology, 71: (1) 121-129.
Nakipoğlu, M. 1993a. Türkiyenin Bazı Salvia L. türleri üzerinde karyolojik araştırmalar II. S. viridis L., S. glutinosa L., S. virgata Jacq., S. verbenaca L., S. argentea L., Turkish Journal of Botany, 17: 157-161.
Nakipoğlu, M. 1993b. Türkiyenin Bazı Salvia L. türleri üzerinde karyolojik arastırmalar I. S. fruticosa Mill., S. tomentosa Mill., S. Smyrnaea Boiss. (Lamiaceae) Turkish Journal Of Botany, 17, 21-27.
Perry, N., C. Bollen, E.K. Perry, C. Ballard. 2003. Salvia for dementia therapy: review of pharmacological activity and pilot tolerability clinical trial. Pharmacology, Biochemistry and behavior, 75: 651- 659.
Pignatti, S. 1982. Flora d Italia, Vol. 2, Edagricole, p. 212-217, Bologna. Putievsky, E., U. Ravid, N. Dudai. 1986. The essential oil and yield components from various plant parts of Salvia fruticosa Mill. Journal of Natural Products, 49: 10151017.
Rivera, D., C. Obon, F. Cano. 1994. The botany, history and traditional uses of three-lobed sage (Salvia fruticosa Mill.) (Labiateae). Economic Botany, 48: 190-195.
Seçmen, Ö., Y. Gemici, G. Görk, L. Bekat, E. Leblebici. 2000. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No: 116. İzmir.
Şenkal, B. C., A. İpek, B. Gürbüz. 2012. Türkiye florasında bulunan adaçayı (Salvia L. spp.) türlerinin uçucu yağ içeriklerinin değerlendirilmesi. Tıbbı ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu 13-15 Eylül 2012 Tokat. Bildiri Kitabı, s: 166-176.
Skoula, M., J. E. Abbes, C. B. Johnson. 2000. Genetic variation of volatiles and rosmarinic acid in populations of Salvia fruticosa Mill. growing in Crete. Journal of Biochemical Systematics and Ecology, 28: 551-561.
Topçu, G. 2006. Bioactive triterpenoids from Salvia L. species. Journal of Natural Products, 69: 482487. Ulubelen, A. 1964. Cardioactive and antibacterial terpenoids from some Salvia species. Phytochemisry, 64, 395-399.