A. KARABACAK, S. BOZTEPE, B. DAĞ, O. ŞAHİN

Bazı Türkiye yerli ırk Koyunlarında Entansif besi süresince vücut ölçülerinin değişimi

Bu araştırma, Akkaraman, Dağlıç, Kıvırcık, Malya ve Karacabey Merinosu (KM) ırkı kuzuların entansif besideki vücut gelişimlerini karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada her ırktan 10 baş olmak üzere toplam 50 baş erkek kuzu kullanılmıştır. Kuzular ortalama 20 kg canlı ağırlıkta ve yaklaşık 2.5 aylık yaşta besiye alınarak 68 gün süreyle entansif şartlarda beslenmiştir. Araştırmada kullanılan Akkaraman, Dağlıç, Kıvırcık, Malya ve KM‟lerin sırasıyla cidago yüksekliğindeki artış 9.8, 5.9, 11.2, 10.5 ve 10.2 cm, sağrı yüksekliğindeki artış 13.0, 10.9, 8.6, 12.5 ve 12.2 cm, vücut uzunluğundaki artış 13.1, 8.6, 8.6, 13.8 ve 14.4 cm, göğüs çevresindeki artış 20.2, 15.6, 16.5, 23.9 ve 20.7 cm, but çevresindeki artıĢ 22.9, 16.5, 16.2, 21.1 ve 20.5 cm olarak bulunmuştur. Entansif besi süresince Akkaraman, Malya ve KM genotiplerinin vücut gelişimi birbirine benzer seyir takip etmiş ancak Kıvırcık ve Dağlıç genotiplerinin vücut gelişiminden üstün oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

yerli çiftlik hayvanları, Dağlıç(koyun ırkı), vücut ölçümleri, kuzu, koyun ırkları, koyun, genotip, Kıvırcık, vücut uzunluğu, ırk farklılıkları, besi, Türkiye, Akkaraman, kuzu beslenmesi

Alteration of body measurements of some native sheep of Turkey at the fattening period

This study was carried out to determine the body growth of Akkaraman, Dağlıç, Kıvırcık, Malya and Karacabey Merino (KM) lambs at intensive fattening period. A total of 50 male lambs there are 10 lambs from each breed were used in the study. The lambs were 2.5 months of age and their live weights averaged as 20 kg at the beginning of fattening period the intensive fattening period lasted for 68 days. The increase in body measurements of Akkaraman, Dağliç, Kivircik, Malya and Karacabey Merino were determined as 9.8, 5.9, 11.2,10.5 and 10.2 cm for withers heights; 13.0, 10.9, 8.6, 12.5 and 12.2 cm for rump heights; 13.1, 8.6, 8.6, 13.8 and 14.4 cm for body lengths; 20.2, 15.6, 16.5, 23.9 and 20.7 cm for heart girths and 22.0, 16.5, 16.2, 21.1 and 20.5 cm for leg girths respectively. During the intensive fattening period Akkaraman, Malya and KM genotypes had similar body performance however these breeds had better body performance than Kivircik and Dağliç genotypes.

Keywords:

native livestock, Daglic, body measurements, lambs, sheep breeds, sheep, genotypes, Kivircik, body length, breed differences, finishing, Turkey, Akkaraman, lamb feeding,

PDF

___

Boztepe, S., B., Dağ, S.S., Parlat, A. Ö., Yıldız, ve A. H., AktaĢ, 1997.Yağlı Kuyruklu Kimi Yerli Irk Kuzuların Besi Performansı ve Karkas Özellikleri Sel.Üniv. AraĢtırma Fonu. Proje No: ZF–95/064. Konya.
Dağ, B., ve M., Ertuğrul, 1993. Karayaka ve Border Leicester x Karayaka Melezi (F1) Erkek Kuzularda Besi Gücü ve Karkas Özellikleri Üzerinde AraĢtırmalar. Lalahan Hay. AraĢ. Enst. Derg. 33 (3-4): 42-57.
Düzgüneş, O., T., Kesici, O. Kavuncu ve F., Gürbüz, 1987. Araştırma ve Deneme Metodları, İstatistik Metodları-II, Ank. Üniv. Zir. Fak. Yay. No:1021, Ders Kitabı:295, Ankara.
Ertuğrul, M., A., Eliçin, F. Cengiz, ve G., Dellal, 1989. Akkaraman, Akkaraman x Border Leicester (F1), Dorset Down x Akkaraman (F1) ve ile de France x Akkaraman (F1) Melezi Erkek Kuzularda Besi Gücü ve Karkas Özellikleri. Ank.Üniv. Zir. Fak. Yayınları,1143, Bilimsel araştırma ve incelemeler: 631:32 s.
Ertuğrul, M.,1996. Küçükbaş Hayvan Yetiştirme Uygulamaları ( II. Baskı). Ders Kitabı. Ank. Üniv. Zir. Fak., Yayın No: 1446. Ankara.
Gürbüz, F., E., Başpınar, H. Çamdeviren, ve S., Keskin, 2003. Tekrarlanan Ölçümlü Deneme Düzenlerinin Analizi. Yüzüncü Yıl Üniv. Basımevi-Van. 129 s.
Karabulut, A. ve S., Cangir, 1983. Türkiye‟de Uygulanan Kuzu Besi Teknikleri. Çayır Mer‟a ve Zootekni Araştırma Enst. Yayın No: 83, Ankara.
Kesici, T. ve Kocabaş, Z., 1998. Biyoistatistik. Ankara Üniv. Eczacılık Fak. Yay. No:79, Ankara 359 s.
Öztürk, A., 1992. Tigem Gözlü Tarım İşletmesindeki Akkaraman ve ivesi Koyun Sürülerinde Döl Verimine Etki Eden Faktörlerin Parametre Tahminleri. Doktora tezi. S. Ü. Fen Bilimleri Enst., Konya.
Şahin, Ö., 2005. Anadolu Merinosu Kuzularında Besi BaĢı Canlı Ağırlığının Besi Performansı ve Karkas Karakterlerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. S.Ü. Fen Bilimleri Enst. Konya.
Şekerden Ö., ve K., Özkütük 2000. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme Ders Kitabı. Çuk. Üniv. Zir. Fak. Adana. No: C-122..s