YOK OLAN BİR HALK VE YOK OLAN BİR DİL MACARİSTAN’DAKI KUMANLAR VE KUMANCA

Türk kabilelerinin 11-12. yüzyılda batıya doğru yayıldığı süreçte Kıpçak ve Kuman boyları Avrasya bozkırlarını işgal etmişti. Komşu devletlerle ve hızla gelişmekte olan Moğol İmparatorluğu ile çatışmaların ardından, Peçenekler ve Kumanlar batıya doğru göç ederek Macar Krallığının tahsis ettiği topraklara yerleşmişlerdi. Sonraki yüzyıllarda her iki boy Macarlar arasında etnik ve dilsel bakımdan yavaş yavaş asimile olmuş ve 17. yüzyılda Kuman dili yok olmuştur. Ancak, bir iki eksik ve tahrif olmuş metnin yanı sıra Macarcadaki Kumanca kişi adları ve coğrafi isimler ile Kumanca ödünç sözcükler, Kıpçak dillerinin tarihi için de önemli kaynaklardır.Bu çalışma, Macaristan'daki Türk etnik grupların dilleri ve tarihleri hakkında genel bilgi vermeyi amaçlamaktadır.

A Disappeared People and a Disappeared Language: The Cumans and the Cuman Language in Hungary

Kipchak and Cuman groups conquered the Eurasian steppe during the course of the 11-12th century western expansion of the Turkic tribes. After various conflicts with the neighbouring states and the rapidly emerging Mongol Empire the Petchenegs and later the Cumans fled and settled down in the Hungarian Kingdom. During the following centuries they assimilated to the Hungarians both ethnically and linguistically, and by the 17th century the Cuman tongue was extinct. However, Cuman loanwords in Hungarian as well as personal and geographical names together with the existing few corrupted texts are precious sources for the history of the Kipchak languages.The present paper aims at giving an overview of the history and the languages of these one-time Turkic ethnic groups in Hungary.