Ülkemizdeki tüketici hakları ile ilgili tüketicilerin bilgi düzeyini belirlemeye yönelik bir araştırma

Araştırmanın temel amacı, ülkemizdeki tüketici hakları ile ilgili tüketicilerin bilgi düzeyini belirlemektir. 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'dan, özellikle en çok karşılaşılabilecek sorunlarla ilgili seçilen değişkenlere ait verilerin toplanmasında anket yöntemi kullanılmıştır. Tesadüfi örnekleme ile seçilmiş 540 tüketiciden elde edilen verilere göre; % 77.4'lük kısım, mevcut yasal düzenlemeden haberdardır. Bunların içinde yasa ile tanınan haklan bilenlerin oranı ise sadece % 16'dır. Tüketicilerin eğitim durumu ile, yedi değişkene ait bilgi düzeyi arasında yapılan ilişki testinde; sadece bir değişkene ait bilgi düzeyi ile eğitim durumu arasında ilişki olmadığı tespit edilmiştir. İlişkinin tahmini derecesini veren Cramer's V katsayısı ortalama 0.17'dir. Sonuçlar; % 51'i üniversite mezunu olan bir tüketici kitlesinin, hakları ile ilgili yeterli bilgi düzeyine sahip olmadığını ortaya koymaktadır. Bilgi düzeyini yükseltmenin yolu, aynı zamanda bir tüketici hakkı olan tüketici eğitiminden geçer.

A reseacrh to determine the knowledge level of consumers related to the consumer rights in Turkey

The basic aim of research is to determine the knowledge level of consumers related to consumer rights. Research variables were selected from 4077 Numbered Law About the Protection of the Consumer. These variables, especially, are related to the problems that the consumers so often come across. In the collection of data about the variables questionnaire method was used. According to data gained from randomly-selected 540 consumers, the rate of those knowing current legal regulation is 77.4 %. Out of 77.4 %. the rate of the consumers knowing their legal rights is only 16 %. In a relation test applied between the consumers' education level and knowledge level belonging to seven variables; it was observed that only between the knowledge level belonging to one variable and education level there is no relation. Cramer's V coefficient giving the estimated degree of the relation is as an average. 0.17. The results show that consumers 51 % of whom are university graduate don't have enough knowledge level about their rights. The way to increase the knowledge level passes from the consumer education Which is also a consumer right.

___

[1] Özsabuncuoğlu, İ. H., “Tüketici Haklarının Korunmasına ilişkin Gözlemler”, Standard Dergisi, sayı 471,sayfa 32-36, Mart 2001.

[2] Mucuk, İ., Pazarlama İlkeleri, sayfa 366, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2000.

[3] Akipek, Ş., “Türkiye’de Tüketicinin Korunmasının Yasal Boyutu ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun”, Standard Dergisi, sayı 471, sayfa 24-31, Mart 2001.

[4] Ünlüönen, K., Yaylı, A., “Turizm Sektöründe Tüketicinin Zararının Tazmin Edilmesi Hakkı Üzerine Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı 2, sayfa 117-140, 1999.

[5] Ünlüönen, K., “Turizm Sektöründe Tüketicinin Zararının Tazmin Edilmesi Hakkı Üzerine Bir Araştırma”, G.Ü. Ticaret ve Turizm Fakültesi Dergisi, sayı 2, sayfa 111-133, 1999.

[6] Battal, A., Gümüş, İ. “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Getirdiği Yenilikler”, Pazarlama Dünyası Dergisi, sayı 54, sayfa 2-12, Kasım-Aralık 1995.

[7] “Tüketici Kral Olacak”, Posta Gazetesi, sayfa 8, 15 Ocak 2002; “Tüketiciye Daha Etkin Koruma Geliyor”, Pazarlama Dünyası Dergisi, sayı 2002-01, sayfa 3, Ocak-Şubat 2002.

[8] Bal, H., Bilimsel Araştırma Yöntem ve Teknikleri, sayfa 113-118, Süleyman Demirel Üniversitesi Yayını, Isparta, 2001.

[9] Ünver, Ö., Gamgam, H., Uygulamalı İstatistik Yöntemler, sayfa 184-192, Siyasal Kitabevi, 1996.

[10]“4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 8. ve 22. Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ”, Resmi Gazete, sayı 24607, 8 Aralık 2001.