Öğrenci Görüşleriyle İlahiyat Fakülteleri Türk Din Mûsikîsi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemleri ve Anlayışları Üzerine Bir Araştırma

Bu araştırmanın amacı, ilahiyat fakültelerinde okutulan Türk din mûsikîsi dersinde kullanılan öğretim yöntemlerini ve anlayışlarını öğrenci görüşlerini temel alarak ayrıntılı bir şekilde belirlemektir. Çalışmanın evrenini, Türkiye'deki ilahiyat fakültelerinde Türk din mûsikîsi dersini alan öğrenciler oluşturmaktadır. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde bu dersi alan 2. sınıf öğrencileri ise örneklemi teşkil etmektedir. Bu amaçla; örneklem grubu ile tam sayım yöntemi kullanılarak anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışması, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde öğrenim görmekte olan 81 öğrenciye uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ve parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Öğrenci görüşleri ile elde edilen araştırmanın bulgularına göre; ilahiyat fakültelerinde okutulan Türk din mûsikîsi derslerinde; makam, usûl, form çalışmalarıyla beraber çok dinlemek ve çok tekrar etmek gibi meşk sisteminin de temelini oluşturan öğretim yöntem ve anlayışlarının uygulanmaya çalışıldığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte; öğrencilerin Türk din mûsikîsinde kullanılan çalgıları tanıma, aktif olarak tasavvuf mûsikîsi korolarında görev alma ve daha çok zaman ayırarak çalışma konularında cinsiyetlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu görülmektedir. Hazırlanan ders notlarından ve ses kayıtları ile videolardan yararlanma durumlarında ve yine dinlemek, çok tekrar, nefes yerleri çalışmaları, makam, perde hassasiyeti, form, usûl, dönem ve bestekâr ile ilgili bilgilere yönelik çalışmalarda da mezun olunan lise türüne göre anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Elde edilen sonuçlar değerlendirilerek tartışılmış ve Türk din mûsikîsi dersinde kullanılan öğretim yöntem ve anlayışlarının geliştirilmesine ve daha etkin kullanılmasına yönelik sonuç ve önerilere ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İlahiyat Fakültesi, Türk Din Mûsikîsi, Türk Din Mûsikîsi Dersi

A Research on Students’ Views on Teaching Methods and Approaches Used in Turkish Religious Music Courses at Faculties of Theology

The aim of this research is to determine the teaching methods and approaches used in the Turkish religious music course in the faculties of theology in detail based on the views of students. The population of the study consists of students studying at faculties of theology, who take Turkish religious music course. The sample group is comprised of 2nd year students studying at Tekirdag Namık Kemal University, Faculty of Theology. For this purpose, survey method was used by implementing total population sampling technique. The survey was conducted among 81 Tekirdag Namık Kemal University, Faculty of Theology students. To evaluate the data obtained from the survey, descriptive statistics and nonparametric tests were used. According to the findings of the research obtained from the views of the students, it was observed that in Turkish religious music courses taught at faculties of theology, along with maqam, usûl and form practices; a lot of listening and repetition methods and approaches which constitute the basis of meşk system were also tried to be used. However, some statistically significant differences were detected according to gender variable in terms of recognizing musical instruments used in Turkish religious music, taking part in Sufi music choirs and spending more time to practice. Also, there are significant differences among students according to the high school graduation variable in terms of making use of lecture notes, sound recordings and videos; doing a lot of repetitions and breathing exercises on works; maqam, pitch accuracy, form and usûl practices and studies relating to the period and composer. As a result of the study, the findings were analyzed and discussed. Some solutions were offered to improve the current methods and approaches used in Turkish religious music course in order to make it more effective.

Keywords:

Faculty of Theology Turkish Religious Music, Turkish Religious Music Course, Teaching Methods,

PDF

___

Akdoğan, Bayram. “Din Görevlilerine Mûsikî Eğitimi Verilmesi Hakkında Örnek Bir Metot”. AÜİFD 43/2 (2002): 315-353.
Akdoğan, Bayram. Türk Din Mûsikîsi Dersleri. Ankara: Bilgi Ajans&Matbaa, 2010.
Aksoy, Bülent. Geçmişin Musıki Mirasına Bakışlar. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2008.
Ateş, Erdoğan. Türk Din Mûsikîsi - Cami ve Tekke Mûsikîsi Türleri, Dini Mûsikî Tarihi, Tanımlar ve Örnek Eserler. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2017.
Balcı, Ali. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2007.
Behar, Cem. Zaman, Mekân, Müzik Klâsik Türk Musıkisinde Eğitim (Meşk), İcra ve Aktarım. İstanbul: Afa Yayınları, 1993.
Behar, Cem. Osmanlı / Türk Musikisinin Kısa Tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2015.
Büyüköztürk, Şener. “Anket Geliştirme”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 3/2 (2005): 133-148.
Demir, Arif. “İmam Hatip Liselerinde Dînî Mûsikî Dersi Öğretmen Yeterlilikleri (2012 Rize/Çayeli Dînî Mûsikî Semineri İzlenimleri)”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi özel sayı (2013): 57-70.
Dinç, Sema. "İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Türk Din Mûsikîsi Alanında Derse Giren Kadın Öğretim Elemanları Hakkındaki Tutumları (Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği)". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/34, (2018): 505-538.
Ezgi, Suphi. Amelî ve Nazarî Türk Mûsikîsi. İstanbul: İstanbul Konservatuarı Yayını, 1933.
Göksu, Arda. Geleneksel Türk Çalgı Müziği Üst Düzey İcracılarının Performans Gelişim Süreci İle Devlet Konservatuvarları Çalgı Eğitiminde Kullanılan Öğretim Yöntemleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2014.
Kaçar, Gülçin Yahya. Türk Mûsikîsi Rehberi. Ankara: Maya Akademi, 2009.
Kaçar, Gülçin Yahya. Türk Mûsikîsi Üzerine Görüşler (Analiz ve Yorumlar). Ankara: Maya Akademi, 2012.
Kalender, Ruhi. "Dini Mûsikî Dersi Özel Öğretim Yöntemleri", A.Ü.İ.F, Diyanet Vakfı, D.İ.B, “Din Öğretimi ve Din Hizmetleri Semineri” Tebliğ Notu (1988), Ankara.
Kartal, Mahmut. Bilimsel Araştırmalarda Hipotez Testleri Parametrik ve Nonparametrik Teknikler. Ankara: Nobel Yayın, 2006.
Kınık, Mehmet. Güzel Sanatlar Fakülteleri Müzik Bölümlerinde Bağlama Dersi Başlangıç Düzeyine Yönelik Öğretim Programı Önerisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2010.
Levendoğlu Öner, Oya. “İstanbul’da Müzik: Evrensel Bir Mesaj Mı?”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1/30 (2011): 315-326.
Okutan, Bülent - Şahin, Ö. - Demir, H. - Bostancı, E. - Öcal, N. - Toydemin, D. - Demirci, G. - Acar, F. – Yoldaş, Z. Öğretim Yöntem ve Teknikleri. Ankara: İhtiyaç Yayıncılık, 2009.
Tekin, Vasfi Nadir. SPSS Uygulamalı İstatistik Teknikleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2006.
Tıraşcı, Mehmet. Ruhi Kalender'in Hayatı, Eserleri ve Mûsikî Hakkındaki Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2010.
Tıraşcı, Mehmet. “Ruhi Kalender'e Göre Mûsikî ve Türk Mûsikîsine Dâir Değerlendirmeler”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/2 (2011): 91–125.
Tıraşcı, Mehmet. "Güneydoğu ve Doğu Anadolu Çevresinde Arapça, Kürtçe, Zazaca Mevlidler ve Müzikal Olarak İcra Ediliş Tarzları". C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/2 (2013): 209-236.
Tıraşcı, Mehmet. “İbn Haldun’un Mukaddime’sinde Mûsikî”. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/1 (2014): 99-115.
Tıraşcı, Mehmet. Türk Mûsikîsi Nazariyatı Tarihi. İstanbul: Kayıhan Yayınları, 2017.
Toper, E. – Delice, S. – Erbahar, D. “Milenyum’un Albümü: Bekir Sıdkı Sezgin”. Musikişinas Dergisi 6 (2003): 168 – 173.
Torun, Mutlu. Ud Metodu - Gelenekle Geleceğe. İstanbul: Çağlar Yayınları, 2000.
www.dogm@meb.gov.tr