ADEM’İ ŞİRKE BULAŞTIRMAK YA DA AYETLERİ METNİN BÜTÜNLÜĞÜ İÇİNDE ANLAMAK (A‘RAF, 7/189-190 ÖRNEĞİ)

Rivayet tefsirlerinde yer alan israiliyyat türü bazı rivayetler peygamberler hakkında olumsuz iddiaların ortaya atılmasına sebep olmuştur. Bu makalede A‘raf Suresi’nin 189-190. ayetlerinde Hz. Adem’in hiçbir fiiline vurgu yapılmamasına rağmen, doğan çocuğuna şeytanın ismini koyarak günah işlediği iddia edilmiştir. Bu makale; bu yoruma dayanan rivayetleri tahlil ettikten sonra, diğer yorumlara dikkat çekerek, ayetin anlaşılmasına bir katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İsrailiyyat, Adem, Şeytan, Şirk

-

Some israiliyyat reports in report hermeneutics caused negative claims about prophets to be propounded. In this article, it is claimed that although none of Prophet Adem's deeds was underlined, he committed a sin by giving his son the name of the devil. This article aims to contribute to understanding the verse by drawing attention to other interpretations after analysing the reports based on this comment

Keywords:

-,

PDF

___

Akdemir, Hikmet, Belağat Terimleri Ansiklopedisi, Nil Yayınları, İzmir 1999.
Âlûsî, Ebu’s-Sena Şihabuddin Mahmud, Rûhu’l-Me‘ânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-‘Azîm ve’s-Seb‘i’l-Mesânî, Daru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, Beyrut 1997.
Âmidî, Ali b. Muhammed b. Salim Seyfuddîn, Ebkâru’l-Efkâr fî Usûliddîn, thk. Ahmed Ferid el-Mezîdî, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2003.
Bağavî, Ebu Muhammed el-Hüseyin b. Mesud, Me‘âlimu’t-Tenzîl, thk. Abdullah b. Nemir vd., Dâru Tîbe, Riyad 1997.
Bağdadî, İsmail Paşa, Hediyyetü’l-‘Ârifîn, İstanbul 1954.
Beydâvî, Kadı Nasuriddin Ebî Sevd Abdillah b. Ömer, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t- Te’vîl, thk. Abdulkadir İrfan, Daru’l-fikr, Beyrut 1996.
Cessâs, Ebu Bekir Ahmed b. Ali er-Râzî, Ahkâmu’l-Kur’ân, thk. Muhammed Sadık Kamhavî, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut 1982.
Cürcânî, Seyyid Şerif, Şerhu’l-Mevâkıf, tash. Mahmud Ömer ed-Dımyâtî, Daru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1998.
Ebû Hatim Abdurrahman b. Muhammed b. İdris b. er-Râzî, Tefsîru’l-Kur’âni’l- ‘Azîm, Es’ad Muhammed et-Tîb, Riyad 1997.
Ebu Şehbe, Muhammed b. Muhammed, el-İsrailiyyât ve’l-Mevzû‘ât fî Kütübi’t- Tefsîr, Mektebetü’s-Sünne, Kahire 1971.
Ferrâ, Ebû Zekeriyya Yahya b. Ziyad, Ma‘âni’l-Kur’ân, Alemu’l-Kütüb, Beyrut 1983.
Haşimî, Ahmed, Cevâhiru’l-Belâğe fi’l-Me‘ânî ve’l-Beyâni ve’l-Bedi‘, el- Mektebetü’l-asriyye, Beyrut 1999.
Hazin Alauddin Ali b. Muhammed b. İbrahim el-Bağdadî, Lübâbu’t-Te’vîl fî Ma‘âni’t-Tenzîl, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1995.
İbn Cüzey, Ebu’l-Kasım Muhammed b. Ahmed b. Cüzey el-Kilebî, et-Teshîl li ‘Ulûmi’t-Tenzîl, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1995.
İbn Hazm, el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehvâi ve’n-Nihal, thk. Muhammed İbrahim Nasr, Daru’l-Ceyl, 1416.
İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer b. Kesîr el-Kureşî, Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm, thk. Sami b. Muhammed Selame, Daru Tîbe, Beyrut 1999.
İbn Teymiyye, Mecmû‘u Fetevâ, Medine 2004, IV, 319.
İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Cemaluddin Abdurrahman b. Ali b. Muhammed, Zâdu’l- Mesîr fî ‘İlmi’t-Tefsîr, el-Mektebü’l-İslamî, Beyrut 1984.
Kasımî, Cemaleddin, Mehâsinu’t-Te’vîl, Daru’l-İhyai’l-Kütübi’l-Arabiyye, Beyrut 1957.
Kattan, Menna‘, Mebâhis fî ‘Ulûmil-Kur’ân, Müessestü’r-risale, Beyrut 1993.
Kılavuz, Saim, Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelam’a Giriş, Ensar Yayınları, İstanbul 2006.
Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr, el-Câmi‘ li Ahkâmi’l- Kur’ân, thk. Abdulmuhsin et-Turkî, Müessesetü’r-risale, Beyrut 2006.
Kusayyir, Ahmed b. Abdilazîz b. Mukrin, el-Ehâdîsu’l-Müşkileti’l-Vâride fî Tefsîri’l-Kur’ân, Daru’l-İbni’l-Cevzî, Beyrut ts.
Mevdûdî Ebu’l-A’lâ, Tefhîmu’l-Kur’ân, çev. Nazife Şişman vd., İnsan Yayınları, İstanbul 1996.
Mübarekfûrî, Muhammed b. Abdurrahman b. Abdurrahim, Tuhfetu’l-Ahvezî bi Şerhi Câmi‘i’t-Tirmizî, Daru’l-fikr, Beyrut 1971.
Nablusî, Abdulğınâ b. İsmail, “Ğaysu’l-Kabûl Hemâ fi Ma‘na Ca‘alâ lehû Şürekâe fîmâ Âtâhümâ” Mecelletu’d-Diraseti’l-Kur’âniyye, sayı 7 (2010).
Neysebûrî, Hâkim Muhammed b. Abdillah, el-Müstedrek ‘ale’s-Sahîhayn, thk. Mustafa Abdulkadir ‘Atâ, Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 2002.
Râzî, Fahreddin, Mefâtihu’l-Ğayb, Daru’l-fikr, Beyrut 1981.
-- ‘İsmetü’l-Enbiyâ, Kahire 1986.
Rıza, Reşid, Tefsîru’l-Menâr, Mısır 1947.
Sa‘lebî, Ebu İshak Ahmed el-Keşf ve’l-Beyân, thk. Muhammed b. Aşûr, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut 2002.
Salih, Subhî, Mebâhis fî ‘Ulûmil-Kur’ân, Daru’l-İlm, Beyrut 1981.
Suyûtî, Celaleddin, el-İtkân fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân, Daru İbn Kesîr, Beyrut 1996.
-- ed-Dürrü’l-Mensûr fi’t-Tefsîr bi’l-Me’sûr,thk. Abdulmuhsin et-Türkî, Kahire 2003.
Şevkânî, Muhammed b. Ali, İrşadu’l-Fuhûl ilâ Tahkîki’l-Hak min ‘İlmi’l-Usûl, Daru’l-Fazîle, Riyad 2000.
Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmi‘u’l-Beyân ‘an Te’vîl-i Âyi’l-Kur’ân, Daru’l-fikr, Beyrut 1995.
Teftazânî, Sa‘duddin, Şerhu’l-Makâsıd, thk. Abdurrahman Umeyre, Alemu’l-Kütüb, Beyrut 1998
‘Useymin, Muhammed b. Salih, el-Kavlu’l-Müfîd ‘alâ Kitâbi’t-Tevhîd, Daru’l- Asime, Riyad 1415.
Vahidî, Ebu’l-Hasan Ali b. Ahmed, Esbâbu Nüzûli’l-Kur’ân, thk. Kemal Besyûnî Zağlûl, Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 1991.
-- et-Tefsîru’l-Basît, thk. Muhammed b. Mansur el-Fâyiz, Riyad 1430.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, sad. İsmail Karaçam vd. İstanbul ts.
Yüksel, Emrullah, Sistematik Kelam, İz Yayıncılık, İstanbul 2012.
Zemahşerî, Cârullah Ebu’l-Kasım Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf ‘an Ğavâmıdı’t- Tenzîl ve ‘Uyûni’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Te’vîl, thk. Adil Ahmed Abdulmevcud, Ali Muhammed Mu’avvıd, Mektebetu’l-‘Ubeykan, Riyad 1998.
Zerkânî, Muhammed Abdulazîm, Menâhilu’l-‘İrfân fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân, thk. Fevvaz Ahmed Zümerlî, Daru’l-Kitabi’l-Arabî, Beyrut 1995.
Zerkeşî, Bedreddin Muhammed b. Abdullah, el-Burhân fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân, thk. Muhammed Fadl İbrahim, Daru’t-Turas, Kahire 1957.