Ercan GÜLSOYLU, Bülent ÇAKMAK, Fazilet N. ALAYUNT

Motorlu Çapa Makinasının TitreÇim Karakteristiklerinin Belirlenmesi

Ülkemizde tarımsal içletmelerin üçte biri 2 hektardan küçüktür. Bu nedenle tek akslı traktörler ve motorlu çapa makinaları bu alanlarda ekonomik olarak çalıçtırılabilme potansiyeline sahiptir. Bu tür makinaları kullanan kiçiler, titreçime ve güç kaynagının oluçturdugu gürültüye maruz kalmakta ve bazı kalıcı hasarlar ortaya çıkmaktadır. Bu tip hasarlar arasında en önemlisi HAVS olarak bilinen el-kol titreçim sendromudur. Kumanda edilen makinanın titreçimi operatörün elinden vücuduna geçmekte ve beyaz parmak sendromu (WFS) olarak adlandırılan rahatsızlıga neden olmaktadır. WFS'nin görülecegi %10'luk popülasyona girme süresi, gerçek zamanlı olarak ölçülen titreçim degerleri ve ilgili standartlarda belirtilen eçitliklerle hesaplanabilmektedir. Yapılan araçtırmada, farklı motor gücüne sahip (4,1 kW otto ve 5,5 kW dizel) iki adet motorlu çapa makinasının tutamaklarında oluçan titreçimler ile kulak seviyesindeki dB(A) agırlıklı ses basınç degerleri, duragan konumda ve çapa ile toprak içlemede, 3 farklı ilerleme hızı, 3 farklı iç geniçliginde, TS EN ISO 5349-1 ve TS EN ISO 5349-2 standartlarına göre ölçülmüç ve degerlendirilmiçtir. Motorlu çapanın farklı motor devirleri ve iç geniçlikleri için ortalama titreçim degerleri sırasıyla 6 - 10 ms-2 arasında belirlenmiç ve ortalama ses basınç degerleri ise motorlu çapanın farklı ilerleme hızları ve iç geniçlikleri için 79,87 - 87,91 dB(A) arasında saptanmıçtır.

Anahtar Kelimeler:

Titreçim, motorlu çapa, tarım makinaları

PDF

___

Civelek, Ç., E. Gülsoylu, 2008. Bazı Tek Akslı Traktörlerle Çalıçmada Tutamaklara Gelen Titreçimlerin Belirlenmesi. E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 108 sayfa, Bornova, IZMIR.
Çakmak, B., E. Gülsoylu, F.N. Alayunt, 2008. Toprak Içlemede Kullanılan Motorlu Çapanın Titreçim ve Gürültü Degerlerinin Belirlenmesi. 14. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiriler Kitabı, sayfa 491-498, TRABZON.
Dewangan, K. N., Tewari, V. K., 2008. Characteristics of Hand-Transmitted Vibration of a Hand Tractor Used in Three Operational Modes. International Journal of Industrial Ergonomics, doi:10.1016/j.ergon. 2008.08.007 Goglia, V., Gospodaric, Z., Kosutic, S., Filipovic, D., 2003. Hand-Transmitted Vibration From The Steering Wheel to Drivers of a Small Four-Wheel Drive Tractor. Elsevier Science Ltd., Applied Ergonomics 34, 45-49
Goglia, V., Gospodaric, Z., Filipovic, D., Djukic, F., 2006. Influence on Operator’s Health of Hand-Transmitted Vibrations from Handles of a Single-Axle Tractor. Ann Agric Environ Med 2006, 13, 33-38
Gülsoylu, E., B. Çakmak, F.N. Alayunt, 2011. Motorlu Çapa Makinasının Titreçim Karakteristiklerinin Belirlenmesi. Ege
Üniversitesi Bilimsel Araçtırma Projesi Kesin Sonuç Raporu, Proje No: 2007-ZRF-037, Bornova-IZMIR.
Ragni, L., Vassalini, G., Xu, F., Zhang, L. B., 1999. Vibration and Noise of Small Implements for Soil Tillage. J. Agricul. Engineering Research (1999) 74, 403-409
Sam, B., Kathirvel, K., 2006. Vibration Characteristics of Walking and Riding Type Power Tillers. Biosystems Engineering (2006) 95(4), 517-528
Tewari, V. K., Dewangan, K. N., Karmakar, S., 2004. Operator’s Fatigue in Field Operation of Hand Tractors. Biosystems Engineering (2004) 89(1), 1-11
TS EN ISO 5349-2, 2004. Mekanik Titreçim-Kiçilerin Maruz Kaldıgı, Elden Vücuda Iletilen Titreçimin Ölçülmesi ve Degerlendirilmesi-Bölüm 2: Iç Yerlerinde Ölçme Yapmak Için Pratik Kılavuz. Türk Standartları Enstitüsü.
TS EN ISO 5349-1, 2005. Mekanik Titreçim-Kiçilerin Maruz Kaldıgı, Elle Iletilen Titreçimin Ölçülmesi ve Degerlen- dirilmesi-Bölüm 1: Genel Kurallar. Türk Standartları Enstitüsü.
Ying, Y., Zhang, L., Xu, F., Dong, M., 1998. Vibratory Characteristics and Hand-Transmited Vibration Reduction of Walking Tractor. American Society of Agricultural Engineers, 0001-2351/98/4104-917.