Oğuzhan ÖZÇELİK

36449

Rusya-Ukrayna Savaşı Gölgesinde Dünyadaki Gıda Fiyatlarının Belirleyicileri: Fourier Bootstrap Ardl ve Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Yaklaşımlarından Kanıtlar

Amaç: 24 Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlaması, Dünya kamuoyunda gıda tedariki sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Bu çalışma son dönemde dünya gıda fiyatlarında yaşanan değişim ve enflasyonist artışların nedenlerini ortaya koymak için kaleme alınmıştır. Tasarım/metodoloji/yaklaşım: Bu araştırmanın ana materyali; dünya geneli için 1990:01-2022:M04 dönemine ait gıda fiyatları endeksleri, Brent Petrol Varil Fiyatları, gıda arz miktarları ile Gübre Fiyatları verileri ile oluşturulmuştur. Ampirik analizler Enders ve Lee (2012) Fourier ADF birim kök testi, Solarin (2019) Fourier Bootstrap ARDL yöntemi ve Nazlıoğlu vd. (2016) Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto nedensellik testi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Yapılan analizlerde; dünya petrol fiyatlarındaki %1’lik artışın tahıl fiyatlarını %0.5, et fiyatlarını %0.61, yağ fiyatlarını %0.11 ve şeker fiyatlarını %0.59 artırdığı belirlenmiştir. Dünya genelinde arz edilen ürün miktarı %1 arttığında tahıl fiyatları %0.05, süt ürünlerinin fiyatı %0.13, yağ fiyatları %0.01 ve şeker fiyatları %0.48 azalmaktadır. Gübre fiyatlarındaki %1’lik artış tahıl ürünleri fiyatını %2.25, yağ fiyatlarını %0.44 ve şeker fiyatlarını %2.40 oranında artırmıştır. Ayrıca petrol fiyatlarından süt ürünleri ve et fiyatlarına doğru, arzdan yağ ve şeker fiyatlarına doğru, gübre fiyatlarından tahıl, et ve yağ fiyatlarına doğru nedensellik ilişkileri olduğu gösterilmiştir. Özgünlük/değer: Dünya gıda enflasyonun azaltılmasında dikkat edilmesi gereken hususların kanıta dayalı olarak ortaya konulması nedeniyle politika yapıcıları için yararlı olması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Gıda Fiyatları, Petrol Fiyatları, Gübre Fiyatları, Arz, Fourier ADF Birim Kök Testi, Fourier Bootstrap ARDL, Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Testi, Gıda Fiyatları, Petrol Fiyatları, Gübre Fiyatları, Arz, Fourier ADF Birim Kök Testi, Fourier Bootstrap ARDL, Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Testi

Determinants Of Global Food Prices Overshadowed By The Russian-Ukrainian War: Evidence From Fourier Bootstrap Ardl And Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Approaches Abstract

Purpose: On February 24, 2022, Russia's invasion of Ukraine caused food supply problems across the globe. This study intends to highlight the reasons for the recent changes in global food prices and the increase in inflation. Design/Methodology/Approach: The main reference materials for this study are food price indices Brent Petroleum Barrel Prices, food supplies, and Fertilizer Prices for the period 1990:01-2022:M04 across the world. The empirical analyses are based on the Fourier ADF unit root test of Enders and Lee (2012), the Fourier Bootstrap ARDL method of Solarin (2019), and Nazlıoğlu et al. (2016) Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto causality test. Findings: The analyses showed that a 1% increase in global petroleum prices pushes up grain prices by 0.5%, meat prices by 0.61%, oil prices by 0.11%, and sugar prices by 0.59%. When the quantity of products supplied worldwide increases by 1%, grain prices decrease by 0.05%, dairy prices by 0.13%, oil prices by 0.01%, and sugar prices by 0.48%. A 1% increase in fertilizer prices pushes up grain prices by 2.25%, oil prices by 0.44%, and sugar prices by 2.40%. It is also shown that there are causality relationships between petroleum prices to dairy and meat prices, supply amount to oil and sugar prices, and fertilizer prices to grain, meat, and oil prices. Originality/Value: Expected to be useful to policy makers as it provides evidence-based insights into the issues that need to be considered in reducing global food inflation. Key words: Food Prices, Petroleum Prices, Fertilizer Prices, Supply, Fourier ADF Unit Root Test, Fourier Bootstrap ARDL, Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Causality Test.
Keywords:

Food Prices, Petroleum Prices, Fertilizer Prices, Supply, Fourier ADF Unit Root Test, Fourier Bootstrap ARDL, Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Causality Test., Food Prices, Petroleum Prices, Fertilizer Prices, Supply, Fourier ADF Unit Root Test, Fourier Bootstrap ARDL, Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Causality Test.,

PDF

___

  • Referans1 Alpay, Y. (2015). Çin Afrika’da Ne Yapıyor? https://tasam.org/Files/Icerik/File/cin_afrikada_ne_yapiyor_94dfb679-9030-48a3-aafe-6a0646a55dc4.pdf, (Erişim Tarihi: 11.05.2022).
  • Referans2 Amasyadsyb (2022). Sorgum (Sudan Türü). https://www.amasyadsyb.org/sut/yembitki/12, (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
  • Referans3 Aydın, M. (2020). Askeri Harcamalar, Ekonomik Büyüme ve Çevre Kirliliği Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Yapısal Kırılmalı Nedensellik Testinden Kanıtlar. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 5(2), 261-275.
  • Referans3 BBC (2022). Rusya'nın Ukrayna'yı İşgali Küresel Gıda Zinciri İçin Felaket Olabilir. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60643229, (Erişim Tarihi: 13.05.2022).
  • Referans4 Becker, R., Enders, W. and Lee, J. (2006). A Stationarity Test in The Presence of an Unknown Number of Smooth Breaks. Journal of Time Series Analysis, 27(3), 381–409.
  • Referans5 Bloomberght (2022). Hindistan Buğday İhracatını Yasakladı. https://www.bloomberght.com/hindistan-bugday-ihracatini-yasakladi-2306436, (15.05.2022).
  • Referans6 Can, M. (2008). Dünya Gıda Fiyatlarının Yükselmesinin Piyasa Yapısıyla İlgisi; Artış Nedenleri Sonuçları ve Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri. Maliye Dergisi, Sayı 155.
  • Referans7 Dickey, D. and Fuller, W.A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49, 1057 - 1072.
  • Referans8 Dikmen, N. (2012). Ekonometri Temel Kavramlar ve Uygulamalar. (2. Baskı). Dora Yayınevi, Bursa. Enders, W. and Jones, P. (2015). Grain Prices, Oil Prices, and Multiple Smooth Breaks in a VAR. Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 20(4), 399 – 419. http://dx.doi.org/10.1515/snde-2014-0101.
  • Referans9 Enders, W. and Lee, J. (2012). A Unit Root Test Using a Fourier Series to Approximate Smooth Breaks. Oxford Bulletin Economics and Statistics, 74(4), 574–599.
  • Referans10 Engle, R. F. and Granger C. W. J. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing. Econometrica, 55, 251-276. FAO (2015). The Impact of Disasters on Agriculture and Food Security. https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/a-i5128e.pdf, (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
  • Referans11 FOA (2022). FAO Food Price Index. https://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/, (Erişim Tarihi: 12.05.2022).
  • Referans12 GEP (2021). A Lingering Supply Deficit. https://www.gep.com/blog/mind/coffee-shortage-reasons-brazil-columbia-supply-chain#:~:text=A%20poor%20harvest%20in%20Brazil,on%20the%20International%20Commodity%20Exchange, (Erişim Tarihi: 12.05.2022).
  • Referans13 Glauber, J. and Laborde, D. (2022). How will Russia’s Invasion of Ukraine Affect Global Food Security? International Food Policy Research Institute (IFPRI), https://www.ifpri.org/blog/how-will-russias-invasion-ukraine-affect-global-food-security, (Erişim Tarihi: 13.05.2022).
  • Referans14 Gombkötő, N. (2014), Causes and potential solutions of global food price increase. Societal Innovations for Global Growth, 1(3), 45-62.
  • Referans15 Guo, J. and Tanaka, T (2020). Examining the determinants of global and local price passthrough in cereal markets: evidence from DCC-GJR-GARCH and panel analyses. Guo and Tanaka Agricultural and Food Economics 8(27), 2-22. https://doi.org/10.1186/s40100-020-00173-1
  • Referans16 HRW (2022). Russia’s Invasion of Ukraine Exacerbates Hunger in Middle East, North Africa. Human Rights Watch. https://www.hrw.org/news/2022/03/21/russias-invasion-ukraine-exacerbates-hunger-middle-east-north-africa, (Erişim Tarihi: 14.05.2022).
  • Referans17 Huh, S., and Park C. (2013). Examining the Determinants of Food Prices in Developing Asia. ADB Economics Working Paper Series.
  • Referans18 Indigo (2021). Kahve Fiyatı Yüzde 300 Oranında Arttı! https://indigodergisi.com/2021/12/kahve-fiyati-yuzde-300-artis/, (Erişim Tarihi: 11.05.2022).
  • Referans19 Investing (2022a). USD/VES Geçmiş Verileri. https://tr.investing.com/currencies/usd-vef-historical-data, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans20 Investing (2022b). USD/ZWL - Amerikan Doları Zimbabve Doları. https://tr.investing.com/currencies/usd-zwl, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans21 Investing (2022c). USD/TRY - Amerikan Doları Türk Lirası. https://tr.investing.com/currencies/usd-try, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans22 Investing (2022d). USD/ARS - Amerikan Doları Arjantin Pesosu. https://tr.investing.com/currencies/usd-ars, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans23 Investing (2022e). USD/ETB - Amerikan Doları Etiyopya Birri. https://tr.investing.com/currencies/usd-etb-historical-data, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans24 Investing (2022f). USD/AOA - Amerikan Doları Angola Kvanzası. https://tr.investing.com/currencies/usd-aoa-historical-data, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans25 Investing (2022g). USD/MDL - Amerikan Doları Moldova Leyi. https://tr.investing.com/currencies/usd-mdl, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans26 Investing (2022h). USD/GHS - Amerikan Doları Gana Cedisi. https://tr.investing.com/currencies/usd-ghs, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans27 Investing (2022i). USD/COP - Amerikan Doları Kolombiya Pesosu. https://tr.investing.com/currencies/usd-cop, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans28 Investing (2022j). USD/EGP - Amerikan Doları Mısır Lirası. https://tr.investing.com/currencies/usd-egp, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans29 Investing (2022k). USD/XOF - Amerikan Doları Batı Afrika CFA Frankı. https://tr.investing.com/currencies/usd-xof, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans30 Investing (2022l). USD/UAH - Amerikan Doları Ukrayna Grivnası. https://tr.investing.com/currencies/usd-uah, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans31 Investing (2022m). USD/EUR - Amerikan Doları Euro. https://tr.investing.com/currencies/usd-eur, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans32 Investing (2022n). USD/BGN - Amerikan Doları Bulgar Levası. https://tr.investing.com/currencies/usd-bgn, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans33 Investing (2022o). USD/GEL - Amerikan Doları Gürcistan Larisi. https://tr.investing.com/currencies/usd-gel, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans34 Investing (2022ö). USD/RUB - Amerikan Doları Rus Rublesi. https://tr.investing.com/currencies/usd-rub, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans35 Investing (2022p). USD/PYG - Amerikan Doları Paraguay Guaranisi. https://tr.investing.com/currencies/usd-pyg, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans36 Investing (2022r). USD/NGN - Amerikan Doları Nijerya Nairası. https://tr.investing.com/currencies/usd-ngn?cid=1156628, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans37 Investing (2022s). USD/KZT - Amerikan Doları Kazak Tengesi. https://tr.investing.com/currencies/usd-kzt, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Referans38 Investing (2022t). Brent Oil Futures Overview. https://www.investing.com/commodities/brent-oil, (Erişim Tarihi:20.05.2022).
  • Referans39 Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254.
  • Referans40 Kolombiya Üniversitesi (2022). Global Mean Surface Temperature Relative to 1880-1920 (degC). http://www.columbia.edu/~mhs119/Temperature/Emails/Table_Ts.1996-2022vs1880-1920.txt, (Erişim Tarihi: 28.05.2022). Lütkepohl, H. (2005). New Introduction to Multiple Time Series Analysis. Springer-Verlag, Berlin Heidelberg.
  • Referans41 Malthus, T.R. (1798). An Essay on the Principle of Population (Oxford World's Classics). Published by Oxford University Press (Reprint 1999).
  • Referans42 Marx, K. (1867). Das Kapital. Gece Kitaplığı (Yeniden Basım, 2014), Ankara.
  • Referans43 Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
  • Referans44 McNown, R., Sam, C.Y. and Goh, S.K. (2018). Bootstrapping the Autoregressive Distributed Lag Test for Cointegration. Applied Economics, 50(13), 1509-1521.
  • Referans45 NASA (2022). Global Temperature. https://climate.nasa.gov/vital-signs/global-temperature/, (Erişim Tarihi: 26.05.2022).
  • Referans46 Nazlioglu, S., Gormus, N.A. and Sotas, U. (2016). Oil Prices and Real Estate Investment Trusts (REITs): Gradual-Shift Causality and Volatility Transmission Analysis. Energy Economics, 60, 168-175.
  • Referans47 OECD (2022). OECD-FAO Agricultural Outlook 2021-2030. https://www.oecd.org/publications/oecd-fao-agricultural-outlook-19991142.htm#:~:text=The%20OECD%2DFAO%20Agricultural%20Outlook,governments%20and%20international%20commodity%20organisations, (Erişim Tarihi: 27.05.2022).
  • Referans48 OECD-FAO (2022). Compare your country. OECD-FAO Agricultural Outlook. https://www.compareyourcountry.org/agricultural-outlook/en/0/OOS/1116/default/2022, (Erişim Tarihi: 29.05.2022).
  • Referans49 Pata, U. K. (2019). Environmental Kuznets Curve and Trade Openness in Turkey: Bootstrap ARDL Approach with a Structural Break. Environmental Science and Pollution Research, 26, 20264–20276.
  • Referans50 Pesaran, H. M., Shin, Y. and Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships.
Tarım Ekonomisi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1303-0183
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1992
  • Yayıncı: Tarım Ekonomisi Dergisi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Topluluk Destekli Balıkçılık: İstanbul'daki Küçük Ölçekli Balıkçılık Kooperatiflerinde Doğrudan Satış Pratikleri

Irmak ERTÖR, Pınar ERTÖR AKYAZI, Gökçe YENİEV

Ayçiçeğinde Üretim ve Fiyat Arasındaki İlişkinin Koyck Modeli ile Analizi

Umutcan TURĞUT, Duran GÜLER, Sait ENGİNDENİZ

Türk Tarımında Hayvansal Üretim Etkinliği: 2000 Yılı Sonrası Araştırmaların Genel Değerlendirmesi

Altuğ ÖZDEN

Rusya-Ukrayna Savaşı Gölgesinde Dünyadaki Gıda Fiyatlarının Belirleyicileri: Fourier Bootstrap Ardl ve Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Yaklaşımlarından Kanıtlar

Oğuzhan ÖZÇELİK

Konya Ovası Projesinin İstihdam Üzerine Etkisinin Farkların Farkı Yöntemiyle Analizi: Konya ve Karaman Örneği

Süleyman Utku OĞUZ, Öznur ÖZDAMAR, Eleftherios GIOVANIS