Murat ERMAN, Murat TUNÇTÜRK, Rüveyde TUNÇTÜRK

Patates (Solanum tuberosum L.) çeşitlerinde fosforlu gübre uygulamalarının verim ve bazı verim öğerleirne etkisi

Bu çalışma, Van-Gevaş ekolojik koşullarında değişik fosfor dozlarının, denemeye alınan patates çeşitlerinde verim ve verim unsurları üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2001 ve 2002 yıllarında yürütülmüştür. Denemede 3 farklı patates çeşidinde (Latona, Vangogh ve Granola) 4 değişik fosfor dozu (0, 5, 10 ve 15 kg $P_20_5$ /da) uygulanmıştır. Çalışma tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Fosfor dozlarının bitki boyu, ocak başına sap sayısı, ocak başına yumru sayısı ve yumru özgül ağırlığı ortalamaları üzerine etkisinin olmadığı, ortalama yumru ağırlığı ve dekara yumru verimi değerleri üzerine olumlu yönde etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda iki yılın birleştirilmiş ortalamasına göre en yüksek ortalama yumru ağırlığı 73.3 g ile 10 $P_20_5$ kg/da uygulamasından, en yüksek dekara yumru verimi ise 2069.1 kg/da ile 5 kg $P_20_5$ /da uygulamasından elde edilmiştir. Denemeye alınan patates çeşitlerinde incelenen tüm özellikler çeşitlere göre farklılık göstermiştir, iki yılın birleştirilmiş ortalamasına göre çalışmada en yüksek ortalama yumru ağırlığı (76.7 g), dekara yumru verimi (2081.0 kg/da) ve yumru özgül ağırlığı (1.081 g/cm3) Vangogh çeşidinden elde edilmiştir.

Effects of various phosphorus doses on the yield and yield parameters of different potato cultivars (Solanum tuberosum L.)

This study was conducted to determine the effects of various phosphorous doses on the on the yield and some yield traits of different potato cultivars (Solanum tuberosum L.) grown at the Gevaş-Van ecological condition in 2001 and 2002. The study was designed in completely randomized block factorial design with three replications consisting three potato cultivars (Latona, Vangogh and Granola) and four phosphorous doses (0, 5, 10, and 15 kg $P_20_5 da^{-1}$ ). It was detected that the phosphorous doses had no significant effect on the plant height, the stem number per hill, and the specific gravity of tubers while they significantly and positively affected the average tuber weight and tuber yield per decar. According to the average values of both years, the application of 10 kg $P_20_5 da^{-1}$ gave the highest amount of average tuber weight (73.3 g) and the application of 5 kg $P_20_5 da^{-1}$ gave the highest tuber yield per decar (2069.1 kg). All cultivars had significantly different values for all traits. The cultivar Vangogh had the highest amount of average tuber weight (76.7 g), the highest tuber yield per decar (2081.0 kg) and the highest specific tuber gravity (1.081 g $cm^{-3}).

PDF

___

Açıkgöz, N. 1993. Tarımda Araştırma ve Deneme Metodları 3. Basım, Ege Üniv. Ziraat Fak., Yayın No:478, Bornova, izmir
Anonim, 2002 . Van ili ve ilçelerinin Yıllara göre Patates Üretimi, Dikim Alanı ve Verim Değerleri. Tarım il Müdürlüğü Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğü Kayıtları.
Anonim, 1997. Nevşehir Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yıllık araştırma raporları 1997.
Anonim, 1998. Tarımsal yapı. T. C. Başbakanlık Devlet istatistik Enstitüsü, Ankara. 591.
Arıoğlu, H. H. 1997. Nişasta ve Şeker Bitkileri. Çukurova Üniv. Ziraat Fak., Genel Yayın No: 188, Ders kitapları No:57, s.3-230, Adana.
Arslan, B. ve K. Kevseroğlu, 1991. Bitki sıklığının bazı patates (Solanum tuberosum L.) çeşitlerinin verimi ve önemli özelliklerine etkileri.Yüzüncü Yıl Üniv. Ziraat Fak. Der. 1/3, 89-111.
Arslan, B., M. Tunctürk, T. Eryiğit, Z. Ekin ve A. R. Kaya 2002. Van-Erciş' te bazı patates genotiplerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi. III. Ulusal Patates Kongresi Sayfa:381-391. Bornava, İzmir.
Brohi, A. ve A. Aydeniz, 1994. Bitki Besleme. Gaziosmanpaşa Üniv. Ziraat Fak., Yay. No; 4, Tokat.
Demiralay, I. 1981 Toprakta Bazı Fiziksel Analiz Yöntemi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Toprak Böl. Seminer Notları, Erzurum.
Didin, M. ve H. Fenercioğlu, 1999. Nevşehir-Niğde yöresinde yetiştirilen farklı patates çeşitlerinin bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma, ikinci Ulusal Patates Kongresi Atatürk Üniv. Oditoryumu, 273-281, Erzurum.
Djokiç, A., S. Susic, Z. Vasıljeviç, R. Djekic and R. Dımıtrıjevic. 1998." New Dutch potato Variety Study in Agro-Ecologial Conditions of Dragacevo-Kaona." Field Crop Abstract 68 (10).
Güler, A. ve Ö. Kolsanci, 1995. Farklı lokasyonlarda yetiştirilen değişik olumlu bazı patates çeşitlerinde (Solanum tuberosum L.) yüksekliğin morfolojik, fizyolojik, verim ve kalite özelliklerine etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry 19, 383-389.
Karadoğan, T. ve E. Günel, 1992. Bazı patates çeşitlerin Erzurum ekolojik koşullarına adaptasyonu ile verim ve verim unsurları üzerine bir araştırma Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 23 (1) 1-15, Erzurum.
Kara, K., E. Günel ve E. Oral 1986. "Erzurum ekolojik koşullarında bazı patates çeşitlerinin verim ve adaptasyonu" Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 17 (1-4) 53-67, Erzurum.
Kara, K., E. Öztürk ve T. Polat, 2002. Değişik dikim zamanları ve farklı dozlarda uygulanan azot ve fosforun patates (Solanum tuberosum L.)' in verim ve verim unsurları üzerine etkisi. III. Ulusal patates kongresi, 125-135. Bornava İzmir.
Karadoğan, T. 1995 " Tohumluk kaynağına uygulanan farklı çeşit ve dozlardaki gübrelerin patates verimi, verim unsurları ve kalitesine etkileri" Tr. J. of Agriculture and Forestry, 19, 373-377.
Karadoğan, T., H. Özer ve E. Oral, 1997. Gübrelemenin patatesin bazı özellikleri üzerine etkisi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 28 (3) 441-453.
Şenol, S. ve H. H. Arıoğlu, 1991. Farklı kökenli patates çeşitlerinin Çukurova Bölgesinde turfanda olarak yetiştirilebilme olanakları. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 6 (2) 97-110.
Taçoğlu., M., M. Olgun, C. Kumlay, M. Kaya, Pehlivan ve F. Partigöç, 1998. Doğu Anadolu Bölgesinde patates yetiştiriciliği problemleri ve çözüm yolları. Doğu Anadolu Tarım Kongresi, 253-264.
Tugay, M. E., A. Ş. Coşkun ve G. Yılmaz, 1999 Azotlu gübre miktarı ve verme zamanlarının patateste verim ve bazı özellikler üzerine etkileri. 2 Ulusal Patates Kongresi 28-30 Haziran 1999 Gaziosmanpaşa Üniv. Ziraat Fak., 655-658 Samsun.