Şebnem KUŞVURAN, Şebnem ELLİALTIOĞLU, Kazım ABAK, Fikret YAŞAR

Bazı kavun Cucumis sp. genotiplerinin tuz stresine tepkileri

Araştırmada, kavunda tuza tolerans bakımından genotipler düzeyinde farklılığın bulunup bulunmadığını ortaya koymak; tuza toleransın belirlenmesinde bitki biyomas değerlerinin ve yapraklarda iyon biriktirme derecesinin kullanılma olanağını iincelemek amaçlanmıştır. Ayrıca tuz stresinde yapraklarda MDA miktarındaki artış incelenmiştir. 36 adet farklı genotip, tuza tolerans ve duyarlılık özelliği bakımından farklı parametrelere göre sıralanmış, özellikler arasındaki korelasyon katsayıları belirlenmiştir. Kavunda tuz zararının Na+ ve Cl- iyonlarının toksik etkisinden kaynaklandığı, bu iyonları bünyede az bulunduran genotiplerde tuza toleransın daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Denemede kullanılan genotipler arasında Midyat, Besni ve Şemame kavun genotipleri tuza tolerant olarak belirlenirken; Ananas ve Yuva çeşitlerinin tuza en duyarlı kavun çeşitleri olduğu ortaya konmuştur

Anahtar Kelimeler:

Kavun, tuzluluk, tolerans, iyon, lipid peroksidasyon

Responses of Some Melon Cucumis sp. Genotypes to Salt Stress

The aim of this research is to identify differences in salt tolerance of melon genotypes and the possibility of using plant biomass values and degree of ion accumulation of leaves to determine salt tolerance. In addition, the increase in MDA amount of leaves on salt stress was evaluated. 36 different genotypes were identified according to different parameters in respect to salt tolerance and susceptibility to salinity, correlation coefficients among these characters were determined. It was observed that salt damage in melons is probably the result of toxic effects of Na and Cl ions and the genotypes having low amounts of these ions are more tolerant. Midyat, Besni and Şemame varieties were determinad as salt tolerant melon genotypes; Ananas and Yuva melon cultivars were most sensitive to salt stress.

Keywords:

Melon, salinity, tolerance, ion, lipid pedoxidation,

PDF

___

Akıncı, İ.E. 1996. Kavunda Tuza Tolerans Üzerine Araştırmalar. Yüzüncü Yıl Ü. Fen Bilimleri Enst. Doktora Tezi, Van. 157s
Aktaş, H. 2002. Biberde Tuza Dayanıklılığın Fizyolojik Karakterizasyonu ve Kalıtımı. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Doktora Tezi, basılmamış), Adana, 105s.
Botia, P., M. Carvajal, A. Cerda and V. Martinez. 1998. Response of Eight Cucumis melo Cultivars Two Salinity During Germination and Early Vegetative Growth. Agronomie 18: 503-513.
Ellialtıoğlu, Ş., Ş. Kuşvuran ve K. Abak. 2006. Tuz Stresi Altında Yetiştirilen Kavun Çeşitlerinde in vitro ve in vivo Koşullarda Bazı Enzim Aktivitelerinin Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Projeleri, Proje No: 2002-58, Sonuç Raporu, 113 s, Ankara. FAO, 2005. FAOSTAT, Agriculture Database. http://apps.fao.org
Gossett, D.R., E.P. Millhollon and M. C. Lucas.1994. Antioxidant Response to NaCl Stress in Salt- Tolerant and Salt-Sensitive Cultivars of Cotton. Crop Sci., 34: 706-714.
Hasegawa ,P.M., Bressan, R.A. and Handa, A.V. 1986. Cellular Mechanisms of Salinity tolerance. Hort. Sci., 21: 1317-1324.
Hoagland, D.R. and D. I. Arnon. 1938. The Water Culture Method for Growing Plants Without Soil. Circ. Calif. Agr. Exp. Sta., 347-461.
Karanlık, S. 2001. Değişik Buğday Genotiplerinde Tuz Stresine Dayanıklılık ve Dayanıklılığın Fizyolojik Nedenlerinin Araştırılması. Ç.Ü. Fen Bil. Enst., Doktora Tezi, Adana.
Kuşvuran, Ş. 2004. Kavunda (Cucumis melo L.) Tuz Stresine Toleransın Aktivitesi ve Lipid Peroksidasyonundan Yararlanma Olanakları. Ankara Üniversitesi Fen Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 104s, Antioksidant Enzim
Levitt, J. 1980. Responses of Plants to Environmental Stresses. Vol.II, 2nd ed. Academic Press, New York, pp:607.
Lutts, S, J. M. Kinet and J. Bouharmont. 1996. NaCl-Induced Senesence in Leaves of Rice (Oryza sativa L.) Cultivars Differing in Salinity Resistance. Ann. Bot., 78: 389-398.
Meiri, A., G. Hoffman, M. Shannon and J. Poss. 1982. Salt Tolerance of Two Muskmelon Cultivars Under Two Solar Radiation Levels. Journal of The American Society For Horticultural Science, 107; 1668-1672.
Mer, R.K., P. K. Prajith, D. H. Pandya and A. N. Pandey. 2000. Effect of Salt on Germination of Seeds and Growth Young Plants of Hordeum vulgare, Triticum aestivum, Cicer arietinum and Brassica juncea. J. Gron. Crop. Sci. 185: 209-217.
Munns, R. and A. Termaat. 1986. Whole-Plant Responses to Salinity. Aust. J. Plant Physiol. 13: 143-160.
Navarro, J.M., M. A. Botella and V. Martinez. 1999. Yield and Fruit Quality of Melon Plants Grown Under Saline Conditions in Relation to Phosphate and Calcium Nutrition. J.Hort. Sci. Biotechnol. 74: 573-578.
Sarı, N., K. Abak ve H. Y. Daşgan. 2000. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Kavun Yetiştiriciliği. TÜBİTAK Türkiye Tarımsal Araştırma Projesi Yayınları.
SAS Institute. 1985. Sas/State User’s Guide 6.03 ed. SAS Ins. Cary. N.C.
Shalata, A. and M. Tal. 1998. The Effect of Salt Stress on Lipid Peroxidation avd Antioxidants in The Leaf of the Cultivated Tomato and Its Wild Salt-Tolerant Relative Lycopersicon pennellii. Physiol. Plant. 104: 169-174.
Shannon, M.C. and L. E. Francois. 1978. Salt Tolerance of Three Muskmelon Cultivars. J. Am. Soc. Hort. Sci., 103; 127-130.Taleisnik, E., G. Peyrano and C. Arias. 1997. Respose of Chloris gayana Cultivars to Salinity. 1. Germination and Early Vegetatif Growth. Trop. Grassl. 31: 232-240
Yaşar, F. 2003. Tuz Stresi Altındaki Patlıcan Genotiplerinde Bazı Antioksidant Enzim Aktivitelerinin in vitro ve in vivo Olarak İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniv. Fen Bil. Enst., Doktora Tezi, Van, 138s.
Zhang, H.X. and M. B. Kirkham. 1996. Lipid peroxidation in Sorghum and Sunflower Seedlings as Affected by Ascorbic Acid, Benzoic Acid, and Propyl Gallate. J. Plant Physiol. 149: 489-493.