Ayaş - Asartepe Sulamas ı nda Şeker Pancarı Bitkisinin Sulama Planlamas ı

Bu çal ışmada, Devlet Su I şleri Genel Müdürlü ğ ü V.Bölge sulamalar ı ndan Ayaş - Asartepe proje alan ı nda değişik toprak bünyelerinde yörede yeti ştiriciliği yap ı lan şekerpancar ı bitkisi için sulama planlamas ı yap ı larak; sulama suyu miktar ı , sulama aral ı klar ı ve sulama say ı lar ı saptanmaya çal ışı lm ışt ı r. Çal ışmadaki sulama planlamas ı Ayaş ilçesine ait iklim veriler! kullan ı larak, toprak su bütçesi yard ı m ı yla, IRSIS " Irrigation Scheduling Information System- Sulama Planlama Bilgi Sistemi" paket programı kullan ı larak, yap ı lm ışt ı r. Çal ış mada, farkl ı program seçenekler' irdelenmi ştir. Birinci sulama planlamas ı , topraktaki su miktar ı kritik su düzeyine dü ş ünce tarla kapasitesine ç ı kar ı lacak şekilde yap ı lm ış buna "Ideal Sulama Planlamas ı " ad ı verilmiştir. Ancak bu şekilde planlamada, sulama aral ığı ve uygulanan su miktarı sürekli farkl ı l ı k gösterdi ğ inden pratiğe uygun görülmemi ştir, ikinci sulama planlamas ı , " Pratik Sulama Planlamas ı " ad ı verilen, su kayb ı n ı ve verimdeki azalmay ı minimum düzeyde tutacak şekilde sulama aral ı klar ı n ı ve uygulanan su miktar ı n ı pratiğe uygun olarak sabitleştirmeye çal ışı larak yap ı lm ış ve elde edilen sonuçlar tart ışı lm ışt ı r.

Anahtar Kelimeler:

ulama planlamas ı , sulama suyu miktar ı , sulama aral ığı , sulama sayı s ı , toprak su bütçesi, IRSIS paket program ı , ideal sulama planlamas ı , pratik sulama planlamas ı

Irrigation Planing of Sugar Beet in Aya ş Asartepe Project Area

n this study, irrigation plans were prepared for sugar beet to determine the amount of irrigation water, the irrigation interval and the number of irrigations in the Aya ş - Asartepe project area which was one the irrigation projects of State Hydraulic Works DSI . For this purpose, soil samples were taken from the area, to determine the soil structure, specific gravity, field capacity and the wilting point values of the area. The irrigation plans were rnade by using the clirnatological data obtained from the Ayaş meteorological station by the help of IRSIS - Irrigation Scheduling Information System- packet program which depends on the soil - water budget method. In the study two alternative planning methods were tried. In the first method which was called " Ideal Irrigations Planning", the irrigation were made whenever the water level in the root zone depletes to the critical water level which was determined before. The water was added up to the field capacity. Although this method was convenient for irrigation planning, it was not suitable in practice as the amount of water and interval differs in each irrigation. So, in the second method the amount of irrigation water and the irrigation interval were settled in a fixed manner for practical use and this method was called as " Practical Irrigation Method".

Keywords:

rrigation planning, amount of irrigation water, irrigation interval, number cf irrigations, soil water budget, IRSIS software, ideal irrigation planning, practical irrigation planing.,

___

Addarawatte, G.R.M., 1986. Statistical Analysis of Climatological Data For Irrigation Scheduling. Master's Dissertation. Center For Irrigation Engineering, University of Leuven, Belgium, 72 s.
Akgün, M., 1989. Ankara Koşullar ı nda Kı sa Periyotlu Bitki Su Tüketimi Tahmin Yöntemlerinin Kar şı la şt ı r ı lmas ı . Ank.Oniv. Fen Bil.Enstitüsü Kültürteknik Anabilim Dal ı , Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Balç ı n, M., H., Güleç, 1997. IRSIS ve CROPWAT Paket Programlar ından Elde Edilen Sulama Programlar ı nı n Tarla Şartlarında Elde Edilen Sulama Programlar ı ile Karşı laştı r ı lmas ı . 6.Ulusal Kültürteknik Kongresi, 5-8 Haziran 1997, Kirazl ı Yayla - Bursa.
Doorenbos, J. ve W.D. Pruitt, 1977.Crop Water Requirements. FAO, Irrigation Drainage Paper 24, Rome.
Doorenbos, J. ve A.H. Kassam, 1979, Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper 33, Rome.
Güngör, Y. ve O.Yı ld ı r ı m, 1987. Tarla Sulama Sistemleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak.Yay ı nlar ı 1022, Ankara.
Haan, C.T., 1977. Statistical Methods in Hydroiogy. Anes lowa, 379 s.
Hiter, E.A., T.A. Howell ve D.G.Bordovsky, 1971. Stress Day Index. A New Concept For Irrigation Timing. Optimization of Irrigation and Drainage Specialty Conference, Lincoln, Nebraska, 6-8 October 1971, New York, 10017, s, 579-590
Hisarl ı , S., 1988. Ankara Koş ulları nda Bitki Su Tüketim Yöntemlerinin Karşı la ştı r ı lmas ı . Ankara Üniv. Fen Bil.Enstitüsü Kültürteknik Anabilim Dal ı , Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Jensen, M.E., 1983. Design and Operation of Farm Irrigation Systems. ASAE. St. Joseph, Michigen, 49085.
Kodai, S., T.Aküzüm, B.Çakmak, B.Kendirli, 1997. Urfa Yöresinde Yeti ştirilen Baz ı Tarla Bitkilerinin Yeterli ve K ı sıtl ı Sulama Koşullar ında Sulama Programları . 6. Ulusal Kültürteknik Kongresi, 5 - 8 Haziran 1977, Kirazl ı yayla - Bursa
Kodal, S., 1988. Ülkemizde Meyve Ağaçları nı n Su Tüketiminin Tahmininde Kullan ı labilecek Yöntemler. Ankara Üniv. Ziraat Fak.Yı ll ığı , Ankara.
Kodal, S., 1996. Ankara Beypazarı Ekolojisinde Yeterli ve Kı sıtl ı Su Koşullarında Sulama Programlaması , İşletme Organizasyonu ve Optimum Su Dağıt ımı . A.Ü.Ziraat Fakültesi Yay ı n No: 1465, Bilimsel Araşt ı rma ve Incelemeler, 807, Ankara, 695.
Oosterbaan, R.D., 1986. Frequency and Regression Analysis. Twenty - Fifth International Course on Land, Wageningen, Netherlands, 64s.
Phene, C.J., R.L. Corm ı ck, K.R.Dav ı s,J.D..Pı erro ve D.W. Meek, 1989. Lysimeter Feedback Irrigation Controller System For Evapotranspiration Measurements and Real Time Irrigation Scheduling. ASAE 32 (2): 477-484.
Raes, D. ve P.V.Aelst, 1985. The Field Parameters of The BUDGET Model Internal Note. Lab. of Soil and Water Engineering, University of Leuven, Belgium, 10s.
Raes, D., H.Lemmens, P.V.Aelst, M.V.Buicke ve M. Smith, 1988. Irrigation Scheduling Information System. Laboratory of Land Management, Faculty of Agricultural Sciences, U.K.
Leuven, Koordinal Mencierlaan 92, b-3030 Leuven, Belgium Renier, P., 1986. Rainfall Probabilities From Monthly Average Rainfall Data and the % 20, % 50, % 80 Probability of Exceedance. Internal Note, AGL. FAO, Rome, 10s.
Ritchie, J.T., 1972. Model For Predicting Evaporation From a Row Crop With Incomplete Cover. Water Resources Research, 8 (5): 1204-1213.
Stegman, E.C., 1986. Efficient Irrigation Timing Methods For Corn Production. ASAE. 29 (1) : 203-210
Tokgöz, M.A., 1984. Konya Çumra Alibeyhöyüğü Yeralt ı suyu i şletmesinde Sulama Programlar ının Saptanmas ı Üzerinde Bir Araşt ı rma. Ankara Oniv.Ziraat Fak. Kültürteknik Bölümü, Doktora Tezi, Ankara.
Tsceshke, P., J.R.Giliey, T.Thompson ve P. Fischbach, 1978. Irrigation a Scheduling Model. Agricuitural Engineering, 59 (1): 45-46.