Mevlüt BEYRİBEY, F. Kemal SÖNMEZ, Belgin ÇAKMAK, Mehmet OĞUZ

Devlet Sulama Şebeketerinde Aylık Su Temini Oranının Belirlenmesi

Su kaynaklar ı projelerinin geliştirilmesindeki ana amaç, suyun yeterli miktar ve kalitede, istenilen yer ve zamanda teminini güvence alt ı na almak, insan yaşam ve faaliyetlerini suyun zararl ı etkilerinden korumakt ı r. Bu nedenle, son yı llarda sulama şebekelerinin etkin yönetimine ilişkin araştı rmalara önem verilmiştir. Çünkü, sulama şebekelerinin planlama, tasar ım uygulama ve izleme-değerlendirme aşamaları ile uyum göstermeyen bir su yönetimi, birçok sorunun ortaya ç ı kması na neden olmanı n yan ı nda, tar ı mı n sürdOrülebilirliğini de tehdit etmektedir. Su yönetimi performans düzeyini belirlemeye yönelik birbiri ile ilişkili olan göstergeler; su kullan ı m, tar ımsal, ekonomik, sosyal ve çevresel etkinlik göstergeleridir. Su kullan ım göstergelerinden birisi de ayl ı k su temini orantd ı r. Bu çalışmada, DSI taraf ı ndan işletilen sulama alan ı n ı n %85' ini temsil eden 119 sulama şebekesine ilişkin ayl ı k su temini oranlar ı , sulaman ı n en yoğun olduğu haziran, temmuz ve a ğustos aylar ı için s ı ras ı yla net su ihtiyac ı na göre ortalama 1.73 0.57-3.24 , 1.86 0.88-2.89 ve 2.02 0.79-3.34 , toplam sulama ihtiyac ı na göre ise ortalama 0.89 0.29-1.67 , 0.95 0.44-1.49 ve 1.03 0.40-1.71 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sulama şebekesi, performans, su temini oran ı , su kullan ı m etkinliği.

Determination of the Monthly Water Supply Ratio in State Irrigation Schemes

The aim in development of water resource projects, is not only to supply the water in desired quantities, when and where we need it, and in acceptable quality, but also to protect the human life and his activities against to the disasters affects of water. For this reason, more attention has been paid on the research studies related to the efficient management of irrigation schemes, recently. Since, the water management, which is not in accord with irrigation system planning, design and construction, applicatlon and monitoring- evaluation phases, results in many problems and makas the sustainable agriculture difficult. The indicators which are related with each others determine the level of water management performance. These indicators can be grouped in terms of water use, agricultural, economical, social and environmental efficiency. One of the water use efficiency indicators is known as the water supply ratio. In this study, 119 irrigation schemes are investigated which is representing 85% of the irrigation area operated by DSI water supply ratios belonging the irrigation schemes have been calculated for June, July and August which is peak period, average respectively as to net irrigation requirement 1.73 0.57-3.24 , 1.86 0.88-2.89 and 2.02 0.79,3.34 , however as to gross irrigation requirement 0.89 0.29-1.67 , 0.95 0.44-1.49 and 1.03 0.40-1.71 .

Keywords:

Irrigation scheme, performance, water supply ratio, water use efficiency.,

___

Anonim, 1994. Türkiye' de Tarla içi Geli ştirme Yat ı rımları ve Yönetimini inceleme Raporu. DAPTA, SU-YAPI, TEMELSU, NEDECO, Yöneticiler Için Özet, Ankara.
Anonim, 1996. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Harita!, istatistik Bülteni. DSI Genel Müdürlüğü APK Dairesi Başkanlığı Yay ı nları , Ankara.
Anonim, 1984-1996. Dsi' ce İşletilen Sulama Tesisleri Değerlendirme Raporu. DSI Genel Müdürlü ğü Işletme ve Bakı m Dairesi Başkanl ığı Yayı nları , Ankara.
Beyribey, M., I. Girgin, T. Aküzüm, A. Balaban, B. Çakmak, 1995, Sulama Sistemlerinde Performans Değerlendirmede Bir Yaklaşım. 5. Ulusal KOltürteknik Kongresi, s. 69-79, Antalya.
Doorenbos, J., W.O. Pruitt, 1977. Crop Water Requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper 24, Rome.
Doorenbos, J., A.H. Kassam, 1979. Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper 33, Rome .
Güngör, Y., O. Yı ld ı rı m, 1989. Tarla Sulama Sistemleri. A.O. Ziraat Fakültesi Yay ı nları , 1115, Ankara.
Levine, G. 1982. Relative Water Supply: An Explantory Yariable For Irrigation System. Technical Report No:6, Cornell University, Ithaca, New York, USA.
Özgenç, N., F.C. Erdoğan, 1988. DSi Sulamalarında Bitki Su Tüketimleri ve Sulama Suyu ihtiyaçlar ı . DSI Genel Müdürlüğü Işletme ve Bakı m Dairesi Başkanlığı Yayı nları , Ankara
Smith, M. 1992. CROPWAT A Computer Program For Irrigation Planning and Management. FAO Irrigation and Drainage Paper 46, Rome.