Suudi Arabistan’da Din, Siyaset ve Edebiyat:Güncel Dini ve Kültür-Politik Durumun Entelektüel Tarihsel Geçmişi

Modern Suudi Arabistan üzerine günümüz Türkçe akademik literatürü derinlemesine ve güncel bir bilgi-tahlil birikimi sunmaktan ne yazık ki uzaktır. Öte yandan mevcut literatür ya bir karşı propaganda şeklindedir ya da sığ incelemelerden oluşmaktadır. Yine de bu, konu üzerine önemli eserlerin hiç var olmadığı anlamına gelmez. Kronolojik bir sıra ile akla ilk gelenler Eyüp Sabri Paşa’nın Tarih-i Vehhâbiyan’ı (1879), Yusuf Ziya Yörükhan’ın “Vahhabîlik” (1953) adlı makalesi, Hüseyin Hilmi Işık’ın Vehhâbîye Nasihat’i (1981), Zekeriya Kurşun’un Necid ve Ahsa’da Osmanlı Hâkimiyeti: Vehhabî Hareketi ve Suud Devleti’nin Ortaya Çıkışı (1998) adlı kitabı ve son olarak Selda Güner’in Osmanlı Arabistan’ında Kıyam ve Tenkil: Vehhâbî-Suûdîler (1744-1819) adlı 2012 tarihli çalışmasıdır. Son tahlilde, eldeki makalenin modern Suudi Arabistan’ın dünyaya açılış serüveni, ülkede süregiden entelektüel ve siyasi tartışmalar ve bunların, özellikle Arapça konuşan ülkelerde ve dünyada 1960larda uyandırdığı yankılar hususunda Türkçe literatürde önemli bir boşluğu dolduracağına inanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Suudi Arabistan, Vahhabilik ve Modern Bilim, Suudlar Nasırcılık Firavunculuk, Arap Milliyetçiliği

Religion, Politik und Literatur in Saudi-Arabien: Der Geisesgeschichtliche Hintergrund der Heutigen Religiösen und Kulturpolitischen Situation (III)

Saudi Arabia, Wahhabism and Modern Science, Contemporary Turkish academic literature on Saudi Arabia is far away from offering up-to-date knowledge and analysis. On the other hand, the literature on the field is comprised either in the form of counter propaganda or of shallow treatises. This, however, certainly does not mean the absence of important works: Chronologically, Eyüp Sabri Pasha’s Tarih-i Vehhâbiyan (1879); “Vahhabîlik” (1953) by Yusuf Ziya Yörükhan; Hüseyin Hilmi Işık’s Vehhâbîye Nasihat (1981); Zekeriya Kurşun’s Necid ve Ahsa’da Osmanlı Hâkimiyeti: Vehhabî Hareketi ve Suud Devleti’nin Ortaya Çıkışı (1998); and Selda Güner’s Osmanlı Arabistan’ında Kıyam ve Tenkil: Vehhâbî-Suûdîler (1744-1819). In the final analysis, it is thought that the article in hand will fill an important gap in Turkish literature in terms of the adventure of modern Saudi Arabia’s opening up to the world, the ongoing intellectual and political disputes in the country and the repercussions of these particularly in the Arabic speaking countries and in the world of 1960s.

Keywords:

Saudi Arabia, Wahhabism and Modern Science, Sauds-Nasserism-Pharaohism, Arab Nationalism,

PDF

___

Ende, Werner: “Religion, Politik und Literatur in Saudi-Arabien: Der geistesgeschichtliche Hintergrund der Heutigen Religiösen und Kulturpolitischen Situation (III). In Orient. Deutsche Zeitschrift für Politik und Wirtschaft des Orients. 23 (3). 1982. pp. 378-393