Hatıratlar Bağlamında Milli Mücadele Lider Kadrosunun Bolşevikliğe Karşı Yaklaşımları

Hatırat birinin yaşadığı dönemde yaşadığı ya da şahit olduğu olayların anlatıldığı yazı dizisidir. Bu eserlerde kişi kendi hayatıyla birlikte yaşadığı dönemin de bir portresini çizer. Hatıratlar tarih bilimine kaynaklık etmeleri bakımından önemli bir yere sahiptirler. Özellikle içeriğinde resmi yazışmaları içeren hatıratlar bu alanda önemli kaynaklardır. Ancak bu özelliklerine rağmen hatıratını yazan kişinin eserinde kendini öne çıkarması hatıratların objektifliğini zayıflatır. Bu yüzden aynı dönem veya olayın anlatıldığı bu türden eserler tarih yazımında kaynak olarak kullanılacaksa mutlaka bu konudaki başka eserler incelenmeli ve hatıratla karşılaştırmalı olarak ele alınmalıdır. Bu çalışmada hatıratların birer tarihi vesika olarak kullanılabilirliğinden yola çıkılarak Bolşeviklik hususunda Milli Mücadeleye önderlik eden liderlerin ne düşündüğü, bu konuda neler yaptığı, Bolşevikliğin yanında veya karşında olma durumları karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan ve tarih sahnesinden neredeyse tamamen silinmek istenen bir milletin Bolşevikliği bir kurtarıcı gibi gören liderleri nasıl oldu da bu düşüncelerini Bolşeviklik aleyhine değiştirdiler. Bu çalışmada bunun nedenlerini araştırılmıştır. Amaç Milli Mücadele sürecinde Bolşevikliğin Anadolu için uygulanabilir bir rejim olup olmadığı konusuna dönemin liderlerinin gözünden bakabilmektir. Bunu yaparken araştırmamızda hatıratları temel kaynak olarak kullanmamıza rağmen, bu lider kadronun yazışmaları ve bu konudaki diğer araştırma eserler ve bu liderlerin hayat hikâyesinin anlatıldığı biyografi türünden eserleri de kullandık. Bunu yapmamızdaki amaç konuya objektif, eleştirel ve analiz gözüyle bakabilmeyi sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler:

Hatırat, Bolşeviklik, Milli Mücadele

In the Context of Memories the Approaches of the Leader of National Struggle aganist Bolshevism

A memoir is a type of document that one of the people, especially those who are known, has seen, lived or witnessed during the time they lived, based on observation and information. Memories have an important place in terms of their origin in history science. Memories that contain official correspondence in particular are important sources in this area. Despite these features, however, the person who writes his memory weakens the objectivity of the memories because of prominence in his work. Therefore, if works of this kind which are described in the same period or event are used as a source in history writing, other works in this subject must be examined and compared with memorabilia.In this work, the memories are used as a historical document, and what they think about leaders who lead the National Struggle in Bolshevism, what they do in this matter, whether they are against Bolsheviks or are opposed to them is handled comparatively. A nation that succumbed to World War I and was almost desperately wiped out of the historical scene, how their leaders, who saw Bolsheviks as a savior, changed these thoughts against Bolshevism. The reason for this was researched in this study. The aim is to look into the question of whether the Bolsheviks were a viable regime for Anatolia in the course of the National Struggle. In doing so, although we used recollections as the primary source in our research, we used the writings of this leading writer and other works of art in this subject, as well as the works of the biographies of the life stories of these leaders. The purpose of this is to ensure that we can look at the issue objectively, critically and analytically.

Keywords:

Memories Bolshevism, National Struggle, Turkish-Russian Relations,

PDF

___

Akal, Emel, Milli Mücadelenin Başlangıcında Mustafa Kemal, İttihat Terakki ve Bolşevizm, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013.
Akşin, Abtülahat, Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1991.
Mango, Andrew, Atatürk, Çev: Füsün Doruker, Sabah Yayınları, İstanbul, 2000.
Atatürk, Mustafa Kemal, Nutuk, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2009.
Atatürk, Mustafa Kemal, Medeni Bilgiler(Uygarlık Bilgileri), Örgün Yayınevi, İstanbul, 2017.
Atatürk’ün Milli Dış Politikası, I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1994.
Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, I-III, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1997.
Atatürk’ün Bütün Eserleri, III, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
Atatürk’ün Bütün Eserleri, IV, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
Atatürk’ün Bütün Eserleri, VI, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
Atatürk’ün Bütün Eserleri, VIII, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
Atatürk’ün Bütün Eserleri, IX, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
Atatürk’ün Bütün Eserleri, X, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
Atatürk’ün Bütün Eserleri, XI, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
Atatürk’ün Bütün Eserleri, XII, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
Aydemir, Şevket Süreyya, Tek Adam, I, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1976.
Cebesoy, Ali Fuat, Milli Mücadele Hatıraları, Temel Yayınları, İstanbul, 2017.
Cebesoy, Ali Fuat, Moskova Hatıraları(Milli Mücadele ve Bolşevik Rusya), Temel Yayınları, İstanbul, 2017.
Cebesoy, Ali Fuat, Bilinmeyen Hatıralar(Kuva-yı Milliye’nin İç Yüzü), Temel Yayınları, İstanbul, 2011.
Kandemir, Feridun, Hatıraları ve Söylemedikleri ile Rauf Orbay, Sinan Matbaası, İstanbul, 1965.
Karabekir, Kazım, İstiklal Harbimiz, I- V, Emre Yayınları, İstanbul 1995.
Karabekir, Kazım, Paşaların Kavgası, Emre Yayınları, İstanbul, 2005.
Orbay, Rauf, Cehennem Değirmeni(Siyasi Hatıralarım), II, Emre Yayınları, İstanbul, 1993.
Sonyel, Salahi R, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, I, Türk Tarik Kurumu Yayınları, Ankara, 1995.