“Mis pi” - “Pit pi” RİTÜELLERİ ve ESKİ MEZOPOTMAYA’DA İNSAN TANRI İLİŞKİSİ

Eski Mezopotamya’da idarenin merkezi, dini ve iktisadi hayatın da merkezi olması açısından çoğul bir fonksiyona sahip olan tapınaktır. Bilindiği üzere Eski Mezopotamya dini de diğer tüm dinlerde olduğu gibi, pek çok ritüel uygulama içermektedir. Bunların pek çoğu büyülü sözler ve koruyucu anlamı olan dualar olsa da içlerinden en ilginci belki de kendi elleriyle meydana getirdikleri tanrı heykellerinin gerçek bir tanrıya dönüşmesi için yaptıkları “Mis Pi” ve “Pit Pi” ritüelleridir. İnsan eliyle yapılan tanrı heykelinin tanrısallık özelliklerini kazanması için yapılan bu ritüel, Eski Mezopotamya’da insan tanrı ilişkisini anlamımız açısından önemlidir. Bu Ritüeller ile ilgili yabancı literatürde çalışmalar bulunmakla beraber, bizim bu çalışmayı yapmaktaki amacımız, konuya tarihsel ve kültürel açıdan yaklaşmak istememizdir.

Anahtar Kelimeler:

Mezopotamya, Din, Ritüel, Mitoloji, Tasvir.

“Mis pi” -“Pit pi” Rituals and The Human-God Affinity in Ancient Mezopotamia

In Ancient Mesopotamia the center of the administration is the temple which has a multiple function in terms of religious and economic life. As we know as well as all other religions, ancient Mesopotamian Religion has many ritual pracitce. While many of them has incantations and protective meaning, perhaps the most interesting of them are the “Mis Pi” ve “Pit Pi” rituals that they perform for the god statues which they made them by hand to turn them in to real gods. The ritual that is made for the hand made god statues to make it gain the divinity, is important for us to understand reletionship between human and god in ancient Mezopotamya. Although there are studies on this subject, our aim to study this topic is to approach the subject historical and cultural point of view.

Keywords:

Key Words: Mesopotamia, Religion, Ritual, Mythology, Portrait.,

PDF

___

ATEŞ (2012): Mehmet Ateş, Mitolojiler ve Semboller Ana Tanrıça ve Doğurganlık, Milenyum Yay., İstanbul 2012. BERLEJUNG (1997): Angelika Berlejung, “Washing the Mouth: The consecration of Divine Images in Mesopotamia”, The Image and the BookIconic Cults, Aniconism, and the Rise of Book Religion in Israel and the Ancient Near East, Ed.: Karel van der Toorn, Yale 1997, s.45-72. BLACK-GREEN (2003): Jermy Black-Anthony Green, Mezopotamya Mitolojisi Sözlüğü, Yay. Haz.: Nejdet Hasgül, Aram Yay., İstanbul 2003. BODEN (1999): Pegy Jean Boden, The Mesopotamian Washing of the Mouth (mīs pî) Ritual: An Examination of Some of the Social and Communication Strategies which Guieded the Development and Performance of the Ritual wich Transferred the Esence of the Deity into Its Temple Statue, Basılmamış Doktora Tezi, The John Hopkins University Press, 1998. CAD (2004):The Assyrian Dictionary Volume 16 Ṣ, ed.: I. J. Gelb, T. Jacobsen, B.Landsberger, A.L.Oppenheim, Chicago 2004. CAD (2004): The Assyrian Dictionary Volume 4 E, Ed.: I. J. Gelb, T. Jacobsen, B.Landsberger, A.L.Oppenheim, Chicago 2004. DEMİRCİ (2013): Kürşat Demirci, Eski Mezopotamya Dinlerine Giriş, Ayışığı Kitapları, İstanbul 2013. DICK (2005): Michael B. Dick, “A Neo-Sumerian Tablet in Philadelphia”, JNES 64-4/2005, s.271-280. ELIADE (2000): Mircae Eliade, Dinsel İnançlar ve Düşünceler TarihiTaş Devrinden Eleusis Mysteria’larına, Çev.: Ali Berktay, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2000. ELIADE (2002): Mircae Eliade, Babil Simyası ve Kozmolojisi, Çev.: M.E.Özcan, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2002. ELIADE (2003): Mircae Eliade, Dinler Tarihine Giriş, Çev.: Lale Arslan, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2003. GEORGE (2000): A. R. George, “Four Temple Rituals from Babylon”, Wisdom, Gods and Literature-Studies in Assyriology in Honour of W.G.Lambert, Ed.: A.R.George, I.L.Finkel, EisenBrauns 2000, s.259-299. HAAS (1994): Volkert Haas, Geschiste der Hethitischen Religion, Brill 19
HALLO (1983): William. W. Hallo, “Cult Statue and Dıvıne Image: A Preliminary Study”, Scripture in Context II- More Essays on the Comparative Method, Ed.: W.W.Hallo, J.C.Moyer, L.G.Perdue, Winona Lake Indiana 1983, s.1- KRAHMER (1961): Samuel Noah Krahmer, “Mythology of Sumer and Akkad”, Mythologies of the Ancient World, Ed.: S.N.Krahmer, Newyork 1961, s.93-139. KRAHMER (1969a): Samuel Noah Krahmer, “Sumerian Miscellaneous Texts”, ANET, Ed.: J.B.Pritchard, Princeton University Press 1969, s. 646-652. KRAHMER (1969b): Samuel Noah Krahmer, “Sumerian Myths and Epic Tales”, ANET, Ed.: J.B.Pritchard, Princeton University Press 1969, s. 37-59. LIVINGSTONE (1986): Alasdair Livigstone, Mystical and Mythological Explanatory Works of Assyrian and Babylonian Scholars, Clarendon Press, Oxford 1986. MALINOWSKI (2000): Borinslaw Malinowski, Büyü, Bilim ve Din, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2000. OPPENHEIM (1977): Leo Oppenheim, Ancient Mesopotamia Portrait of A Dead Civilization, Univesity of Chicago Press 1977. ÖKSE (2006): Tuba Ökse, “Eski Önasya’dan Günümüze Yeni Yıl Bayramları, Bereket ve Yağmur Yağdırma Törenleri”, bilig 36/2006, s. 47-68. PAUL (1992): Judith Roberta Paul, Mesopotamian Ritual Texts and the Concept of the Sacred in Mesopotamia, Basılmamış Doktora Tezi, University of California Press, 1992. RAEGVAN (2011): Deana Raegvan, The Cosmic Imagery of the Temple in Sumerian Literature, Basılmamış Doktora Tezi, Harvard University Press, 20 REINER (1967): Erica Reiner, “Another Volume of Sultantepe Tablets”, JNES 26-3/1967, s. 177-211. SACHS (1969): A. Sachs, “Akkadian Ritulas”, ANET, Ed.: J.B.Pritchard, Princeton University Press 1969, s. 331-345. SCURLOCK (1988): J. A.Scurlock, “KAR 267 // BMS 53: A Ghostly Light on bīt rimki?”, JAOS 108-2/1988, s.203-209. WALKER-DICK (1999): Christopher Walker-Michael Dick, “The Introduction of the Cult Image in Ancient Mesopotamia-The Mesopotamian Mis Pi Ritual”,Born in Heaven Made on Earth-The Majing of the Cult Image in the Ancient Mesopotamia, Ed.: Michael Dick, Eisenbrauns 1999. WALKER-DICK (2001): Christopher Walker-Michael Dick, “The Introduction of the Cult Image in Ancient Mesopotamia-The Mesopotamian Mis Pi Ritual”, SAA 1, University of Helsinki 2001.