Osmanlı Devleti'nin 1917 yılı yabancı nüfusu

Osmanlı nüfus sayım sonuçları veya istatistiklerinde, yabancı nüfusa düzenli veya ayrıntılı olarak yer verilmemektedir. Dolayısıyla ülkedeki yabancı nüfusun zaman içindeki değişimi ve dağılımı tam olarak ortaya konulamamaktadır. Bu çalışmadaki yabancı nüfus bilgileri, 1917 yılına aittir ve diğerlerinden daha ayrıntılıdır. Ancak bu bilgiler, genel bir nüfiıs sayım sonucu veya istatistikte yer almamaktadır. Dahiliye Nezareti bünyesinde, güvenlikle ilgili birimler tarafından, savaş dönemi şartlarında düzenlenmiş belgelerde bulunmaktadır. 1917 yılında bütün vilayet ve müstakil sancaklardan istenmiş ve merkezde toplanmış bilgilerdir. Bu çalışma, söz konusu nüfus bilgilerinin istatistiki dökümü yanında, kapsamına ilişkin değerlendirmeleri, 1917 öncesi ve sonrasına ait yabancı nüfus bilgileriyle mukayeseyi içermektedir.

Foreign population belongs to 1917 in Ottoman Empire

Rate of the foreign population doesn't appear on regular base or in detail in Ottoman population census or statistics. Consequently, changes in the foreign population of the country depending on time, or its range can not be displayed exactly. Foreign population data used in this paper, belongs to 1917 and is more detailed than the others. But this data, doesn't appear in a general census result or in a statistics. It is derived from documents that was prepared by ministry for internal affairs, in the terms of war. It depends on the data which was derived from the whole provinces and sanjaqs; and collected in the main office. This paper, contains not only statistics of given census data but also assessments about the subject and comprehension rate of the foreign population between before and after 1917.

PDF

___

a.Arşiv Belgeleri
BOA, Cevdet-Dahiliye Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet-Dahiliye,No: 9982.
BOA, DH. EUM. ECB Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umûmiye Ecânib Kalemi, Dosya 17, Vesika 39, lef 1, 2, 3,4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,25, 26, 27,28, 29, 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48,49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103,104, 105,106, 107, 108, 109, 110, 111. Dosya 20 Vesika 39.
BOA, ML CRD, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Maliye Nezareti Ceride Defterleri, No: 829.
b.Basılı Eserler
Arşiv Belgeleriyle 2005 Arşiv Belgeleriyle Ermeni Faaliyetleri 1914-1918, Cilt I, Ankara: T.C. Genelkurmay Başkanlığı.
Çelebi 2002 Mevlüt Çelebi, "Atatürk Dönemi Dış Politikasında İtalya Faktörü (1923-1938)"; Türkler, C. 16, Ankara, 661-671.
Dardağan ve Hadimoğlu 2003 Esra Dardağan - Nimet Özbek Hadimoğlu, "Yerleşme ve Yargı Yetkisine İlişkin Sözleşme", Yaşayan Lozan, Ed. Çağrı Erhan, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 503-724.
Gökçe 2010 Turan Gökçe, 1830-31 Sayım Sonuçlarına Göre Siroz (Serez) Kazası Müslüman Nüfusu, (baskıda).
İlk İstatistik Yıllığı 1997 Osmanlı Devleti'nin İlk İstatistik Yıllığı 1897, Hazırlayan: Tevfik Güran, Ankara: DİE.
İstatistik Yıllığı 1929 Türkiye Cumhuriyeti Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü, İstatistik Yıllığı İkinci Cilt, Ankara: İstanbul Cumhuriyet Matbaası.
İstatistik Yıllığı 1930 Türkiye Cumhuriyeti Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü, İstatistik Yıllığı Üçüncü Cilt, Ankara: İstanbul Ahmet İhsan Matbaası.
Karpat 2003 Kemal H. Karpat, Osmanlı Nüfusu (1830-1914)Demografik ve Sosyal Özellikleri, Çev. Bahar Tırnakçı, İstanbul: Tarih Vakfı.
Konan 2008 Belkıs Konan, "Osmanlı Devleti'nde Kapitülasyonlar Çerçevesinde Yabancıların Din ve Vicdan Özgürlüğü". Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 57-1, 167-182.
Küçük 1977 Cevdet Küçük, "Tanzimat Devrinde Erzurum'un Nüfus Durumu", Tarih Enstitüsü Dergisi 7-8 (1976-1977), 185-224.
McCarthy 1998 Justin McCarthy, Müslümanlar ve Azınlıklar Osmanlı Anadolusunda Nüfus ve İmparatorluğun Sonu, Çev. Bilge Umar, Ankara: İnkılap Kitabevi.
Memalik-i Osmaniye'nin 1336 Memalik-i Osmaniye'nin 1330 Senesi Nüfus İstatistiki, Dersaadet: Dahiliye Nezareti Sicill-i Nüfus İdare-i Umumiyesi.
MMZC 3/2 1991 Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, Devre 3,İçtima Senesi 2, 1. Cilt, Ankara: TBMM.
Özger 2006 Yunus Özger, "Tanzimat Öncesi Erzurum Şehrinin Demografik Yapısı (1251/1835 Tarihli Nüfus Yoklama Defterine Göre)", A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 12/29, 239-266.
Telci 2006 Cahit Telci, "Aydın Livası'nın Nüfusu Hakkında H.1261/M.1845 Tarihli Bir Defter", Tarih İncelemeleri Dergisi XXI-1 (Temmuz), 165-198.
Toprak 1982 Zafer Toprak, Türkiye'de "Milli İktisat" (1908-1918), Ankara: Yurt Yayınları.

ISSN: 0257-4152
Başlangıç: 1983
Yayıncı: Prof. Dr. Süleyman Özkan

Arşiv