198140

Halil Paşa’nın Hatıralarının Tarihî Kıymeti

Tarih araştırmalarının kaynakları arasında hatıraların farklı bir yeri vardır. Renksiz anlatımlara sahip arşiv belgelerinin suskun kaldığı durumların açıklığa kavuşturulmasında hatıralar önemli roller üstlenmektedir. Osmanlı Devleti’nin son zamanlarına ve Türkiye’nin Millî Mücadele Dönemi’ne ait olaylar ile kişilerarası ilişkileri daha iyi görmek ve anlamak adına Halil (Kut) Paşa’nın hatıratı büyük bir boşluğu doldurmaktadır. Halil Paşa’nın atılgan ve cesur kişiliğiyle cepheden cepheye koşarak büyük fedakârlıklarla yerine getirdiği vatan hizmeti bütün açıklığı ile hatıralarda ortaya çıkmaktadır. 1967 yılından itibaren çeşitli zamanlarda yayınlanan, Kûtü’l-Amare Zaferi’nin 100. Yılı münasebetiyle yeniden gündeme gelen Halil Paşa’nın hatıralarının farklı baskıları mevcuttur. Bunlar arasında Akşam gazetesinde tefrika halinde yayınlanan hatıraların daha değerli olduğunu söylemek mümkündür. Başta askerî olmak üzere tarihin çeşitli kısımlarına kazandıracağı önemli ayrıntılar nedeniyle Halil Paşa’nın hatıraları yeniden değerlendirilmelidir. Bu sayede Trablusgarp, Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve Türk Mücadele tarihleri daha ayrıntılı ve renkli olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Halil (Kut) Paşa, Osmanlı Devleti, Hatırat, Kutü’l-Amare Zaferi

Historical Importance of Halil Pasha’s Memoirs

Among the sources of history research, memoirs have a different place. Memories play an important role in clarifying the silent conditions of archival documents with colorless explanations. Halil (Kut) Pasha's memoir fills a great gap in order to see and understand better the relations between the Ottoman Empire and the events of the Turkish National Struggle Period. In the memories of Halil Pasha, who spends the first forty years of his life in a very active, has the information to be noted in the writing of the history usefully. There are variations of the memories of Halil Pasha, which was published at various times since 1967 and came back on the agenda of the centenary of the Victory of Kut-al-Amara. Among these, it is possible to say that the most valuable ones are articles published in the Akşam. The memories of Halil Pasha should be reconsidered because of the important details that will be given to various parts of history, especially the military. The history of the Battle of Tripoli, the Balkan Wars, the First World War and the Turkish National Struggle will be more detailed and colorful.

Keywords:

Halil (Kut) Pasha, Ottoman Empire, Memoir, Victory of Kut-al-Amara,

PDF

___

a. Gazeteler Akşam, 11 Ekim 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 11 Ekim 1967, s. 4. Akşam, 23 Kasım 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 23 Kasım 1967, s. 4. Akşam, 24 Kasım 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 24 Kasım 1967, s. 4. Akşam, 25 Kasım 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 25 Kasım 1967, s. 4. Akşam, 26 Kasım 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 26 Kasım 1967, s. 4. Akşam, 28 Kasım 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 28 Kasım 1967, s. 4. Akşam, 7 Aralık 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 7 Aralık 1967, s. 4. Akşam, 10 Aralık 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 10 Aralık 1967, s. 4. Akşam, 11 Aralık 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 11 Aralık 1967, s. 4. Akşam, 13 Aralık 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 13 Aralık 1967, s. 4. Akşam, 19 Aralık 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 19 Aralık 1967, s. 4. Akşam, 22 Aralık 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 22 Aralık 1967, s. 4. Akşam, 28 Aralık 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 28 Aralık 1967, s. 4. Akşam, 29 Aralık 1967 Şevket Süreyya Aydemir, “Son Osmanlı Paşası Halil Paşa’nın Hatıraları”, Akşam, 29 Aralık 1967, s. 4.