___

• Ali 1993 Cevad Ali, el-Mufassal fi Tarihi’l-Arab Kable’l-İslâm, Bağdat. el-Ali 1953 Ahmed Salih el-Ali, et-Tanzîmatü’l-İctimâiyye ve’l-İktisâdiyye fi’l-Basra fi’l-Karni’l-Evvel el-Hicrî, Bağdat.
• Altungök 2012 Ahmet Altungök, Siyasi, İktisadi, Sosyal ve Kültürel Yönden Sâsânî Devleti, (Basılmamış Doktora Tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Alyân 1999 Rahbi Mustafa Alyân, el-Mektebât fi’l-Hadâreti’l-Arabiyyeti’lİslâmiyye, Amman.
• Bakır 2001 Abdulhalik Bakır, Ortaçağ İslâm Dünyasında Taş ve Toprak Ma’mulleri Sanayi, Ankara.
• Bakır 2002 Abdulhalik Bakır, Ortaçağ İslâm Dünyasında Madencilik ve Maden Sanayi, Ankara.
• Bakır 2004 Abdulhalik, Hz. Ali ve Dönemi, Ankara.
• Bakır 2005 Abdulhalik, Ortaçağ İslâm Dünyasında Tekstil Sanayi Giyim- Kuşam ve Moda, Ankara.
• Baktır 1992 İsmail Baktır, Tanzimat Edebiyatında Kölelik, Ankara. el-Belazurî 1987 Ahmed b. Yahya b. Câbir el-Belazurî, Fütûhu’l-Büldân, (çev. Mustafa Fayda), Ankara.
• Bozkurt 2005 Nebi Bozkurt, T. D. V. İslâm Ansiklopedisi, Minber Maddesi, İstanbul, c.XXX, s.101.
• el-Câhız 2008 Ebu Osman Amr b. Bahr el-Câhız, “Çengi Câriyeler”, (çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler II, Ankara.
• el-Câhız 1324 Ebu Osman Amr b. Bahr el-Câhız, el-Mehâsin ve’l-Ezdâd, Mısır. Demirci 2003 Mustafa Demirci, Mustafa Demirci, İslâm’ın İlk Üç asrında Toprak Sistemi, İstanbul.
• ed-Dımaşkî 2008 Ebu’l-Fazl Ca’fer b. Ali ed-Dımaşkî, “Ticâretin Güzelliklerine İşâret”, (çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara.
• Fendoğlu Hasan Tahsin Fendoğlu, İslâm ve Osmanlı Hukukunda Kölelik ve Câriyelik, İstanbul, (bty). Halife b. Hayyât 2001 Tarihu Halife b. Hayyât, (çev. Abdulhalik Bakır), Ankara. Herodotos 1991 Heodotos, Herodot Tarihi, (çev. Müntekim Ökmen), İstanbul.
• Hinz 1990 Walther Hinz, İslâm'da Ölçü Sistemleri, (çev. Acar Sevim), İstanbul. Hitti 1989 Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, (çev. Salih Tuğ), İstanbul.
• İbn Batuta 1938 Rihletü İbn Batuta el-Müsemmât Tuhfetü’n-Nuzâr fi Garâibi’l- Emsâr ve Acâibi’l-Esfâr, Kahire.
• İbn Butlân 2008 el-Hasan el-Muhtâr b. el-Hasan b. Abdûn el-Bağdâdî İbn Butlân, “Kölelerin Satın Alınması ve Entrikalarla Satışa sunulması İle İlgili Risâle”, (Çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara.
• İbn Manzûr 1990 Celaleddin Ebu’l-fadl Muhammed b. Mukarrem İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Beyrut.
• İbn Rüste 1891 Ebu Ali Ahmed b. Ömer İbn Rüste, el-A’lâku’n-Nefîse, Leiden.
• İbnu’s-Sâ’î 2008 Tâcüddin Ebî Tâlib Ali b. Encüb İbnu’s-Sâ’î, “Halifelerin Hatunları Olarak Adlandırılan Hükümdarların Hür ve Cariye Eşleri”, (Çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara. el-Kalkaşandi 1984 Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ali b. Ahmed b. Abdillah el- Kalkaşandi, Nihâyetü’l-Ereb fi Ma’rifeti Ensâbi’l-Arab, Beyrut.
• Komisyon 1971 Meydan Larousse, Fustat Maddesi, Meydan Yayıncılık, İstanbul, c. IV, s.880. Komisyon 1986 Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, İbbi-Sin Maddesi, Milliyet Gazetesi Yayınları, İstanbul, c. XI, s.880. Komisyon 2004a Ana Britannica, Berberîler Maddesi, Ana Yayıncılık, İstanbul, c. IV, s.67.
• Komisyon 2004b Ana Britannica, Borno Maddesi, Ana Yayıncılık, İstanbul, c. IV, s.497. Komisyon 2005 Ana Britannica, Ur Maddesi, Ana Yayıncılık, İstanbul, c.XXI, s.448. Komisyon a Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, İstanbul, (bty.), c.XI, s.5471.
• Komisyon b Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Obolos Maddesi, İstanbul, (bty.), c.XVII, s.8768.
• Komisyon c Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Ptolemaioslar Maddesi, İstanbul, (bty.), c.XVIII, s.9610.
• Lewis Bernard Lewis, Ortadoğu’da Irk ve Kölelik, (çev. Enver Günsel), İstanbul, (bty.).
• Lombard Maurice Lombard, el-Cuğrafyetü’t-Târihiyye li’l-Alemi’lİslâmi, (çev. Abdurrahman Hamide), Dımaşk, (bty.). Ma’lûf 1976 Lewis Ma’luf, el-Müncid fi’l-A’lâm, Beyrut. Malay 1990 Hasan Malay, Çağlar Boyu Kölelik, Ankara. Mazaherî 1972 Ali Mazaherî, Ortaçağda Müslümanların Yaşayışları, (çev. Bahriye Üçok), İstanbul.
• Metz 1967 Âdem Metz, el-Hadâretü’l-İslâmiyye fi’l-Karni’r-Râbi’ el- Hicrî, (Trc. Muhammed Ebu Rîde), Beyrut. Öz 1995 Mustafa Öz, T. D. V. İslâm Ansiklopedisi, Ezârikâ Maddesi, İstanbul, c.XII, s.45-46. Öz 2006 Mustafa Öz, T. D. V. İslâm Ansiklopedisi, Nâfi’ b. Erzak Maddesi, İstanbul, c.XXXII, s.289-290. Parlatır 1992 İsmail Parlatır, Tanzimat Edebiyatında Kölelik, Ankara.
• es-Suyutî Celaleddin Ebu’l-Fadl Abdurrahman b. Ebî Bekr es-Suyutî, Tarihu’l-Hulefâ’, Beyrut, (bty.).
• Şefîk Bek 1892 Ahmed Şefîk Bek, er-Rıkku fi’l-İslâm, (Arp. Trc. Ahmed Zeki), Mısır. eş-Şelebî 1983 Ahmed eş-Şelebî, Mevsû’atu’t-Târihi’l-İslâmî ve’l-Hadârâti’lİslâmiyye, Kahire. et-Taberî 1939 Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr b. Rüstem et-Taberî, Tarihu’lÜmem ve’l-Mülûk, Kahire.
• et-Tirmaninî 1979 Abdusselam et-Tirmaninî, er-Rıkku Mazihi ve Hâdirihi, Kuveyt.
• Vecdî 1967 Muhammed Ferîd Vecdî, Dâiretü’l-Ma’ârif el-Karni’r-Râbi’ Aşer ve’l-İşrîn, Kahire, c.IV, s.274-279.
• Yakut el-Hamevî Şihabuddin Ebu Abdullah Yakut b. Abdullah er-Rûmî el- Bağdâdî Yakut el-Hamevî, Mu’cemu’l-Büldân, (Thk. Ferîd Abdulaziz el-Cündî), Beyrut, (bty.).
• Yavi-Yazıcıoğlu 2001 Ersal Yavi-Necla Yazıcıoğlu, Tarih Öncesi Çağlardan Günümüze Modern Dünyanın Kaynağı Mısır, İzmir.
• Yıldız 2000 Nuray Yıldız, Eskiçağda Yazı Malzemeleri ve Kitabın Oluşumu, Ankara.
• Zehiroğlu 2000 Ahmet Mircan Zehiroğlu, Antik Çağlarda Doğu Karadeniz, İstanbul. Zeydan Corci Zeydan, Tarihu’t-Temeddüni’l-İslâmî, Beyrut, (bty.).