Bir Büyük Düşünce: Pekin Hamidiyye Üniversitesi

Türkler ile Çinliler arasındaki münasebet milattan önceki devirlere kadar dayanmaktadır. Türklerin tarih boyunca siyasî birlik oluşturdukları topraklar içinde Kuzey Çin sahası da bulunmaktadır. Osmanlı padişahı II. Abdülhamid , İslamcılığı iç ve dış siyasette bir sistem haline getirmeyi hedeflemişti. Dünya İslam birliği gayesiyle, Afrika, İran, Hindistan ve Çin’e ajanlar göndermiştir. Eğitime ayrı bir önem veren II.Abdülhamid ülke içindeki çalışmaları yanında Çin Müslümanları’nın da eğitilmesi amacıyla Pekin’de Hamidiyye Üniversitesi’nin diğer adıyla Dâr’ül- Ulûm’il Hamidiyye’nin teşekkül etmesini sağlamıştır. Bu durum II.Abdülhamid’ in etki alanını göstermesi bakımından büyük önem arz etmektedir.Çünkü 1908’de II.Abdülhamid’in adına açılan bu eğitim kurumu o günkü şartlarda çok büyük bir olaydır ve bu oluşum, adım adım gerçekleşmiştir

-

Beijing Hamidiyye University: A Great Manner of Abdulhamid 2ndRelationships between Turks and China descended to since BC times. Turkish states’ sovereignty reaches to North China territories beyond the history. Ottoman sultan Abdulhamid 2nd (18761909) aims to be a system Panislamism in both inner and outer policies. He has sent spies to Africa, Iran, India and China to create of World Islamic Association. Abdulhamid, who considers especially to teaching, finds of Hamidiyye University in Beijing, that’s Dâr’ül- Ulûm’il Hamidiyye, for teaching of China’s Muslims. This situation that shows the effect area of Ottoman sultan is very important. Because the opening school of Abdulhamid is greatest activity in bad conditions in 1908. This activity was to be step by step

___

  • a. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri Yıldız Perakende Hariciye Nezâreti Maruzatı (Y.PRK.HR.) 29/69, 30/56 İrade-i Hususi (İ.HUS.) 88/3, 89/68, 88/95, 151/114 b. Gazete Makalesi “Pekin Daru’l Ulumi’l Hamidiyye Medresesi”, Tercüman-ı Hakikat, 5 Mart 1908 c. Telif Eserler
  • Abdürreşid İbrahim Âlem- i İslam, (Haz.: Mehmed Paksu), Cilt: II, Yeni Asya Yayınları, İstanbul 1987.
  • C. Hee-Soo Lee, “II. Abdülhamid ve Doğu Asya’daki Pan- İslamist Siyaseti”, Osmanlı Ansiklopedisi, Cilt: 2, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, s. 363-372. Ocaklı 1999
  • İhsan Süreyya Sırma, Belgelerle II.Abdülhamid Dönemi, Beyan Yayınları, İstanbul. İhsan Süreyya Sırma, II.Abdülhamid’in İslam Birliği Siyaseti, Beyan Yayınları, İstanbul. Namık Sinan Turan, “Panislamizm Ekseninde II. Abdülhamid Diplomasisinin Uzakdoğu Asya Misyonu”, Devr-i Hamid Sultan II. Abdülhamid, Cilt: 4, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, 59-89.