Attila'nın Oğlu Dengizik'in Devleti İhya Mücadelesi,

Avrupa Hun Devleti Attila’nin ölümünden sonra parçalanma ve çöküş sürecine girdi. Bunda en önemli faktör Attila gibi karizmatik ve güçlü bir liderin yerinin doldurulamayarak merkezi otoritenin zayıflaması idi. Attila’dan sonra Hun tahtına geçen büyük oğlu İlek’in Gepidlerle yapılan savaşta ölmesi üzerine, hususiyetleri bakımından babası Attila’ya en çok benzeyen büyük oğlu Dengizik ile küçük oğlu İrnek kendilerine bağlı kuvvetlerle Karadeniz’in kuzeyine çekildiler. Doğu Roma’ya karşı takip edilecek siyaset konusunda iki kardeşin ihtilafa düşerek ayrılmalarından sonra Dengizik, Doğu Roma ile mücadele etmek için Aşağı Tuna ile Kıpçak bozkırı arasındaki Hun boylarından bir ordu teşkil etti. 467 yılından 469 yılına kadar Moesia Bölgesi’nde Doğu Roma’ya karşı kahramanca savaştı. Anagastes’in tuzağına düşen Hun ordusu mağlup oldu, Dengizik ise savaş meydanında öldürüldü. Kesilen başı İstanbul’a getirilerek halka teşhir edildi. Dengizik ile birlikte Hun Devleti de tamamen ortadan kalkmış oldu.

The struggle of Dengizik, Son of Attila, to Revive the State

After the death of Attila; European Hun State got into disintegration and downfall process. The most crucial factor in this malposition was the weakening of the central administration as a result of the absence of Attila who was a charismatic and powerful leader. After the death of leader and Attila’s son Ilek in the the war against Gepits, elder son Dengizik who uses to resemble his father utmost and his brother Dengizik drew back to Black Sea. After the separation of these two brothers on the policy to followed against East Roman, Dengizik, to deal against East Roman set up an army from the Hun clans between Danube and Kipchack regions. From 467 to 469, he battled bravely against East Roman in Moesia region. Hun army was beaten by the ambush of Anagastes and Dengizik was killed in the battlefield. He was beheaded and his head was displayed in public in Istanbul. With Dengizik, Hun State was completely abolished.

PDF

___

Ahmetbeyoğlu 1995 Ali Ahmetbeyoğlu, Grek Seyyahı Priskos (V.asır)’a Göre Avrupa Hunları, İstanbul.
Ahmetbeyoğlu 2001 Ali Ahmetbeyoğlu, Avrupa Hun İmparatorluğu, Ankara.
Altheim 1952 F. Altheim, Attila et les Huns, Paris.
Altheim 1956 F. Altheim and H. W. Haussig, Die Hunnen in Osteuropa, Baden.
Altheim1959 F. Altheim, Geshichte Der Hunnen, I, Berlin.
Appolinaris 1887 Sidonius Appolinaris, Epistulae et Carmina, bk. Monumenta Germaniae Historica, neşr. Leutjohann, VII, Berlin.
Bóna 1991 I. Bóna, Das Hunnenreich, Stuttgart. Chronicon Poschale 1832 Chronicon Poschale, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, neşr. G. Dindorf, Bonn.
Czegledy 1969 K. Czegledy, Nomád népek vándorlása napkelettöl napnyugatig, Budapest.
Diculescu 1922 C. Diculescu, Die Gepiden, I, Halle.
Doerfer 1973 G. Doerfer, ‘‘Zur Sprache Der Hunnen’’, CAJ, 17, s.1-50.
Donuk 1988 Abdülkadir Donuk, Eski Türk Devletlerinde İdarî-Askerî Ünvan ve Terimler, İstanbul.
Fehér 1935 G. Fehér, ‘‘Attila’s Sohn: Irnik’’, Ungarische Jahrbücher, XV, s.408-432.
Gibbon 1764 E. Gibbon, Roman Empire, I, Gordon 1960 C. D. Gordon, The Age of Attila, Michigan. Hambis 1971 L. Hambis, Attila et Les Huns, Paris.
Harmatta 1951 J. Harmatta, ‘‘The Golden Bow of the Huns’’, Acta Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae, I, s.107-149.
Harmatta 1952 J. Harmatta, ‘‘A Hun Biradalom Felbomlása, I. A Hun társadalom Attila korában’’, A Magyar Tudomanyos Akadémia társadalm-történeti tudományok osztályánok közleményei II, 2, s.147-192.
Jordanes 1882 Jordanes, Romana et Getica, Berolini.
Macartney 1934 C. A. Macartney, ‘‘The End of the Huns’’, Byzantinisch- Neugriechische Jabrbücher, 10, Athen 1934, s.106-114.
Maenchen-Helfen 1978 O. J. Maenchen-Helfen, Die Welt Der Hunnen, Köln. Marcellinus 1840 Marcellinus Comes, Chronicon, Chronica Minora, II, bk. Monumenta Germenia Historica, neşr. Th. Mommsen, Berlin.
Marquart 1898 J. Marquart, Die Chronologie Der Alttürkischen Inschriften, Leipzig.
Mátyás 1905 K. Mátyás, ‘‘Hol Van A Nedao Folyó’’, Századok, XXXIX, s.941-945.
Mommsen1906 Th. Mommsen, Gesammelte Schriften, IV, Berlin.
Moravcsik 1970 Gy. Moravcsik, Byzantium and the Magyars, Budapest.
Némäti 1918 K. Némäti, Hun-történelmi Örökségünk, Budapest.
Németh Gy. Németh, ‘‘A Hunok Nyelve’’, Attila és Hunjai, Budapest, 1940, s.217-226.
Orkun 1933 H.N. Orkun, Attila ve Oğulları, İstanbul.
Pigulevskaya 1969 N. Pigulevskaya, ‘‘Note Sur Les Relations De Byzance et Des Huns Au VI’s.’’, Revue Des Etudes Sud-Est Europeennes, VII, s.199-203.
Pritsak 1982 O. Pritsak, ‘‘The Hunnic Language of the Attila Clan’’, Harvard Ukrainian Studies, VI, 4, s.428-476.
Rásonyi 1938 L. Rásonyi, Macar Arkeolojisinde Hunlar, Avarlar, Macarlar, İstanbul.
Rásonyi 1971 L. Rásonyı, Tarihte Türklük, Ankara. Reynolds and Lopez 1946 R.L.Reynolds and R. S. Lopez, ‘‘Odacer:German or Hun?’’ American Historical Review, 52, s.48-53.
Schreiber 1978 H. Schreiber, Die Hunnen, München. Sinor 1977 D. Sinor, Inner Asia And Its Contacts With Medieval Europe, V. bölüm, Londra.
Sinor 1990 D, Sinor, The Cambridge History of Early Inner Asia, Cambridge.
Szász 1943 B.Szász, A Húnok Története, Attila Nagykiraly, Budapest.
Thierry 1865 A. Thierry, Histoire D’Attila, Paris.
Thompson 1948 E. A. Thompson, A History of Attila and the Huns, Oxford.
Váczy P. Váczy, ‘‘A Hunok Európán’’, Attila és Hunjai (Szerkesztette, Gy. Németh), Budapest 1940, s.61-142.
Vida1940 P. Vida, les Sicules Sont Hongrois, Budapest.