AHMET CEVDET PAŞA'NIN TÜRK EĞİTİM TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
On dokuzuncuyüzyıl, Osmanlı Devleti için önemli gelişmelerin yaşandığı bir asır olmuştur. Özellikle Tanzimat Fermanı ile başlayan modernleşme çabaları her alanda olduğu gibi eğitim alanında da kendini göstermiştir. Genel olarak tarihçi ve hukukçu kimliğiyle tanınan Ahmet Cevdet Paşa,19. yüzyılda Osmanlı Devletinde yetişmiş büyük devlet adamlarımızdan birisidir. Ancakdevlet adamlığının yanı sıra çok yönlü bir âlim olan Ahmet Cevdet Paşa, özellikle 1845 yılından itibaren, eğitim alanında yapılan pek çok reformun doğrudan veya dolaylı olarak içerisinde bulunmuştur.Bu çalışmada Ahmet Cevdet Paşanın eğitim tarihimiz açısından önemi literatürışığında incelenmiş ve yorumlanmıştır
A Review on the Importance of AhmetCevdet Pasha in the History of Turkish Education
Nineteenth century was the period that important events had taken place for Ottoman Empire. As in all other fields, a modernization process, especially after the Tanzimat reform, was experienced in the field of education, too. Ahmet Cevdet Pasha, much known as a historian anda legal practitioner, was one of the greatest statesmen ofOttoman Empire. Apart from being a statesman, as an intellectual he also took part in the educational reforms directly or indirectly as of 1845. In this study, the importance of Ahmet Cevdet Pasha for the history of our education was reviewed and discussed.
___
- Açık, K. 2002Tanzimattan Cumhuriyete Arapça öğretimi (Kaynaklar ve Yöntemler). Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Akyüz, Y. 2006Türkiyede Öğretmen Yetiştirmenin 160. Yılında Darülmuallimînin İlk Yıllarına Toplu veYeni Bir Bakış,Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 20, s.1758.
- Akyüz, Y. 2008Türk Eğitim Tarihi, M.Ö. 1000-M.S. 2008(13. Baskı).Ankara: Pegem Akademi.
- Altınova, A. 2010Osmanlı Modernleşmesinde Rüşdiye Mektepleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Anay, H. 1997Ahmet Cevdet Paşanın Modernizme Bakışı,Ahmet Cevdet Paşa. Türkiye Diyanet Vakfı (Ed.), s.6777,Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Arslan, F. 2009Encümen-i Daniş ve Osmanlı Aydınlanması,Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), s.422441.
- Baltacı, C. 1976XV-XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri. İstanbul: İrfan Matbaası.
- Berkes, N. 2012Türkiyede Çağdaşlaşma. (18. Baskı),İstanbul: YKY Yayınları.
- Bilim, C. Y. 2002Türkiyede Çağdaş Eğitim Tarihi (1734-1876). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Binbaşıoğlu, C. 2005Türk Eğitim Düşüncesi Tarihi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Büyükdinç, N. F. 2007Osmanlı Medreselerinde Bir Öğretim Metodu Olarak Münâzara ve Ahmet Cevdet Paşanın Âdâb-ı Sedâd adlı eseri. Yayımlanmamışyüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Chambers, R. L. 2013Bir Ondokuzuncu Yüzyıl Osmanlı Âlimi: Ahmed Cevdet Paşa ve Eğitimi, Osmanlı Eğitim Mirası: Klasik ve Modern Dönem Üzerine Makaleler,M. Gündüz (Haz.), s.187227,Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Cihan, A. 2007Osmanlıda eğitim. İstanbul: 3F Yayınları.
- Çadırcı, M. 1997Cevdet Paşanın Medreselerle İlgili Görüşleri, Ahmet Cevdet Paşa. Türkiye Diyanet Vakfı (Ed.), s.7984,Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Demez, N. 2007Osmanlı İmparatorluğunda Yenileşme Hareketleri ve Çeviri: Encümen-i Dâniş Örneğinde Tanzimat Dönemi Çeviri Yaklaşımları. Yayımlanmamışyüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
- Erdem, E. 2009Cevdet Paşaya Göre Avrupa Tarihi. Yayımlanmamışyüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
- Gümüşsoy, E. A. 2006Keçecizâde Mehmed Fuad Paşa. Yayımlanmamışdoktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Gündüz, M. 2010Osmanlı Mirası, Cumhuriyetin İnşası: Modernleşme, Eğitim, Kültür ve Aydınlar. Ankara: Lotus Yayınları.
- Gündüz, M. 2012Eğitimci Yönüyle Ahmet Cevdet Paşa. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Güven, İ. 2001Tanzimattan Cumhuriyete Kadın Eğitimi Düşüncesinin Gelişimi (Osmanlı Düşünürlerinin Kadın Eğitimine Bakışları)A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1-2), s.6170.
- Güven, İ. 2010Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Naturel Yayınları.
- İhsanoğlu, E. 1992Tanzimat öncesi ve Tanzimat dönemi Osmanlı bilim ve eğitim anlayışı150. yılında Tanzimat H. D. Yıldız (Ed.), s.335395,Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- İhsanoğlu, E. (Ed.) 1999Osmanlı Medeniyeti Tarihi. (Cilt 1). İstanbul: Zaman Gazetesi Yayınları.
- İlikli, Y. 2010Osmanlıdan Cumhuriyete Öğretmen Yetiştirme Sorunu (Darülmuallimin ve Darülmuallimatlardan Öğretmen Okullarına). Yayımlanmamışyüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Karabacak, E. 2012Ahmet Cevdet Paşanın dil bilgisi kitapları üzerineTurkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), s.613620.
- Karaçavuş, A. 2006Tanzimat Dönemi Osmanlı Bilim Cemiyetleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Kaya, U. 2012Dârülmuallimîn ile ilgili bir nizamname layihası ve Dârülmuallimîne giriş sürecinde bir imtihanYalova Sosyal Bilimler Dergisi, 5, s.3554.
- Kaya, Y. K. 2009İnsan Yetiştirme Düzenimiz, Politika-Eğitim-Kalkınma. (5. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
- Kına, M. 2006Tanzimat Döneminde Eğitimde Çağdaşlaşma Hamlesi Ve Öğretmen Yetiştirme Sistemi. Yayımlanmamışyüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
- Koç, E. 2011Felsefe, Kültür, DilSözlük: Türkiyede Felsefe Dilinin Şekillenmesinde Terminoloji Çalışmaları ve Sözlük/Felsefe Sözlüğü Hazırlama Girişimleri,Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 4, s.5581.
- Koç, R. 2006Tanzimattan Cumhuriyete Türkçenin Öğretimindeki Gelişmeler ve Aşamalar. Yayımlanmamışdoktora tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
- Koçer, H. A. 1991Türkiyede Modern Eğitimin Doğuşu Ve Gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.Kodaman, B. 1991Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi. (2. Baskı), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Kodaman, B.ve Saydam, A. 1992Tanzimat devri eğitim sistemi150. yılında Tanzimat H. D. Yıldız (Ed.), s.475-496,Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Köken, N. 2002Osmanlılarda Tanzimat dönemi tarihçilik ve tarih eğitimi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 6577.
- Lewis, B. 2011Modern Türkiyenin Doğuşu. (5. Baskı), Ankara: Arkadaş Yayınevi.
- Meriç, Ü. 1975Cevdet Paşanın Cemiyet Ve Devlet Görüşü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Neumann, C. K. 2000Araç Tarih, Amaç Tanzimat;Tarih-i Cevdetin Siyasi Anlamı (M. Arun, çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Nurdoğan, A. M. 2005Osmanlı Modernleşme Sürecinde İlköğretim (1869-1922). Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Özcan, A. 1992Tanzimat döneminde öğretmen yetiştirme meselesi150. yılında Tanzimat H. D. Yıldız (Ed.), s.441474,Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Özkan, N. 2006Ahmet Cevdet Paşanın Türk Dili Hakkındaki Görüşleri ve Eserleri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), s.219232.
- Polat, N. H. (2003). Türkçenin Öğretimi ve Ahmet Cevdet PaşaTÜBAR, XIII, s.447454.
- Sakaoğlu, N. (1991). Osmanlı Eğitim Tarihi. İstanbul: İletişimYayınları.
- Sözen, K. 1998Ahmet Cevdet Paşanın Felsefi Düşüncesi. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları.
- Şahin, S. 2004Ahmet Cevdet Paşanın toplum ve devlet anlayışı. Yayımlanmamışyüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
- Taşer, S. 2010Tanzimattan Cumhuriyete Modernleşme Sürecinde Öğretmen Yetiştiren Kurumlarda Eğitim Yönetimi ve Denetimi. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Yazıcı, H. 2006Osmanlı Devletinde Öğretmen Okullarının Kuruluşu ve İşleyişi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Yılmaz, D. 2004Osmanlının Son Yüzyılı-Cumhuriyete Giden Yol. (2. Baskı). Konya: ÇizgiYayınevi