M.Ö. I. BİNYILDA HUBUŞKİA ÜLKESİ’NİN TARİHİ COĞRAFYASI VE ARKEOLOJİK VERİLER HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME
Hubuşkia, M.Ö. I. binyılda Urartu ve Assur Krallıkları arasındaki ilişkide özgün bir yere sahiptir. Genel olarak Urartu Krallığı'nın güneyindeki dağlık bölgeye lokalize edilen Hubuşkia ile ilgili yazılı bilgilere Assur Kraliyet yazıtlarında rastlanmaktadır. Assur ve Urartu Krallığı için değerli olan Demir, kalay gibi madenler açısından zengin olan Hubuşkia yaklaşık 300 yıllık bir süre boyunca Assur Krallığı'nın seferlerine sahne olmuştur. Genel olarak göçebe ya da yarı göçebe, hayvancılığa dayalı ekonomiye sahip Hurrili aşiretlerin yaşadığı düşünülen Hubuşkia'nın Urartu Krallığı'yla ilişkisi hakkında herhangi bir veri bulunmamasına rağmen her ikisi arasında tarihsel ve kültürel ilişkilerin olduğu tahmin edilmektedir
AN EVALUATION OF HISTORICAL GEOGRAPHY AND ARCHEOLOGICAL DATA OF THE LAND OF HUBUSKIA IN THE 1ST MILLENIUM BC
Hubushkia has its own unique place in terms of its relation between Urartian and Assyrian Kingdoms. Generally localised to the rocky region south of the Urartian Kingdom, Hubushkia’s literary information is provided through Royal Assyrian inscriptions. Hubushkia rich in iron and copper mines which are very valuable for Assyrians and Urartians, has seen constant expeditions of Assyrian Kingdom through ca. 300 years. Although,there is no concrete proof of any relation among Urartian Kingdom and Hubushkia resided by nomad or seminomad Hurrian tribes which had an economy depending on the livestock, it is assumed that historical and cultural interconnection exists between the two
___
- Baştürk, E., “Habur Çanak-Çömleğinin Siirt Türbe Höyük Verileri Işı- ğında Değerlendirilmesi”, I. Uluslararası Batman ve Çevresi Tarihi ve Kültürü Sempozyumu-Ist International Symposıum on The History and Culture of Batman and It’s Vicinity, Batman 2008, s. 153-170.
- Belli, O., “Nairi-Hubuşkia Ülkesi Araştırmaları”, I. Araştırma Sonuçları Toplantısı, İstanbul 1983, s. 32-33 (Resim: 221-226).
- _____________, “Demirçağda Doğu Anadolu Bölgesinde Demir Metalurjisi”, Anadolu Demir Çağları. Anatolian Iron Ages, İzmir 1987, s. 89-107.
- _____________, “Van Gölü’nün Güneyinde Bulunan Dev Evlerinin Araş- tırılması”, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi (1932-1999), Ankara 2000, s. 379-385.
- Burney, C. A., “A First Season of Excavations at the Urartian Citadel of Kayalıdere”, Anatolian Studies, 16, 1966, s. 55-111.
- Çilingiroğlu, A., “Sargon’un 8. Seferi ve Bazı Öneriler”, Anadolu Araştırmaları, 4-5, İstanbul 1977, s. 235-251 (7 levha ile birlikte).
- _____________, “Tanrı Assur’a Bir Mektup”, Tarih İncelemeleri Dergisi, II, 1984, s. 1-25.
- _____________, Urartu Tarihi, İzmir 1994.
- Dlşhad, A. Marf, “TheTempleandthe City of Musasir/Ardini: New Aspects in theLight of New Archaeological Evidence”, SUBARTU, Vol VIII, 2014, s. 13- 29.
- Grayson, K. A., Assyrian Rulers of the Early First Millenium B.C. I (1114- 859 B.C.): The Royal Inscriptions of Mesopotamia, Assyrian Periods. Vol.2, Toronto, Buffalo, London 1991; Vol.3., Toronto, Buffalo, London 1996.
- Kessler, K., “Subria, Urartu and Assur: Topographical Questions around the Tigris Source”, Neo-Assyrian Geography, Quaderni di Geografìa Storica 5, 1995, s. 55-67.
- Köroğlu, K., Urartu Krallığı Döneminde Elazığ (Alzi) ve Çevresi, İstanbul 1996.
- _____________, “Urartu Krallığı’nın Kuzey Yayılımı ve Qulha Ülkesinin Tarihi Coğrafyası”, Belleten, LXIV/241, Ankara 2000, 717-747.
- Lanfracani, G.B., “Assyrian Geography and Neo- Assyrian Letters. The Location Hubuskia Again”, Neo Assyrian Geography, Quaderni di Georafi a Storica 5, Roma 1995, s. 127-137.
- Lehmann-Haupt, C. F., “Musasir und der achte Feldzug Sargons II. (714 v. Chr)”, Orientalistische Studien Fritz Hommel zum sechzigsten Geburtstag, 1916, s. 119-151.
- _____________, Armenien Einst und Jetzt II/2, Berlin 1926.
- Levine, L. D., “Sargon’s Eighth Campaign”, Mountainsand Lowlands: Essays in the Archaeology of Greater Mesopotamia, Malibu 1977, s. 135-151.
- Medvedskaya, I., “The Localization of Hubuškia”, Assyria 1995-Proceedings of the 10th Anniversary Symposium of the Neo-Assyrian Text Corpus Project, Helsinki 1995, s. 197-206.
- Özfırat, A., “Khabur Ware from Hakkari”, Ancient Near Eastern Studies 39, 2002, s. 141-151.
- Radner, K., “Between a Rock and Hard Palace: Musasir, Kumme, Ukku and Šubria-the Buffer States between Assyria and Urartu”, Urartu-Bianili Acta Iranica, 51, 2012, s. 243-264.
- Russell, H. F., “Shalmaneser’s Campaign to Urartu in 856 B.C. and the Historical Geography of Eastern Anatolia according to the Assyrian Sources”, Anatolian Studies 34, 1984, s. 171-201.
- Salvini, M., “Some Historic-Geographical Problems Concerning Assyria and Urartu”, Neo-Assyrian Geography, Roma 1995, s. 43-53.
- _____________, Urartu Tarihi ve Kültürü, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2006.
- Sevin, V., Urartu Krallığı’nın Tarihsel ve Kültürel Gelişimi (M.Ö. 9. yüzyılın son çeyreğinden M.Ö. 8. yüzyılın ilk çeyreğine kadar), Yayınlanmamış Do- çentlik Tezi, İstanbul 1979.
- _____________, Anadolu Arkeolojisi, Der Yayınları, İstanbul 2003.
- _____________, Hakkari Taşları. Çıplak Savaşçıların Gizemi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2005.
- -A. Özfırat, “Hakkari Stelleri Doğu Anadolu’daki Savaşçı Çobanlar: İlk Not”, Belleten, LXV/243, Ankara 2001, 501-530.
- Tarhan, M.T., M.Ö. 13. yüzyılda Uruatri ve Nairi Konfederasyonları, Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, İstanbul 1978.
- _____________, “Urartu Devleti’nin ‘Kuruluş’ Evresi ve Kurucu Krallardan ‘Lutipri=Lapturi’ Hakkında Yeni Görüşler”, Anadolu Araştırmaları VIII, İstanbul 1980, s. 69-114.
- Thureau-Dangin, F., Une Relation de la Huitieme Campagne de Sargon, Paris 1912.
- Wilson, J.V.K., “The Kurba’il Statue of Shalmaneser III”, Iraq 24, 1963, s. 108-110.
- Yıldırım, N., “Anadolu’da Bulunan Yeni Assurca Belgeler, Neo-Assyrian Documend Found in Anatolia”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, XXIX/48, Ankara 2010, 119-135.
- ISSN: 1015-1818
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1949
- Yayıncı: İstanbul Üniversitesi Yayınevi