SAĞLIK ÇALIŞANLARINA ŞİDDET HABERLERİ: BASININ KRİTİK ROLÜ (The news of violence against healthcare workers: Critical rol of the press)

Amaç: Basında sağlık çalışanlarına şiddet haberlerinin bazı epidemiyolojik özellikler ve haber içeriği açısından incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Türkiye’nin yüksek tirajlı gazetelerinden birinin 2018 yılı arşivinden web sayfası aracılığıyla taranan, sağlık çalışanlarına şiddet haberlerinin değerlendirildiği retrospektif tanımlayıcı bir çalışmadır. Bulgular: Erişilen 156 haberin %27’si yaşanan şiddet olayını, %40’ı şiddet sonrası tepkileri, %33’ü de şiddetle ilgili diğer haberleri konu etmektedir. Haberlerde görsel öğe kullanımı (%93) yüksektir. Şiddet olgularının %83’ü kamu kurumlarında, %74’ü poliklinik ve acil servislerde yaşanmaktadır. Haberlerin 3/4’ünde şiddet uygulayıcısı hasta/hasta yakını olarak nitelenmektedir. Haberlerin 4/5’ünde saldırı, şiddetin oluş biçimine, kullanılan silaha veya yaralanma biçimine vurgu yapılarak verilmiştir. Haberlerin 3/4’ünde şiddetin nedeni olarak memnuniyetsizlik, ilgisizlik, rapor veya ilaç istemi gibi saldırgan kaynaklı bir gerekçe gösterilmiştir. Şiddete verilen tepki konusunda Türk Tabipleri Birliği/tabip odaları, Sağlık Bakanlığından yaklaşık 10 kat daha fazla basında yer almıştır. Sonuç: İncelenen sağlık çalışanlarına şiddet haberleri, özenli olmayan bir yaklaşımla ve magazinleştirilerek verilmiştir. Bu haberler, olayın olumsuzluğuna vurgu yapan, kişisel hakları koruyan ve toplumsal sorumluluğu gözeten, bilgilendirici ve önleyici bir anlayışla verilmelidir. Anahtar Sözcükler: basın, sağlık çalışanlarına şiddet haberleri, Türk Tabipleri Birliği, etik    ABSTRACT Objective: To examine the news of violence against healthcare workers in the press in terms of some epidemiological characteristics and content of the news. Materials and Methods: This is a retrospective and descriptive study, evaluating the news of violence against healthcare workers which was searched through the web page of one of Turkey's highest-circulation newspapers’ archives of 2018. Results: Of the accesed 156 news, 27%  were about violence, 40% were post-violent reactions  and 33% were about other news about violence. The use of visual elements in the news (93%) was high.  83% of violence cases were experienced in public institutions and 74% were experienced in outpatient clinics and emergency department. In 3/4 of the news, violent person was described as a patient or a patient's relative. In 4/5 of the news, the attack was presented with emphasis was on the form of violence, the weapon used or nature of the injury. Attacker-based reasons  such as dissatisfaction,  claims of poor care, inappropriate request for  a medical report or medication were given in 3/4 of the violance news as a cause. The Turkish Medical Association / medical chambers have been in the press about 10 times more than the Ministry of Health reacting against violence. Conclusion: Examined news of violence against healthcare workers were presented with a careless approach and magazineization. These news should be provided with an informative and preventive approach that emphasizes the negativity of the incident, protects personal rights and respects social responsibility. Key words: press, news of violence against healthcare workers, Turkish Medical Association, ethics

___

  • 1. World Health Organization. World report on violence and health: summary. Violence: A Global Public Health Problem. Geneva. 2002. Chapter 1. p:5. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42495/9241545615_eng.pdf;jsessionid=38317B85592F02F7BDB55C066C708C1C?sequence=1 Erişim tarihi 8.Ocak.2019
  • 2. Saines J C. Violence and aggression in A & E: recommendations for action. Accid Emerg Nurs. 1997 Jan; 7(1): 8-12.
  • 3. Adaş E B, Elbek O, Bakır K. (2008). Hekimlere Yönelik Şiddet ve Hekimlerin Şiddet Algısı, Sağlık Sektöründe Şiddet Raporu-I, Gaziantep Kilis Tabip Odası Yayını. Erişim tarihi: 12.Ocak.2019 http://www.ttb.org.tr/siddet/images/file/gaziantepsiddet.pdf
  • 4. Kingma M. Workplace violence in the health sector: a problem of epidemic proportion. Int Nurs Rev. 2001 Sep; (48): 129-30.
  • 5. Vize R. Rise in assaults on staff reveals intolerable pressure on NHS. The Guardian, 2018. Erişim tarihi 03.Ocak.2019 https://www.theguardian.com/healthcare-network /2018/apr/20/rise-in-assaults-on-staff-reveals-intolerable-pressure-on-nhs
  • 6. OSHA, Preventing Workplace Violence: A Road Map for Healthcare Facilities OSHA (Occupational Safety and Health Administration) December 2015. https://www.osha.gov/Publications/OSHA3827.pdf Erişim tarihi 03.Ocak.2019
  • 7. Son 6 yılda 68 bin 375 sağlık çalışanı şiddet mağduru oldu. T24. https://t24.com.tr/haber/son-6-yilda-68-bin-375-saglik-calisani-siddet-magduru-oldu,671357 Erişim tarihi 20.Aralık.2018
  • 8. Kızmaz Z. Şiddetin Sosyo - Kültürel Kaynakları Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Fırat University Journal of Social Science 2006; 16 (2): 247-267.
  • 9. Tepe H. Pratik Etik. Ankara. Bilgesu Yayınları; 2016. s 179
  • 10. Foley M. Peitho And Bia: The Force of Language. Symplokē. 2012; 20 (1-2 ): 173-181. Erişim tarihi 04.Şubat.2019 https://www.jstor.org/stable/pdf/10.5250/symploke.20.1-2.0173.pdf?refreqid=excelsior%3A9f1a6c85ab2fc3bc4f11cff3ebedd783
  • 11. Kelce SN, Aktay Hİ. Devletin Şiddet Tekeli - Meşruiyet Sorgusu. http://www.umut.org.tr/userfiles/files/PDFler/S%C4%B1la%20Nazl%C4%B1%20 Kelce%2C%20Halil%20I%CC%87brahim%20Aktay.pdf Erişim tarihi 10.Mart.2019
  • 12. Sağlık harcamaları son 5 yılda 56 milyar 257 milyon TL arttı. Hürriyet 2018. http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/saglik-harcamalari-son-5-yilda-56-milyar-257-milyon-tl-artti-41026057 Erişim tarihi 14.Aralık.2018
  • 13. TBMM Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Ocak 2013. https://www.tbmm.gov.tr /arastirma_komisyonlari/saglik_calisanlari/docs/ss454.pdf Erişim: 23.Aralık.2018
  • 14. Duğan Ö. (2015) Sağlık çalışanlarına şiddet Haberlerinin Basına Yansıması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Anabilim Dalı Halkla İlişkiler Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi. 52-56.
  • 15. Basın Konseyi Basın Meslek İlkeleri. http://basinkonseyi.org.tr/basin-meslek-ilkeleri/ Erişim tarihi 03.Ocak.2019
  • 16. Sağlık Bakanlığı. (2017) Beyaz Kod. https://issuu.com/vuralegemensarigoz/docs/ istatistik_beyaz_kod_.25.07.201 Erişim tarihi 10.Ocak.2019