GÜLÇİN ŞATIR, Meltem ÇELİK, Meltem KEMHACIOĞLU

Emzirme Döneminde Olan Annelerin Bebek Besleme Alışkanlıkları ve Etkileyen Faktörler

Amaç: 0-12 ay bebek beslenmesi, büyüme, gelişme ve hastalıklardan korunmada önemli rol oynamaktadır. Bu çalışma; 0-12 ay arasında çocuğu olan annelerin anne sütü, mama ve ek gıda ile bebek besleme konusunda bilgi, tutum ve davranışlarının saptanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışma; kesitsel ve tanımlayıcı tiptedir. Araştırma evreni, 12 aylıktan küçük, sağlıklı ve emme yeteneğine sahip çocuğu olan, emzirme ile ilgili herhangi bir tıbbi kısıtlaması olmayan toplam 5 ASM'den seçilmiş 100 anneden oluşmaktadır. Katılımcılara 2 bölüm ve 43 sorudan oluşan anket formu yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Doğumdan hemen sonra annelerin %87'sinin ilk olarak anne sütü verdiği, diğerlerinin anne sütü dışındaki sıvılar verdiği tespit edilmiştir. Annelerin %61'i yaz aylarında doğan bebeklere su verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Gelir durumu kötü olan annelerin %53.8'i ancak 10-12. aylarda ek gıdaya başlarken, gelir düzeyi iyi olan annelerin %88,9'u 4-6. aylarda ek gıdaya başlamıştır. Eğitim düzeyi düşük olan annelerin çoğunluğu (%48,8) daha çok aile büyüklerinin veya çevresinin etkisiyle ek gıdaya başladığını belirtirken, eğitim düzeyi yüksek olan kadınlarda çoğunluk (%40), sağlık personeli ve kendi isteğiyle bu kararı almaktadırlar. Bebeklerin ilk üç aylık döneminde herhangi bir ek gıda verilmediği görülürken, 3. ay sonrasında yoğurt benzeri ürünler ve 6. aydan sonra özellikle meyve püreleri en çok tercih edilen ek gıdalardır. Sonuç: Annelerin eğitim düzeyi ve çalışma durumunun bebeğin ek gıdaya başlama süresini etkilediği saptanmıştır. Annelerin anne sütü ve emzirme döneminde beslenme uygulamaları konusunda bilgileri orta düzeydedir. Anne sütü ve emzirme konusundaki eğitimin gebelik sürecinde verilmesi önerilmektedir.

Infant Feeding Practices of Breast-Feeding Mothers and Affecting Factors

Objective: Feeding infants 0-12 months old plays an important role in the growth, development, and prevention of disease. This work was carried out to determine the knowledge, attitudes and behaviors of mothers who have children at 0-12 months old about infant feeding with mother milk, infant formula, and supplementary foods. Material and Methods: This work is a cross-sectional and descriptive study. A total of 100 mothers who are healthy and breastfeeding, and have children at <12 months of age were recruited. Participants were asked to fill a questionnaire with 43 questions under 2 sections with a face to face interview. For the comparison of qualitative data Chi-square test was used. Results: Immediately after the birth, 87% of the mothers give the breast milk first while the others have been found to give other liquids. 61% of mothers stated that they should be given water to babies born in the summer. 53.8% of the mothers with low income gave supplementary food at 10- 12. months while 88.9% of mothers with good income have begun to give additional food at 4-6. months. The majority of mothers with low educational level (48.8%) said that they had begun to give additional food with an advice from family elders or the environment, while the majority of women with high education level (40%), make this decision voluntarily or by health professionals. While during the first three months of the baby is not given any additional food products, after the 6th month especially yogurt-like food and after 3 months fruit purees are most preferred supplementary food. Conclusion: Mothers' educational level and working conditions has been found to affect the time to start supplementary food for babies. We have found that the knowledge about breastfeeding and feeding practices of mothers are moderate. It is recommended to give education on mother's milk and breastfeeding during pregnancy.

PDF

___

1. Anonymous, Infant and young child feding. http://www. who.int/topics/breastfeeding/en/ Erişim 11.03.2016
2. Anonymous, 10 facts on breastfeeding.http://www.who. int/features/factfiles/breastfeeding/en/ Erişim11.03.2016
3. Anonim, İlk altı ay sadece anne sütü.http://www.unicef. org/turkey/pc/_mc36.html Erişim 09.10.2015
4. Türkyılmaz A, Çavlin A. Çocukların ve annelerin beslenme durumu. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları. Ankara. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Sağlık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı. 2014. Yayın No: NEE-HÜ.14.01, 371s.
5. Akova S, Yazar A, Güven Ş, Aydoğdu S, Toklucu M, Tamer C. Anne sütü alan bebeklerin 0-36 ay arası büyüme ve gelişmelerinin değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi 2012; 39(4):542-546.
6. Açık Y, Dinç E, Benli S, Tokdemir M. Elazığ ilinde yaşayan 0-2 yaş grubu çocuğu olan kadınların bebek beslenmesi ve anne sütü konusundaki bilgi, tutum ve uygulamaları. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics 1999; 8999; 8(2):53-62.
7. Samur G. Anne sütünün çoklu doymamış yağ asitleri bileşimi ile omega 6 /omega 3 yağ asitleri oranı. Beslenme ve Diyet Dergisi 2002;31:39-42.
8. Giray H. Anne sütü ile beslenme. Sted 2004;13(1):12-15.
9. Ünsür E, Gündoğan B, Ünsür M, Okan F. Emziren annelerin emzirme ile ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Eurasian Journal of Family Medicine 2014;3(1):33-40.
10. Beşbenli K,Avgen B, İncioğluA, Çetinkaya F. İstanbul'da üç farklı sosyoekonomik grupta yer alan annelerin emzirme ve bebek beslenmesi konusundaki bilgi ve davranışları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2013;56:76-81.
11. Şahin S. Süt çocuğu beslenmesinde ailelerin tutumları, gerisindeki sosyal faktörler ve sonuçlarının irdelenmesi. Ok Meydanı Tıp Dergisi 2003;20(2):34-37.
12. Yiğit EK, Tezcan S. Bebeklerin beslenme alışkanlıkları, çocukların ve annelerin beslenme durumu. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü,Ankara.2004:141-155.
13. Yiğit EK, Tezcan S. Bebeklerin beslenme alışkanlıkları, çocukların ve annelerin beslenme durumu. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, 2003: 141-146.
14. Alikaşifoğlu M, Erginöz E, Taşdelen GE. Bir üniversite hastanesine devam eden annelerde tek başına anne sütü verme süresine etki eden faktörler: Türk Pediatri Arşivi 2000; 35(3): 148-155.
15. Ünalan P, Akgün T, Çiftçili S, Boler İ, Akman M. Why do mother attending a baby-friendly mother and child health care unit start early solid food to their babies. Turk Pediatri Arşivi 2008; 43: 59-64.
16. Bodur S, Yıldız H, Mermer M, Oran B. Konya il merkezinde annenin çalışma durumuna göre emzirme süresi ve ek gıda ile ilgili tutumu. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2002;18:97-101.
17. Güneş M, Atay G, Şimşek F, Uluyol B, Suskan E, Gülnar S. Anne sütünün yetersiz alımına neden olan faktörler. 47. Milli Pediatri Kongresi, 3. Milli Çocuk Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı, İstanbul 2003;21-23.
18. Bai DL, Fong DY, Tarrant M. Factors Associated with breastfeeding duration and exclusivity in mothers returning to paid employment postpartum. Matern Child Health J 2015;19(5):990-999.
19. Newby RM, Davies PS. A prospective study of the introduction of complementary foods in contemporary Australian infants: What, when and why? J Paediatr Child Health 2015;51(2):186-191.
20. Bagul AS, Supare MS. The infant feeding practices in an urban slum of Nagpur, İndia. J Journal of Clinical and Diagnostic Research 2012; 6(9):1525-7.
21. Chin AC, Myers L, Magnus JH. Race, education and breastfeeding initiation in Louisiana, 2000-2004. Journal of Human Lactation 2008;24(2):175-85.