KİTAB-I MUKADDES’TE İSRAİLOĞULLARI’NIN SEÇİLMİŞLİĞİ VE JUSTİN MARTYR’İN SEÇİLMİŞLİK ELEŞTİRİSİ

Yahudi geleneğinde “seçilmiş halk, kutsal kavim, Tanrı’nın halkı, Tanrı’nın çocukları” gibi kavramlar çerçevesinde şekillenen seçilmişlik doktrini, hem Yahudi hem de Hıristiyan tarihi ve teolojisinin temel argümanlarından biri olagelmiştir. İbranca’da “amm hanivhar” yani “seçilmiş halk” olarak ifade edilen bu doktrine göre İsrailoğulları Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcileri olarak bizzat Tanrı tarafından Sina Dağı’nda Hz. Musa aracılığıyla yapılan ahitleşme sonucu Tanrı’nın seçilmiş kavmi olmuşlardır. Tarih boyunca İsrailoğulları’nın bu seçilmişlik iddialarını eleştirenler olmuştur. Onların başında yaklaşık olarak 100-165 yılları arasında yaşamış olan Kilise Babası ve apolojist Justin Martyr gelmektedir. Justin Martyr günahkarlıklarından, Yahudilerin bu imtiyazı kaybettiklerini ve bu imtiyazın çarmıhta insanlığın iyiliği için kendini feda eden İsa Mesih’le birlikte artık Hıristiyanlara geçtiğini savunmuştur. isyankarlıklarından ve nankörlüklerinden dolayıTarih boyunca İsrailoğulları’nın bu seçilmişlik iddialarını eleştirenler olmuştur. Onların başında yaklaşık olarak 100-165 yılları arasında yaşamış olan Kilise Babası ve apolojist Justin Martyr gelmektedir. Justin Martyr günahkarlıklarından, isyankarlıklarından ve nankörlüklerinden dolayı Yahudilerin bu imtiyazı kaybettiklerini ve bu imtiyazın çarmıhta insanlığın iyiliği için kendini feda eden İsa Mesih’le birlikte artık Hıristiyanlara geçtiğini savunmuştur

Anahtar Kelimeler:

Kitab-ı Mukaddes, İsrailoğulları, Seçilmişlik, Justin Martyr, Yahudilik

Election of the Israelites in the Holy Bible and Justin Martyr’s Critique of Election

The doctrine of election which consisted around the concepts “chosen people, holy nation, people of God, children of God” in the Jewish tradition has been the basic arguments of both Jewish and Christian histories and theologies. According to this doctrine which is expressed as “amm hanivhar” i.e. “chosen people” in Hebrew, Israelites were chosen by the Lord Jahveh as vicegerent of Him on Earth with the covenant that was constituted through the Prophet Moses on Mount Sinai. Beginning with the ancestor of mankind, Adam and respectively with Noah, Abraham and Isaac, came into existence with Moses, the last ring of the chain of chosenness, has been mentioned widely in the Rabbinic literature afterwards With the responsibility given by being a chosen nation, Israelites have to warn other people on Earth by the word of God and lead them to the right way. For, being a chosen nation is not a privilege or a superiority in the aspect of Israelites, on the contrary, is a responsibility or a heavy burden. Provided that they fulfilled this responsibility successfully, they are going to achieve the right of having a superiority and privilege in the view of the Lord Jahveh as a gift. Justin Martyr claimed that the Jews lost this privilege because of their sinfulness, defiance and ingratitude and that this privilege passed to the Christians thanks to Jesus Christ who sacrificed himself on the Cross for the good of mankind.

Keywords:

The Holy Bible, Israelites, Election, Justin Martyr, Judaism,

PDF

___

Adam, Baki, Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat, Pınar Yayınları, İstanbul, 2001.
Aydın, Fuat, Yahudilik, İnsan Yayınları, İstanbul, 2010.
Aydın, Mahmut, “Hıristiyanlık”, Yaşayan Dünya Dinleri, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2007.
Bokser, Ben Zion, “Justin Martyr and the Jews”, The Jewish Quarterly Review, University of Pennsylvania Press, ABD, 1973, c. 64, sy. 2.
Dosick, Rabbi Wayne, Living Judaism, HarperCollins, A.B.D., 2007.
Goodenough, Erwin Ramsdell, The Theology of Justin Martyr, Verlag Frommannsche Buchhandlung, Almanya, 1923.
Günay, Nasuh, Günümüz Türkiye’sinde Misyonerlik Faaliyetleri, Fakülte Kitabevi, Isparta, 2006.
Gündüz, Şinasi, Misyonerlik, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2009.
Gündüz, Şinasi, Pavlus: Hıristiyanlığın Mimarı, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2011
Gürkan, Salime Leyla, “Rabbaniyyun”, TDV İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1988, c. 34.
Gürkan, Salime Leyla, The Jews as a Chosen People: Tradition and Transformation, Routledge Taylor and Francis Group, New York, 2008.
Gürkan, Salime Leyla, Yahudilik, İSAM Yayınları, İstanbul, 2008.
Harman, Ömer Faruk, “Yahudilik”, TDV İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1988, c. 43.
Hinson, E. Glenn, “Justin Martyr”, Encyclopedia of Religion, The Thomson Corporation, A.B.D., 2005, c. 7.
Jacobson, Dan, The Story of the Stories: The Chosen People and Its God, Harper & Row Publishers, A.B.D., 1982.
Justin Martyr, Dialogue with Trypho.
Karesh, Sara E. ve Hurvitz, Mitchell M., “Chosen People”, Encyclopedia of Judaism, Facts on File, A.B.D., 2006.
Lomax, Edward ve Gunyon, Thomas (Ed.), Encyclopedia of Architecture, Johnson Fry & Co., New York, 1922, c. 2.
Loveley, Edward McLean, “Divine Election”, New Catholic Encyclopedia, The Thomson Corporation, A.B.D., 2003, c. 5.
Novak, David, The Election of Israel: The Idea of the Chosen People, Cambridge University Press, İngiltere, 1995.
Ochser, Schulim, “Tarfon”, The Jewish Encyclopedia, Ktav Publishing House, ABD, 1906, c. 12.
Roberts, Alexander ve Donaldson, James, (Ed.) The Ante-Nicene Fathers – Translations of the Writings of the Fathers down to A.D. 325, Charles Scribner’s
Sons, New York, 1913, c. 1.
Silberman, Lou H., “Chosen People”, Encyclopedia Judaica, The Thomson Corporation, A.B.D., 2007, c. 4.
Umansky, Ellen M., “Election”, Encyclopedia of Religion, The Thomson Corporation, A.B.D., 2005, c. 4.