KARAR VERMEDE ÇATIŞMA KURAMI VE ÖZSAYGI İLİŞKİSİNE YÖNELİK KÜLTÜREL BİR İNCELEME

Bu araştırmada çatışma ile başa çıkmada kullanılan karar davranışları ile özsaygı arasındaki ilişki kültürel bir karşılaştırma çerçevesinde incelenmiştir. Bu amaçla, 202 üniversite birinci sınıf öğrencisine Melbourne Karar Verme Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular, katılımcıların çatışma durumlarıyla başa çıkmada özsaygılarının ne çok yüksek ne de çok düşük olduğuna, en çok titizlik karar davranışının gösterildiğine işaret etmektedir. ABD ve Japon örneklemleriyle yapılan karşılaştırma ise, Türk öğrencilerinin ilgili ülkelerdeki yaşdaşlarına göre karar özsaygılarının daha düşük olduğunu göstermiştir. Çatışma ile başa çıkma tarzları açısından ülkeler arasında anlamlı farklılıklar gözlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Karar verme, Çatışma Kuramı, Karar Vermede Özsaygı, Kültür

CULTURAL EXAMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN DECISIONAL SELF-ESTEEM AND CONFLICT THEORY OF DECISION MAKING

The aim of this study is to examine decisional self-esteem and decision making coping patterns under conflictful situations from a cultural comparison perpective. Toward this aim, Melbourne Decision Making Questionnare was administered to first year university students (n=202). Findings showed that participants scored neither high nor low on decisional self-esteem and highest on vigilance decision making behavior.Compared with American and Japanese participants, Turkish group tended to score lower on decisional self-esteem. However, no cross cultural differences were found in scores on decisional coping patterns.

Keywords:

Decision Making, Conflict Theory, Decisional Self-Esteem, Culture,

PDF

___

AFYON, Y.A., DALLI, M., METİN, S.C. ve BİNGÖL, E. (2014). “Investigating of Decision Making and Problem Solving Abilities of Ameteur Sportsmen During the Competition”, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 8 (2): 251-257.
AKPINAR, Ö., TEMEL, V., BİROL, S.Ş., AKPINAR, S. ve NAS, K. (2015). “Üniversitede Okuyan Hokey Sporcularının Karar Verme Stillerinin Belirlenmesi”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Eylül, 9: 92-99.
ARSLAN, Ç. ve YILMAZ, A.S. (2015). “Analyzing Decision Making Styles and Self-Esteem at Decision Making of University Students Regarding to Shyness and Self-Esteem”, British Journal of Education, Society, Behavioral Sciences, 8 (4): 227-234.
ATSAN, N. (2006). Farklı Kültürlerde Karar Verme Davranışı: Türk ve Japon Yöneticiler Arasında bir Karşılaştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
AVŞAROĞLU, S. ve ÜRE, Ö. (2007). “Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Özsaygı, Karar Verme ve Stresle Başa Çıkma Stillerinin Benlik Saygısı ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18: 85-100.
BRANDEN, N. (1969). The Psychology of Self-Esteem, Los Angeles: Nash Publishing.
BREW, F.P., HESKETH, B. ve TAYLOR, A. (2001). “Individualist-Collectivist Differences in Adolescent Decision Making and Decision Styles with Chinese and Anglos”, International Journal of Intercultural Relations, 25: 1-19.
BROWN, J., SIRAJE ABDALLAH, S. ve NG R. (2011). “Decision Making Styles East and West: It Is Time to Move Beyond Cross Cultural Research?”, International Journal of Sociology and Antropology, 3(12): 452-459.
BURNETT, P.C., MANN, L. ve BESWICK, G. (1989). “Validation of The Flinders Decision Making Questionnaire on Course Decision Making by Students”, Australian Psychologist, 24(2): 285-292.
BURNETT, P.C. (1991). “Decision Making Style and Self-Concept”, Australian Psychologist, 26 (March): 55-58.
CANDANGİL S.Ö. ve CEYHAN A. A. (2006). “Denetim Odakları Farklı Lise Öğrencilerinin Bazı Kişisel Özelliklerine Göre Karar Vermede Öz-Saygı ve Stres Düzeyleri”, Sosyal Bilimler Dergisi, 2: 71-88.
CENKSEVEN-ÖNDER, F. ve ÇOLAKKADIOĞLU O. (2013). “Decision Making and Problem Solving as a Well Being Indicator Among Adolescents”, Educational Research and Reviews, 8(11): 720-727.
CERTEL, Z., AKSOY, D., ÇALIŞKAN, E., YERLİSU LAPA, T., ÖZÇELİK, A.M. ve ÇELİK G. (2012). “Research on Self-Esteem in Decision Making and Decision Making Styles in Taekwondo Athletes”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 93: 1971-1975.
ÇOLAKKADIOĞLU, O. ve GÜÇRAY, S.S. (2007). “Ergenlerde Karar Verme Ölçeği’ni Türkçe’ye Uyarlama Çalışması”, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7 (26): 61-71.
ÇOLAKKADIOĞLU O. ve GÜÇRAY, S.S. (2012). “The Effect of Conflict Theory Based Decision Making Skill Training Psycho-Educational Group Experience on Decision Making Styles of Adolescents”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2): 669-676.
ÇOLAKKADIOĞLU O. ve DENİZ, M. E. (2015). “The Study on the Validity and Reliability of Melbourne Decision Making Scale in Turkey”, Educational Research and Reviews, 10(10): 1434-1441.
DENİZ, M.E., (2004). “Investigation of the Relation Between Decision Self-Esteem, Decision Making Style and Problem Solving Skills of the University Students”, Eurasian Journal of Educational Research, 4(15): 23-35.
DENİZ, M.E., (2006). “The Relationships among Coping with Stress, Life Satisfaction, Decision Making Styles and Decision Self-Esteem: An Investigation on Turkish University Students”, Social Behavior and Personality: An International Journal, 34(9): 1161-1170.
DENİZ, M. E. (2011). “An Investigation of Decision Making Styles and The Five Factor Personality Traits with Respect to Attachment Styles”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1): 105-113.
DENİZ, M.E. ve AVŞAROĞLU, S. (2014). “Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zeka Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama Düzeyinin İncelenmesi”, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1): 121-138.
DENİZ, E., ARI, A., AKDENİZ, S. ve ÖZTEKE İ. (2015). “The Prediction of Decision Self Esteem and Decision Making Styles by Mindfulness”, International Online Journal of Educational Sciences, 7(1): 45-50.
DERE ÇİFTÇİ, H. (2015). “Do Adolescents’ Self-Esteem Levels Affect Their Decision-Making Behaviors? The Study of the Relation Between Decision-Making Behaviors and Self-Esteem Levels of 7th and 8th Grade Adolescents?”, International Jounal of Recent Scientific Research, 6(5): 4005-4018.
DI FABIO, A. ve BLUSTEIN, D.L. (2010). “Emotional Intellegence and Decisional Conflict Styles”, Journal of Career Assessment, 18(1): 71-81.
DORAN, K. B. (2002). “Lessons Learnt in Cross-Cultural Research of Chinese and North American Consumers”, Journal of Business Research, 55: 823-829.
FİLİPPELLO, P., SORRENTİ, L., LARCAN, L., ve RİZZO, A. (2013). “Academic Underachievement, Self-Esteem and Self-Efficacy in Decision Making”, Mediterranean Journal of Clinical Psychology, 1(3): 1-11. FOLKMAN, S. (2010). “Stress, Coping and Hope”, Psycho-Oncology, 19: 901-908.
GREENBERG. J., (2008). “Understanding the Vital Human Quest for Self-Esteem”, Perspectives on Psychological Science, 3(1): 48–55.
GUESS, C. (2004). Decision Making in Individualistic and Collectivistic Cultures, Online Readings in Psychology and Culture, Unit 4, http://scholarworks.gvsu.edu/orpc/vol14/iss1/3
GÜÇRAY, S. S.(2001). “Ergenlerde Karar Verme Davranışlarının Öz-Saygı ve Problem Çözme Becerileri Algısı ile İlişkisi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8: 106-121.
GÜRHAN-CANLI, Z., ve MAHESWARAN, D. (2000). “Cultural Variations in Country of Origin Effects”, Journal of Marketing Research, 37: 309-317.
HADIMLI, A., ŞANLI, Y, TANRIVERDİ A., EREN, N. ve ÖZTÜRK CAN, H. (2014). “Bir Kamu Hastanesinde Çalışan Ebe ve Hemşirelerin İş Doyumu ve Karar Verme Güçlerinin İncelenmesi”, Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 1(1): 52-66.
HOFSTEDE, G. (2001). Culture’s Consequences: Comparing Values, Behaviors, Institutions, and Organizations Across Nations, 2nd Ed. Sage, Thousand Oaks, CA.
IZGAR, H. (2003). Okul Yöneticilerinin Karar Verme Stratejileri ve Yeterlilikleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
IZGAR, H. ve YILMAZ, E. (2007). “PİO ve YİBO’nda Görev Yapan Okul Yöneticilerinin Karar Vermede Öz-Saygı ve Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişki”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17: 341-351.
JANIS, I. ve MANN, L. (1977). A Psychological Analysis of Conflict, Choice, and Commitment, New York, The Free Press.
KALLIO, H. (2015). Decision-Making Strategies in Business Simulation Environment: A Cultural Approach, Issue 6, Paper 4. http://aisel.aisnet.org/iris2015/4.
KAŞIK, D.Z. (2009). Ergenlerde Karar Verme Stilleri ve Algılanan Sosyal Destek Düzeylerinin Sosyal Yetkinlik Beklentisi ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
KELECEK, S., AALTINTAŞ, A. ve AŞÇI, F.H. (2013). “Sporcuların Karar Verme Stillerinin Belirlenmesi”, CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 8(1): 21-27.
KOMARRAJU, M., DOLLINGER, S.J. ve LOVELL, L.J. (2008). Individualism‐Collectivism in Horizontal and Vertical Directions as Predictors of Conflict Management Styles, International Journal of Conflict Management, 19(1): 20 – 35.
KOZAN, M. K. (1997). “Culture and Conflict Management: A Theoretical Framework”, International Journal of Conflict Management, 8(4): 338–360.
KÖSE, A. (2002). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Birinci Sınıf Öğrencilerinin Cinsiyet ve Algılanan Sosyo-Ekonomik Düzey Açısından Psikolojik İhtiyaçları ve Karar Verme Stratejilerinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
MANN, L., HARMONİ, R. ve POWER, C. (1989). “Adolescent Decision-Making: The Development of Competence”, Journal of Adolescence, 12(3): 265-278.
MANN, L., BURNETT, P., RADFORD, M., ve FORD, S. (1997). “The Melbourne Decision Making Questionnaire: An Instrument for Measuring Patterns for Coping with Decisional Conflict”, Journal of Behavioral Decision Making, 10 (1): 1-19.
MANN, L., RADFORD, M., BURNETT, P., FORD, S., BOND, M. ve LEUNG, K. (1998). “Cross-Cultural Differences in Self-Reported Decision-Making Style and Confidence”, International Journal of Psychology, 33(5): 325-335.
ÖZDEMİR, A.A. (2014). “Kültür, benlik saygısı ve girişimcilik eğilimi: Amerikan ve Türk üniversite öğrencilerinde karşılaştırmalı bir çalışma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 43(2): 351-367.
RADFORD, M.H.B., MANN, L., OHTA, Y. ve NAKANE, N. (1993). “Differences Between Australian and Japanese Students in Decisional Self-Esteem, Decisional Stress, and Coping Styles”, Journal of Cross-Cultural Psychology, 24: 284-297.
SAEZ DE HEREDIA R.A., AROCENA F.L., GARATE J.V. (2004). “Decision Making Patterns, Conflict Styles and Self-Esteem”, Psicothema, 16: 110-116.
TATLILIOĞLU, K. (2010). Farklı Öz-Anlayış Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Özsaygı, Karar Verme Stilleri ve Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
TATLILIOĞLU, K. ve DENİZ, E.M (2011). “Farklı Öz-Anlayış Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Öz-Saygı, Karar Verme Stilleri ve Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 19-43.
TATLILIOĞLU, K. (2014). “Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Öz-Saygı Düzeyleri ile Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişkinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi", Asos Journal-The Journal of Academic Social Sciences, 2(1): 150-170.
TAŞGİT, M.S. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Benlik Saygısı ve Karar Verme Düzeylerinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
TING-TOOMEY, S., YEE-JUNG, K., SHAPIRO, R. B., GARCIA, W., Wright, T. J. ve OETZEL, J. G. (2000). “Ethnic/Cultural Identity Salience and Conflict Styles in Four U.S. Ethnic Groups”, International Journal of Intercultural Relations, 24: 47-81.
TİTREK, O., KONAK, H. ve TİTREK, A. (2013). “Öğretmen Adaylarının Özbilinç Düzeyleri ile Özsaygı ve Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişki”, VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Sakarya Üniversitesi Yayınları.
TRIANDIS, H. C. (1994). Theoretical and Methodological Approaches to the Study of Collectivism and Individualism. In U. Kim, H. C. Triandis, C. Kagitcibasi, S.-C. Choi, & G. Yoon (Eds.), Individualism and collectivism. Theory, method, and applications (pp. 41-51). Thousand Oaks, CA: Sage.
ULAŞ, A.H., ERÇAPAN, C., ERÇAPAN, C. ve KOÇAK, B. (2015). “Öğretmen Adaylarının Karar Vermede Özsaygı Düzeyi ve Karar Verme Stillerinin İncelenmesi”, Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3): 1031-1052.
UZUNOĞLU, Ö.U., ŞAHİN, M. ve FİŞEKCİOĞLU, İ.B. (2009). “Türk Futbol Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin Klasmanlarına ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 11(1): 32-36.
WEBER, E., AMES D. ve BLAIS, A.R. (2005). “‘How Do I Choose Thee? Let Me Count the Ways’: Tetxtual Analysis of Similarities and Differences in Modes of Decision-Making in China and the United States”, Management and Organization Review. 1(1): 87–118.
WEBER, E. U., ve HSEE, C. K. (2000). “Culture and Individual Judgment and Decision Making”, Applied Psychology: An International Review,
YILMAZ, A.S. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerinin Benlik Saygısı ve Utangaçlık Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
YI, J. S., ve PARK, S. (2003). “Cross-Cultural Differences in Decision-Making Styles: A Study of College Students in Five Countries”, Social Behavior and Personality, 31(1): 35-48. Internet alıntıları
www.geerthofstede.com, Kültürel Boyutlar Ülke Karşılaştırmaları (Erişim tarihi: 15 Şubat 2016)