Fatma Bahar ŞANLI, Seda BAYRAKDAR, Beyhan İNCEKARA

KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ VE BU ETKİLERİ ÖNLEMEYE YÖNELİK ULUSLARARASI GİRİŞİMLER

Yeryüzünde yaşanan iklim değişikliğinin tarihçesi çok eski olmakla birlikte, iklim üzerinde insan etkilerinin Sanayi Devrimi ile başladığı görülmektedir. Hızlı sanayileşme hamlesi ve yüksek enerji talebi, beraberinde atmosfere bırakılan zararlı gazlarda da artış yaratmıştır. Atmosferde biriken gazlar ise sıcaklık artışı yaratarak, iklim değişikliğini küresel bir tehdit olarak ülkelerin karşısına çıkmıştır. Küresel iklim değişikliğini önlemeye yönelik uluslararası çabalar 40 yıllık bir geçmişe dayanmaktadır. Hem gelişmiş ülkeler hem de gelişmekte olan ülkelerin katılımıyla düzenlenen toplantılarda, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak için kararlar alınmakta ve protokoller imzalanmaktadır. Türkiye de uluslararası toplantılara katılıp protokollere imza atarak bu çabalardaki yerini almaktadır. Küresel iklim değişikliğini önlemeye yönelik çabaların başarısı ülkelerin belirlenen uluslararası ilkelere tam uyumuyla sağlanabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Küresel İklim Değişikliği, Sera Gazı, Kyoto Protokolü, Türkiye

EFFECTS OF THE GLOBAL CLIMATE CHANGE AND INTERNATIONAL INITIATIVES AIMED AT PREVENTING SUCH EFFECTS

The climate change encountered on earth goes back a long way and it is understood that the influence of mankind on climate started with the Industrial Revolution. Rapid industrialization thrust and high demand for energy brought about an increase in the pollutant gas emissions into the atmosphere. Gasses accumulating in the atmosphere have led to temperate increase and brought climate change as a threat before the countries. International efforts aimed at preventing the global climate change started 40 years ago. Meetings organized with the participation of both developed countries and developing countries in order to make decisions for eliminating the adverse impacts of the global warming and climate changes, during which, protocols were signed. Turkey, too, attended the international meetings and signed protocols in order to play its role in the course of these efforts. Success of the efforts aimed at preventing the global climate change can be achieved only when countries fully comply with the international principles established for this purpose.

Keywords:

Global Climate Change, Greenhouse Gas, Kyoto Protocol, Turkey,

PDF

___

AKÇAKAYA, A., EKŞİOĞLU, O., ATAY, H. ve DEMİR, Ö. (2013). Yeni Senaryolarla Türkiye için İklim Değişikliği Projeksiyonları, TR 2013-CC, Araştırma Dairesi Başkanlığı Klimatoloji Şube Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü Matbaası, Ankara.
ATICI, M. (2007). “İklim Değişikliği”, (www.gantep.edu.tr/...), (06.12.2007).
BİRKAN, İ. (2013) “Küresel Isınma ve Karbon Ayak İzimiz”, http://acikarsiv.atilim.edu.tr/browse/734/19.07.2013.pdf, (13.05.2016).
CNN TURK. (2007). “İklim Değişikliğine Karşı Ne Yapmalı?”, (www.cnnturk.com/BILIM_TEKNOLOJI/...), (06.05.2007).
DELTUR (2007). (www.deltur.cec.eu.int/...) (05.12.2007).
DEMİR, P. ve YAVUZ, C. (2007). “Küresel Isınma ve Hayvancılık Sektörü”, Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, C.78, S.1, Ankara, (13-16).
DOĞAN, S. ve TÜZER, M. (2011). “Küresel İklim Değişikliği ve Potansiyel Etkileri”, C.Ü. İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, C.12, S.1, Sivas, (21-34).
DPT (2000). İklim Değişikliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara.
DPT (2005). Bin Yıl Kalkınma Hedefi Raporu Türkiye 2005, DPT Yayınları, Ankara.
DURU, B. (2001), “Viyana’dan Kyoto’ya İklim Değişikliği Serüveni”, Mülkiye Dergisi, C.25, S.230, Ankara, (1-32).
EKOPANGEA (2016). “CDP Türkiye 2015 İklim Değişikliği Raporu Açıklandı”, (www.ekopangea.com/cdp-turkiye.. /), (15.06.2016).
EURONEWS (2016). “Küresel Isınmadan En Çok Etkilenen Yirmi Ülke V20 Adı Altında Örgütlendi”, (http://tr.euronews.com/2015/10/09/...), (15.06.2016).
GLOBAL FOOTPRINT NETWORK (2016a). “Footprint Basics”, (www.footprintnetwork.org/en/index.php/...), (20.05.2016).
GLOBAL FOOTPRINT NETWORK (2016b). “Data and Results”, (www.footprintnetwork.org/en/index.php/...), (20.05.2016).
GLOBAL FOOTPRINT NETWORK (2016c). “Countries Ranked by Ecologycal Footprint Per Capita”, (www.footprintnetwork.org/en/ index.php/...), (20.05.2016).
GÜLBAHAR, O. (2008). “Küresel Isınma, Turizme Olası Etkileri ve Türkiye”, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İİBF Dergisi, Aralık, 10(15), Karaman, (160-198).
GÜRLÜK, S. (2010). “Sürdürülebilir Kalkınma Gelişmekte Olan Ülkelerde Uygulanabilir mi?”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim, 5(2), Eskişehir, (85-89).
HSU, A. et al. (2016). Global Metrics for the Environment, Environmental Performance Index, 2016 Report, Yale University. (www.epi.yale.edu), (10.05.2016).
İSU- SU VE KANALİZASYON İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2016). “Küresel Isınma - İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Etkileri”, (www.isu.gov.tr/...), (14.06.2016).
KADIOĞLU, M. (2007). Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye, 2. Baskı, Güncel Yayıncılık, İstanbul.
KARACA, M. ve ŞEN, Ö. L. (2007). “Küresel Isınma Gerçekler ve Belirsizlikler”, (www.yerbilimleri.com/...), (06.05.2007).
KAYA, Y. (2011). “Çok Taraflı Çevre Anlaşmalarına Uyum Sorunu ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2011, C.16, S.2, Isparta, (439-462).
KOVANCILAR, B. (2001). “Küresel Isınma Sorununun Çözümünde Karbon Vergisi ve Etkinliği”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, C.8,S.1, (7-19).
KREFT, S., ECKSTEIN, D., DORSCH, L. & FISCHER, L. (2016). Global Climinate Risk: Who Suffers Most From Extreme Weather Events? Weather-related Loss Events in 2014 and 1995 to 2014, Germanwatch.
ÖZDEMİR, M. A.ve BAHADIR, M. (2010). “Denizlide Box-Jenkins Tekniği İle Küresel İklim Değişikliği Öngörüleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C..3,S.12, (352-362).
ÖZTÜRK, K. (2002). “Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri”, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C.22, S1, Ankara, (47-65).
REC (2007). “Küresel Isınma ve İklim Değişikliği”, (www.rec.org.tr/...), (06.05.2007).
SİLKİN, H. (2014). İklim Değişikliğine Uyum Özelinde Bazı Uygulamaların Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, T.C. Orman Ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Orman Ve Su İşleri Uzmanlık Tezi, Ankara.
ŞANLI, B. ve ÖZKECİOĞLU, H. (2007). “Küresel Isınmayı Önlemeye Yönelik Çabalar ve Türkiye”, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Karaman İİBF Dergisi, Karaman, (456-482).
ŞEN, Ö. L. (2013). “Türkiye’de İklim Değişikliğinin Bütünsel Resmi”, III. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, TİKDEK 2013, Haziran 2013, İstanbul.
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI (2016). Türkiye İklim Değişikliği 6. Ulusal Bildirimi (https://www.csb.gov.tr/db/...), (10.10.2016)
TEMA (2016). Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) 5. Değerlendirme Raporu- İklim Değişikliği 2014: Etkiler, Uyum ve Kırılganlık Raporu- Açıklandı, (http://www.tema.org.tr/web...), ( 06.06.2016).
TOBB. (2007). “21. Yüzyılın Kabusu Küresel Isınma ve Kuraklık”, Ekonomik Forum, İstanbul, Ekim.
TÜİK. “Seragazı Emisyon Envanteri 2013”, (www.tuik.gov.tr,) (10.03.2016).
TÜRKEŞ, M. vd. (2014). “İklim Değişikliğinde Son Gelişmeler: IPCC 2013 Raporu”, (http://ipc.sabanciuniv.edu/wp...), (20.03.2016).
TÜRKEŞ, M. (2015). “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Kyoto Protokolü, Aralık 2015 Paris Öncesi ve Sonrası Gelişmeler ve Türkiye’nin Durumu/Tutumu”,( http://climatechange.boun.edu.tr/wp...), (17.03.2016).
UZUNOĞLU, H. (2006). “Küresel Isınmaya Dikkat”, AR-GE Bülteni, Ankara, Kasım.
ÜLKELERİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KARNESİ (2016). (www.milliyet.com.tr/ulkelerin-iklim degisikligi...), (14.06.2016).
WWF (2012a). “Ecological Footprint Report”, (http://wwf.panda.org/...), (10.05.2016).
WWF (2012b). Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu, (www.footprintnetwork.org/images/article...), (05.05.2016).