GELİR VE SERVET ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERE İLİŞKİN MODEL ANLAŞMA’NIN15’İNCİ MADDESİ: “ÜCRET GELİRİ”NDE VE 16’NCI MADDESİ: “YÖNETİCİLERE YAPILANÖDEMELER”DE ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ VE TÜRK VERGİHUKUKU’NDAKİ DURUMU

Vergilendirme yetkisi, devletin egemenlik gücüne dayanarak vergi alması olarak ifade edilebilecektir. Ancak bütün devletlerin vergilendirme yetkilerini bu şekilde belirlemeleri yetki çatışmasına ve dolayısıyla “çifte vergilendirme” sorununa neden olmaktadır. Bu kapsamda ülkeler bir tercih olarak aralarında anlaşma imzalayarak, uluslararası önlemler alma yolunu tercih etmişlerdir. Genel olarak işbu anlaşmalar emredici nitelikte olmayıp daha çok tavsiye niteliğindeki model anlaşmalardır. Söz konusu model anlaşmalardan en çok bilineni OECD tarafından yayımlanan “Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilere İlişkin Model Anlaşmasıdır. Bu kapsamda daha çok gündemde olan ve önem arz eden “ücret gelirini elde eden gerçek kişiler bakımından ücret gelirleri” ve “yöneticilere yapılan ödemeler” “Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilere İlişkin Model Anlaşma” kapsamında Türk Vergi Hukuku bakımından işbu çalışmada incelenecektir. Öncelikle, model anlaşmada yer verilen terimlerin ifade etmek istedikleri anlamlar üzerinde durulacak olup daha sonra söz konusu terimlerin ve yer aldığı bentlerin Türk Vergi Hukuku kapsamında değerlendirilmesi yapılacaktır.

PREVENTION OF DOUBLE TAXATION WITHIN THE CONTEXT OF “INCOME FROM EMPLOYMENT” REGULATED IN ARTICLE 15 AND “DIRECTORS’ FEES” REGULATED IN ARTICLE 16 OF THE MODEL TAX CONVENTION ON INCOME AND ON CAPITAL AND SITUATION IN TURKISH TAX LAW

Authorisation of taxation may be expressed as the sovereign power of states tocollect taxes. However, determining the authorisation of taxation by all the states in thiscontext causes conflict of authority and thus, the problem of “double taxation” arises.In this regard, states opted to take international measures by signing agreementsbetween each other. In general, these agreements are not mandatory, but rather theyare advisory model agreements. The most well-known one of these aforementionedmodel agreements is “Articles of the Model Convention with respect to Taxes on Incomeand on Capital” published by Organisation for Economic Cooperation andDevelopment”. In this sense, “income from employment” and “directors’ fee” within thecontext of “Model Convention with respect to Taxes on Income and on Capital” andwithin the context of Turkish Tax Law shall be examined in this study. First of all, themeanings of the terms included in the model agreement shall be focused on, then theterms and their clauses shall be evaluated within the scope of Turkish Tax Law.

PDF

___

AKÇAOĞLU, Ertuğrul, Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesi, Mali Akademi Yayınları, Ankara 2012.
AKSÖYEK, İsmet, “Yeni Bir Yatırım Alternatifi Olarak Hisse Senedi Opsiyonları Ve Hisse Senedi Yatırımları İle Risk, Getiri Ve Gelecekle İlgili Beklentiler Açısından Karşılaştırılması”, Mevzuat Dergisi, S: 16, 1999.
AYDIN, Elif, “Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Serbest Meslek Kazançları”, Vergide Gündem Dergisi, S:11, 2010.
BAHAR, Okan Cevdet, Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2005.
CANYAŞ, Oytun, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının İç Hukuktaki Konumu, Adalet Yayınevi, Ankara 2016.
DEMİRAĞ, Levent, “Uluslararası Vergi Anlaşmaları”, Hesap Uzmanları Kurulu Konferansları II, Ankara 1991.
IŞIK, Hüseyin, Uluslararası Vergilendirme, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2014.
KARAKOÇ, Yusuf, Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2007.
ÖNCEL, Mualla; KUMRULU, Ahmet; ÇAĞAN, Nami, Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, Baskı 24, Ankara 2015.
ÖNER, Cihat, Vergi Hukukunda İşyeri, İmaj Yayıncılık, Ankara 2016.
ÖZ, N. Semiz, Uluslararası Vergi Rekabeti ve Vergi Cennetleri, Ankara 2005.
PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
PEHLİVAN, Osman; ÖZ, Ersan, Uluslararası Vergilendirme, Bursa 2015.
SARAÇ, Özgür, Küresel Vergi Rekabeti ve Ulusal Vergi Politikaları, Ankara 2006.
ŞENYÜZ, Doğan; YÜCE, Mehmet; GERÇEK, Adnan, Türk Vergi Sistemi, Ekin Yayınları, Bursa, 2017.
TUNCER, Selahattin, Çifte Vergilendirme ve Milletlerarası Vergi Anlaşmaları, Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Yayın No: 112-66, Sevinç Matbaası, Ankara 1974.
YALÇIN, Hüseyin, Ücretlerin Vergilendirilmesi, Kılavuz Yayınları, İstanbul 1998.
YALTI, Billur, Elektronik Ticarette Vergilendirme, DR Yayınları, İstanbul 2003.
YALTI SOYDAN, Billur, Uluslararası Vergi Anlaşmaları, Beta Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul 1995.
YILMAZ, Ejder, Hukuk Sözlüğü, Yetkin Yayınları, 6. Baskı, Ankara 2016.
YILMAZ, Kazım, Ücretlerin Vergilendirilmesi, Ce-Ka Yayınları, Ankara 2005.
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Resmi Sitesi, www.mfa.gov.tr
Türk Dil Kurumu Resmi Sitesi, http://www.tdk.gov.tr
www.dictionary.cambridge.org/tr
Artıcles Of The Model Conventıon Wıth Respect To Taxes On Income And On Capıtal, 28 Ocak 2003.
Gelir Ve Servet Üzerinden Alınan Vergilere İlişkin Model Anlaşma, Gelir İdaresi Başkanlığı, Kısaltılmış Basım, 2014.
Türkiye Cumhuriyeti İle Arnavutluk Cumhuriyeti Arasında Gelir Ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması, 4 Nisan 1994.
Türkiye Cumhuriyeti İle Belçika Krallığı Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması, 2 Haziran 1987.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Letonya Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Ve Vergi Kaçakçılığına Engel
Olma Anlaşması, 3 Haziran 1999.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
34 Seri Numaralı Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği
KDV Genel Uygulama Tebliği