Bir laboratuvar görevi gören edebî metinler yoluyla “kültürleri okuyarak” figürlere yüklenen kültürel ve sosyal kimlikler ile yasanan toplumsal hayat ve bu hayattaki degisim ve gelismeler hakkında da bilgi edinebiliriz. Hem Türk edebiyatı hem edebiyat sosyolojisi hem de kadın arastırmaları açısından yararlı olacagını düsündügümüz bu disiplinler arası çalısmamızda, öncelikle Türk kadının Islâmiyet’ten önce ve Islâmiyet’ten sonraki durumu incelenecek ve Tanzimat ile birlikte 1930’a kadar kadının toplumsal hayattaki yerine dair görülen gelismeler üzerinde kısaca durulacaktır. Daha sonra kimi kadın yazarlarımız tarafından kaleme alınmıs romanlarda Türk kadınının nasıl sunuldugu, Sükûfe Nihal’in Yalnız Dönüyorum (1933) ve Çöl Günesi (1938); Fatma Âliye Hanım’ın Udî (1898) ve Muhadarât (1892); Müfide Ferid Tek’in Pervaneler (1924); Halide Edip Adıvar’ın Seviye Talip (1910); Sâmiha Ayverdi’nin Mesihpasa Imamı (1944) Halide Nusret Zorlutuna’nın Aydınlık Kapı (1974)adlı romanları esas alınarak irdelenecektir.

In this study we will attempt to analyze and present the changing role of Turkish women in society before and after the acceptance of Islam as a religion. In doing so, the first task will have a look at the status of women until the Tanzimat period, then to show how social changes, which started during this period and gradually, step up until the 1930. The second task will be proceeding at looking at some of the novels written by female authors at the time and how they have depicted some of their female characters within their stories. The purpose of this is to show the effect and impact that female novelists have had on Turkish literature as a result of their change and evolved status in Turkish society and their triumph in gaining their social rights. We will find how the role, place and social standing of the Turkish woman have truly changed both in real time and in the mind of the novelist. The novels and authors that the study will explore and analyse are: Sükûfe Nihal (Basar) - Yalnız Dönüyorum (1933), Çöl Günesi (1938); Fatma Âliye Hanım - Udî (1898), Muhadarât (1892); Müfide Ferid Tek - Pervaneler (1924); Halide Edip Adıvar - Seviye Talip (1910); Sâmiha Ayverdi - Mesihpasa Imamı (1944); Halide Nusret Zorlutuna - Aydınlık Kapı (1974).