KÜRŞAT HALDUN AKALIN

Pavlus felsefesinde gizlenen gnostik unsurlar

Pavlusa göre bilgi, Tanrının armağanıydı, Tanrısal ruh tarafından sağlanılmış bir tecrübeydi, doğrudan doğruya Tanrıdan edinilmekteydi. Pavlusa göre, bu yüce bilgi, gizemli dinlerde olduğu gibi kurtuluşun aracı değilse de, kurtuluşa tesir eden yegâne etmendi. Pavlusun öğretisine göre kurtuluş, mistik görüş ya da Gnostik kavrayış yoluyla gelmemekte, fakat imanın sesinin duyulması sayesinde verilmektedir. Ancak, bu ayrıntının Pavlusun gerçekten bir Gnostik olması bakımından hiçbir önemi yoktur. Zira bedeninde Tanrının ruhuna sahip olan ruhani adam ve bunun zıddı olan sadece insani ruha sahip olan bedensel adam kavramları nedeniyle Pavlusun gizemciliği panteist bir içeriktedir. İnsan ruhunu taşıyan bedensel adam ile Tanrının ruhuna sahip ruhani insan arasındaki bu zıtlık, aslında bütün gizemli pagan dinlerinde vardı. Pavlus, şayet bir adam İsanın ruhuna sahip olursa aklına da sahip olur zira ruh. Hz. İsanın düşüncelerini kavrama gücünü de verir sözleriyle, bu pagan imanını baş aşağı çevirerek Hıristiyan itikadı hâline dönüştürmüştür. Bu nedenle, Hz. İsanın zihnine sahip olmak, Hz. İsanın ruhuna sahip olduğunun delili hâline gelmektedir. Şayet son cümlede insan Tanrı Hz. İsanın yerine gerçek Tanrıyı koyduğumuz zaman, diyebileceğimiz bir tek şey vardır: Gnostik Pavlus.

Gnostic elements hidden in paulinism

Gnosis, according to Paul, was a gift from God, an experience produced by the divine Spirit, and acquired directly from God. According to Paul, the highest gnosis is not the means of salvation as it is in the mystery religions, but only one of the effects of salvation. Salvation, according to Pauls teaching, came not through a mystic vision or gnostic understanding, but through hearing the voice of faith. However, this detail Paul was really a gnostic. His mysticism cannot be seen as pantheistic, because Pauls concept of spiritual man is the man who has the Spirit of God in his body, and that contrasts with the concept of psychic man who has only a human soul. The Pauline contrast between the human soul of psychic man and the divine spirit of spiritual man existed in all pagan mystery religions. Paul converted this pagan faith to christian creed by saying that if a man has the spirit of christ also has the mind of Christ, the spirit gives him an understanding of the thoughts of Christ. Consequently the poss ession of the mind of Christ is a proof that man has the spirit of Christ. If we put the real God instead of the human god Jesus in the last sentence, only one conclusion can be reached: Paul was a gnostic.

___

ANONİM (2004). Kutsal Kitap, İstanbul

AYERS Jerry (2010). Yahweh's Breath Bible, London

BUDGE Wallis (2001). Mısırda Ölüm Sonrası Fikri, İzmir

CHURTON Tobias (1987). The Gnostics, London

COUCHOUD Paul Louis (1939). The Creation of Crist, London

DARRELL Brock (2008). Kayıp İnciller, İstanbul

FREKE Timothy ve GANDY Peter (2005). Hz. İsanın Gizemleri, İstanbul

GİOVANNİ Floramo (2005). Gnostisizm Tarihi, İstanbul

GRANT Robert (1959). Gnosticism and early Christianity, New York

GÜNDÜZ Şinasi ( 1999). Sabiiler : Son Gnostikler, Ankara

HANÇERLİOĞLU Orhan (1977). Felsefe Ansiklopedisi Kavram ve Akımlar, İstanbul

HARİS Glyndwr (1999). Gnosticism: Beliefs and Practices, Sussex

JONAS Hans (2001). The Gnostic Religion, New York

KASSER Rodolphe. (2006). The Gospel of Judas, London

KENNETH Hanson (2010). Kayıp İncilin Sırları, İstanbul

MERCAN Şeref, (2003), Gnostik İnciller, İstanbul

PEARSON Behy (2007). Ancient Gnosticism: Traditions And Literature, London

PLATON (1997). Timaios, İstanbul SEAN Martin (2010). Gnostikler : İlk Hıristiyan Sapkınlar, İstanbul

SMİTH Andrew ve HOELLER Stephan (2007). Gnostic Writings on the Soul, New York