Çarlık Rusyası’nın Türkistan’da Hâkimiyet Kurması

Türkistan, 19.yüzyılın ikinci yarısında Rusya ve İngiltere’nin Asya hakimiyeti için nüfuz mücadelesi verdikleri bölgelerden biridir. Bu mücadele sırasında Türkistan’da Kazak bölgeleri ve bağımsız Türk devletleri (Hive, Hokand ve Buhara) Çarlık Rusyası tarafından işgal edilmiştir. İşgal sonrası Rusya, bölgede askeri idari yapılar kurarak, Asya’nın ortasında önemli bir güç haline gelmiştir

Anahtar Kelimeler:

Türkistan, Rusya, Buhara, Hive, Hokand, Orda

The Dominance of Czarist Russia in Turkistan

Keywords:

-,

PDF

___

ABAŞİN S.N., “Obşina v Turkistane v otsenkah i sporah russikih administratratov naçala 80 gg. XX v.”, Sbornik Russkogo Georgafiçerkogo Obşestvo, Rossiya i Srednyaya Aziya, Tom No 5 (153).
ABDURAKHİMOVA Nadira A., “The Colonial System of Power in Turkestan”, International Journal of Middle East Studies, Vol. 34, No.2 (May 2002).
ALEKSEEV İ.L., N.P. “Otroumov o problemah upravleniya musulmanskim naseleniem Turkestanskogo Kraya”, Sbornik Russkogo Georgafiçerkogo Obşestvo, Rossiya i Srednyaya Aziya, Tom No 5 (153), Moskva 2002.
BENNIGSEN A., QUELQUEJAY Lemercier C., Stepte Ezan Sesleri, Çev. Nezih Uzel, İrfan Yay., İstanbul 1994.
BONVALOT Gabriel Bonvalot, Eski Yurt, Çeviren: M. Reşat Uzmen, Tercuman 1001 temel eser 85, (Birinci Basım- Paris 1884).
CAGNAT Rene, Michel JAN, İmparatorluklar Beşiği, Çeviren: Erden Akbulut, T.Ahmet Şensılay, İstanbul 1992.
Central Asia, Edited by Edward Allworth, Duke university Pres, London 1994.
ERCİLASUN Güljanat Kurmangaliyeva, Sehatnalere Göre Yedisu Bölgesindeki Kazak ve Kırgızların Sosyal Yapısı (1854-1917), Doktora Tezi, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bişkek 2008.
GRİGOREV S. E., “Rossiyskaya imperiya i Buharskiy Emirat v kontse XIX- naçale XX veka: Sotsialno-kulturnoe vzaimodeystivie metropolii i protektorata”, Rossiya Zapad i Musulmanskiy Vostok v kolonialnuyu epohu, S. Peterburg 1996.
Grulev M., Soperniçestvo Rossii i Anglii v Sredney Azii, S. Peterburg, 1909.
HAYİT Baymirza, Türkistan Devletlerinin Milli Mücadeleleri Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yay. Ankara 1995.
HARYUKOV L.N., Anglo-Russkoe Soperniçestvo v Tsentralnoy Azii i İsmailizm, Moskva 1995.
HEINZIG Dieter, “Russia and the Soviet Union in Asia: Aspect of Colonialism and Expansionism”, Contemporary Southeast Asia, 4: 4, 1983.
JUKOVSKİY S. V., Snoşenie Rossii s Buharoy i Hivoy za poslednie trehsotletie, Petrograd 1915.
KHALID Adeep, The Politics of Muslim Cultural Reform, London 1998.
KİNYAPİNA N.S., Srednyaya Aziya vo Vneşney Politike Rossii, İstroriya Vneşney Politiki Rossii- Vtoroya Polovina 19 veka, Yayınlayan: MGU, Moskva 1997.
KOSTENKA L., Srednyaya Aziya i vodvorenie v ney Russkoy grajdanstvennosti, S. Peterburg 1871.
LONG James, “Russian advance in Central Asia”, Society of Arts, journal, 20 Nov. 1874 – 12 Kasım 1875.
MAC GAHAN I.A., Hive Seyahatnamesi ve Tarihi, çeviren:Kolağası Ahmed, Hazırlayanlar: İsmail Aka, Mehmet Ersan, Akadami Kitabevi yay., İzmir 1995.
Polnoe Sobranie Zakonov Rossiyskoy İmperii (1825-1881), Tom 40 (1865), Çast I, No: 41779; Tom 49, Çast I, No: 53472.
Polnoe Sobranie Zakonov Rossiyskoy İmperii (1881-1913), Tom 5 (1885), No: 3274.
RADLOF W., Sibirya’dan (Seçmeler), Çeviren: Ahmet Temir, İstanbul 1976.
ROY Olivier, Yeni Orta Asya ya da Ulusların İmal Edilişi, Metis yay., İstanbul 2000.
SARAY Mehmet, Afganistan ve Türkler, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul 1987.
SCHUYLER Eugene, Türkistan, Editör İsmail Aka, çevirenler: Firdevs Çetin, Halil Çetin, Paradigma yay. İstanbul 2007.
SMİRNOV Yu.N., “Sbornik Eksraktov imennıh Ukazov 1734-1741 gg.”, Sbornik Russkogo Georgafiçerkogo Obşestvo, Rossiya i Srednyaya Aziya, Tom No 5 (153), Moskva 2002.
“Sekretnıy Jurnal Aziatskogo Komiteta 1838 g. O torgovle s Turkmenami”, Publikatsia (yayınlayanlar):V.A. Zaharov, E.A. Pçelnikov), Sbornik Russkogo Georgafiçerkogo Obşestvo, Rossiya i Srednyaya Aziya, Tom No 5 (153) Moskva 2002.
SOMUNCUOĞLU Tümen, Türkistan’da Eğitim (1865-1917) ve Çarlık Rusya’sının Sosyo-politik Açıdan Eğitime Yaklaşımı, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2006.
STRUVE P. B., Torgovaya Politika Rossii, yay. Sotsium, Çelyabinsk 2007.
ŞEPELEV A. Materialı dla istorii Hivinskogo pohoda 1873, Cilt I, Taşkent 1879.
TOGAN Zeki Velidi, Bügünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi, Enderun Kitabevi, İstanbul 1981.
Turkestan, izdanie: K. İ. Tihomirov, Moskva 1897.
VASİLEV D.V., Ustroitel Turkestanskogo Kray, Sbornik Russkogo Georgafiçerkogo Obşestvo, Rossiya i Srednyaya Aziya, Tom No 5 (153).
VAMBERY Arminius, Orta Asya Gezisi, Hazırlayan: N.Ahmet Özalp, Ses yayınları, İstanbul 1993.
YALÇINKAYA Alaeddin, Sömürgecilik Panislamizm Işığında Türkistan, Timaş yay. İstanbul 1997.
ZALETSKİY, “Sredneaziatskie dela: iz no:25, Den (gazete) 20 Ağustos 1865.
Zameçanie k proektu polojeni ob upravlenii v oblastyah stepnago general-gubernatorstva, Vernıy 1885.
Zapiska P.M. Lessara o vnutrennem polojenii buharskogo hanstva i ego otnoşeniyah s Rossiyey (1895), Publikuetsya (yayına hazırlayan): M.A. Çepelkina, Sbornik Russkogo Georgafiçerkogo Obşestvo, Rossiya i Srednyaya Aziya, Tom No 5 (153), Moskva 2002.
“Zapiski o Kokanskom hanstve horunjago N. İ. Potalina (1829-1830)”, Kirgizkie stepi i Kokandskoe Hanstvo v naçale XIX stoletiya po opisaniyi Horunjago N. İ. Potanika (Basım yılı yok).
ZELENEVA Zeleneva, Geopolitika i Geostrategiya Rossii XVIII – Pervaya Polovina XIX veka, S. Peterburg 2005.