Kentsel Dönüşümde “Eşdeğerlik” İlkesinin Önemi

Ülkemizde uygulanan "alan" ilkesine dayalı arsa ve arazi düzenlemesi yöntemi, yol açtığı sorunlar ve yetersizlikleri açısından eleştirilmekte ve "eşdeğerlik" ilkesine dayalı yeni bir yöntemin gerekliliği 1980'li yıllardan itibaren literatürde tartışılmaktadır. Ancak eşdeğerlik yöntemi, gerekli altyapı ve yasal düzenlemeler gerçekleşmediği için henüz uygulamaya konulamamıştır. "Alan" ilkesine dayalı mevcut arsa ve arazi düzenlemesi yöntemi; üçüncü boyutu göz ardı etmekte, katılımı sağlamamakta, dağıtımda sübjektif değerlendirmelere ve adaletsizliklere yol açmakta; kısaca sosyal, hukuksal ve teknik sorunlar yaratmaktadır. Bu nedenle doğruluğu ve güvenirliği sorgulanmaktadır. Bu sorunları çözebilecek bir yöntem olarak literatürde, Almanya'da uygulanmakta olan "eşdeğerlik" ilkesine dayalı yöntem / model önerilmektedir. Makalede, söz konusu literatür değerlendirilecek ve bu öneri yöntemin ülkemizde uygulanabilirliği tartışılacaktır. Modelin; ülkemizde yaşanmakta olan kentsel dönüşüm projelerinin değerleme esaslı arazi ve arsa düzenlemesiyle yapılmasına olanak vereceği ve böylece daha katılımcı, adil ve başarılı bir kentsel dönüşüm uygulanmasının gerçekleştirilebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Arsa düzenlemesi, "Eşdeğerlik İlkesi", Kentsel dönüşüm, İmar mevzuatı

The Importance of "Equivalance" Principle in the Urban Regeneration

The land readjustments based on "field" principle method, which has been applied in our country, is being criticized both by the problems it caused and its insufficiencies and it has been discussed in the literature since 1980's that a new method is being required based on the principle of "equivalance". However equivalance method, could not be implemented yet, as required infrastructure and regulations haven't completed. The land readjustments based on "field" principle method ignores the third component, does not provide the participation, causes subjective evaluations and injustices, briefly creates social, legal and technical issues. That's why its accuracy and reliability is being questioned. The method/model based on "equivalance" principle is being suggested as a method in the literature to solve those issues, which is being used in Germany. In that paper, involved literature will be evaluated and the possibility of the implemantation of that suggested method will be discussed. It has been thought that, the model will give the opportunity to do the urban regeneration projects by valuation based land readjustments and in this way, more participant, fair and succesfull urban regeneration implemantation could be performed

Keywords:

Land readjustment, Principle of "equivalance", Urban regeneration, Zoning legislation,

PDF

___

Ergin, Ş., Çukur, D., 2007. Şehir planlamada modül kullanımı ya da bir öncekine yanıt. Egemimarlık, 61, 22
Kentleşme Şurası, 2009a. Mekânsal planlama sistemi ve kurumsal yapılanma komisyonu raporu.
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, 116 s, Ankara. Kentleşme Şurası, 2009b. Kentsel dönüşüm, konut ve arsa politikaları komisyonu raporu. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, 181s, Ankara.
Köktürk, E., Köktürk, E., 2005. Yeni bir imar tüzesinin ve en önemli öğesi olarak arsa düzenlemelerinde eşdeğerlik ilkesinin oluşturulması. 10. Türkiye Harita
Bilimsel ve Teknik Kurultayı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 28 Mart - 1 Nisan, Ankara. Köktürk, E., 2007. Arsa düzenlemeleri ve yargı ilişkisi
( maddenin idari yargıda iptali ve ortaya çıkan sorunlar) semineri. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, İstanbul. Köktürk, düzenlemelerinin hukuksal dayanağı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 70, 260-283. E., 2007a. Arsa
Köktürk, E., Köktürk, E., 2007b. Türkiye’de kentsel dönüşüm ve Almanya deneyimi. 11. Türkiye Harita
Bilimsel ve Teknik Kurultayı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 2 – 6 Nisan, Ankara. Köktürk, E., Köktürk E., 2007c. Arsa düzenlemesinde eşdeğerlik ilkesinin modellenmesi. 11.Türkiye Harita
Bilimsel ve Teknik Kurultayı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 2 – 6 Nisan, Ankara. Köktürk, E., 2009. Taşınmaz değerleme: durum saptaması ve yönelimler. 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, TMMOB Harita ve Kadastro
Mühendisleri Odası, 11-15 Mayıs, Ankara. Köktürk, E., Köktürk E., 2009. Eşdeğerlik ilkesine dayalı arsa düzenlemesinde taşınmaz değerlerinin belirlenmesi. Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 101, 10-17.
Meşhur, M.Ç., 2008. Arazi ve arsa düzenlemesi (18. Madde Uygulaması) sürecinin kentsel mekan oluşumu açısından irdelenmesi. METU JFA, 25(2), 21
Özdemir, S., 2003. Planlamada yeni bir süreç yeni bir dil ve yeni bir kurumsal yapı gerekliliği üzerine.
Şehircilikte Reform, Dünya Şehircilik Günü 27. Kolokyumu, Mersin, 33-42. Tekeli, İ., 1991. Türkiye’nin son otuz yıllık kent planlama deneyinin kuram uygulama ilişkisi bakımından değerlendirilmesi. Türkiye’de şehirciliğin gelişiminde son 30 yılın değerlendirilmesi, 3. Türkiye
Şehircilik Kongresi, 6-8 Kasım, İzmir, 17-25. Ülger, N. E. 2011. Türkiye’de Arsa Düzenlemeleri ve Kentsel Dönüşüm. Nobel Yayınları, Ankara, 370 s.
Ülger, N. E., Yıldız, N., Baz, İ., Ülger, B.C., Yürekdurmaz, F., 2006. Alan düzenleme ana uygulama esaslarını belirleme projesi. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü, Ankara. Yıldız, N., 1977. Arsa düzenlemesi. Profesörlük
Takdim Tezi, İDMMA, İstanbul. Yıldız, F., Özkan, G., Yalpır, Ş., Yıldırım, H., Gökmen, A., Öztaş, M., 2008. Alan düzenleme ana uygulama esaslarının belirlenmesinde değer eşitliğini esas alan modellerin uygulaması üzerine bir araştırma. Jeodezi,
Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 99, 5-13. Yomralıoğlu, T., 1992. Arsa ve arazi düzenlemesi için yeni bir uygulama şekli. Harita ve Kadastro
Mühendisleri Odası Yayın Organı, Ankara, 73, 30-43.