F. KARATAŞ, Ö. MUNZUROĞLU, M. KARATEPE, B. YILDIZ

Isırgan (Urtica urens L.) otu yapraklarındaki retinoik asit, karoten, tokoferol, askorbik asit ve folik asit düzeylerinin araştırılması

Bu çalışmada 4 değişik bölgede (Elazığ, Malatya, Tunceli ve Bingöl) yetişen ısırgan otu (Urtica urens L.) bitkisinin taze yapraklarmdaki retinoik asit, p-karoten, a-tokoferol, askorbik asit ve folik asit düzeyleri High Performance Liquid Chromatography (HPLC) ile tespit edildi. Elde ettiğimiz sonuçlara göre taze ısırgan otu yapraklanndaki retinoik asit, $beta$ -karoten, $alpha$ -tokoferol, askorbik asit ve folik asit düzeyleri, sırasıyla 0.48 ±0.10 -0.81 ±0.22 $mu g.gr^{-1}$; 124.2 ± 17.3 -193.4 ±26.1 $mu g.gr^{-1}$; 1.42 ±0.26-1.93 ± 0.39 $mu g.gr^{-1}$; 148.1 ± 17.9 - 253.6 ± 31.7$mu g.gr^{-1}$ ve 3.73 ± 0.39 -6.05 ± 0.46 $mu g.gr^{-1}$ arasında değişmektedir. Isırgan otu yapraklanndaki retinoik asit, $beta$ -karoten, $alpha$ -tokoferol, askorbik asit ve folik asit düzeylerinin habitatlar arasında farklılıklar gösterdiği görüldü. Bununla beraber bitkinin başta folik asit olmak üzere askorbik asit ve $beta$ -karoten bakımından zengin, retinoik asit ile a-tokoferol bakımından fakir olduğu tespit edildi. Diğer taraftan güneşli habitatlarda yetişen ısırgan otu yapraklanndaki askorbik asit, $beta$ -karoten ve folik asit düzeylerinin gölgeli habitatlarda yetişenlere göre daha yüksek olduğu anlaşıldı.

Anahtar Kelimeler:

beta-karoten, Urtica urens, askorbik asit, retinoik asit, folik asit, kimyasal bileşim, çevresel faktörler, yapraklar, tıbbi bitkiler, HPLC, alfa-tokoferol

___

Aras,K., Erşen, G., Karahan, S.,(1976) Tıbbi Biyokimya- Vitaminler. Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Yayınları, Sayı 4, 190-211.
Balch, J.F., Phyllis, A (1997) Prescription for nutritional healing, Avery Publishing Group, Garden City, New York, 2nd ed., 74.
Baysal, A, (1999) Beslenme, Hatipoğlu Yayınevi, Ankara.
Baytop, T., (1984) Türkiye'de bitkiler ile tedavi. İstanbul Üniversitesi Yayınlan No: 3255- Eczacılık Fakültesi No:40, 258-259.
Catıgnam,G.L.,(1983)Simultaneo us Determination of Retinol and a- Tocopherol in Serum of Plasma by Liquid Chromatography. Clin. Chem., 2914,708-712.
Cerhata, D., Bauerova, A., Ginter, E., (1994) Determination of Ascorbic Acid in Blood Serum Using High Performance Liquid Chromatography and its Correlation with Spectrophotometric. Caska-Slov-Farm, 43(4), 166-168.
Cheesman, K.H., Slater, T.F., (1993) Introduction to free radical biochemistry, Br. Med. Bull. 49, 3, 481- 493.
Çetinkaya, N., Özcan, H., (1991) Investigation of Seasonal Variations in Cow Serum retinol and p-carotene by High Performance Liquid Chromatographic Method. Comp. Biochem. Physiol., 100(4): 1003-1008.
Eckler, JAL, Fair, J. M.S., (1996) Pharmacology Essentials, U.S.A., W.B. Saunders Company.
Foods To Be Fortified With Folic Acid (1997) Agricultural Research, 1 6 - 17.
Grieve, M., (1981). A Modern Herbal, Dover Publications, Inc., New York, Vol. II, 574-579.
Haltalin, K.C., (1971) Fatal Shigella Infection Induced by Folic Acid Deficiency in Young quinea pigs, Nutr.Abst.and Reviews 41, 437.
Işıksoluğu, M., (1989) Beslenme. Istanbul, Milli Eğitim Basımevi.
Kılınç, K., (1985) Biyokimya Dergisi. 10, 60-89.
Koch, E., Biber, A., (1994) Pharmacological effects of saw palmetto and Urtica extracts for benign prostatic hyperplasia. Urologe, 34(2): 90-95.
Konrad, L., Miller, H.H., Lenz, C., Laubinger, H., Aumuller, G., Lichius. (2000) Antiproliferative effect on human prostate cancer cells by a stinging nettle root (Urtica dioica) extract. PlantaMed. Feb, 66(1): 44-47.
Longenstroer, P., Pieper, G.M., (1992) Regulation of spontaneous EDRF rebase in diabetic rat aorta by oxygen free radical, Am. J. Physiol., 263, 257-265.
Miller, K.W., Lorr, N.A., Yang, C.S.,(1984)Simultaneous Determination of Plasma Retinol a-Tocopherol, Lycopene, a-Carotene, and p-Carotene by High Performance Liquid Chromatography. Analytical Biochem.138, 340 -345.
Müller, H., (1993) Bestimmung der Folsaure-Gehalte von Gemüse und Obst mit HSlfe der Hochleistungs flüssigchromatographie (HPLC). Z. Lebensm Unters Forsch 196, 137-141.
Pala, M., Açkurt, F., Löker, M., Saygı, B., (1994) Değişik Kayısı Çeşitlerinin Bileşimi. Standard, Kayısı özel sayısı, 64-66.
Penelope, O., (1993) The complete medicinal herbal, Dorling Kindersley, New York. 108.
Salisbury, F.B.,Ross, C.W., (1992) Plant Physiology, 4th. Edition, Wadsworth Publ. Co., California.
Streeter, AM., Neill, B.J. and Shum, H.Y., (1972) Folic Acid Deficiency in Lactobacillus casei. Nutr. Abst. And Reviews 42: 502.
Şimşek, E., (1996) Temel Tıp Bilimleri, Atlas Yayınlan, Cilt 2, Ankara, 155.
Tavazzi, B., Lazzarino, G., Dİ- Pierro, D., Giardina, B., (1992) Malondialdehyde Production and Ascorbate Decrease are Associated to the Eperfiısion of the isolated Postischemic Rat Heart. 13 (1): 75-78.
Tyler,V.E., (1994) Secondary products: physiologically active compounds, A congress review, HerbalGram.36, 60-61.
Underwood, E. J.,(1977) Trace Elements in Human and Animal Nutrition. New York. Academic Press.
Zintzen, H., (1978) A Summary of the vitamin E/selenium problem in ruminants, News and Reviews, Roche.