Isıl İşlem Görmüş Ladin ve Dişbudak Odunlarının Mikroskobik Görüntüleri Üzerine Değerlendirmeler

Isıl işlem, kimyasal madde kullanılmadan ağaç malzemenin bazı özelliklerinin iyileştirilmesi için geliştirilen bir odun modifikasyon yöntemidir. Bu çalışmada Avrupa ladini (Picea abies) ve Adi dişbudak (Fraxinus excelsior) türlerine ait keresteler kullanılmıştır. Keresteler 190 0C ‘de 120 dakika süre ile ‘’ThermoWood’’ olarak adlandırılan endüstriyel ısıl işlem uygulamasına tabi tutulmuştur. Odun örneklerinin kesitleri (enine-radyal, teğet) ışık mikroskobu ve SEM de incelenmiştir. Laboratuvar çalışmalarında ısıl işlem uygulanmış ağaç malzeme örneklerinden kesit alma işleminin kontrol örneklerine göre daha zor olduğu görülmüştür. Isıl işlem görmüş odun örneklerinden daha başarılı kesit alınabilmesi ve görüntü analizi için daha iyi görsel materyal elde edilebilmesi için örneklerde parafine gömme işlemi uygulanmıştır. Çalışmada ayrıca kesitlerin boyanması süreci için de bazı işlemler tavsiye edilmiştir. Bu çalışma, ısıl işlem uygulanmış ağaç malzemenin kontrol örnekleri ile karşılaştırıldığında daha kırılgan hale geldiğini gösteren ( ilkbahar ve yaz odununda parçalanmalar, öz ışınlarında çatlaklar, yıllık halka sınırlarında ayrılmalar gibi) gözlemlerimiz olmuştur. Isıl işlemin odunun mekanik özellikleri üzerine etkilerinin değerlendirildiği çalışmalarda yorumlar yapılırken, ısıl işlemin anatomik yapıdaki etkilerinin de göz önünde bulundurulması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Isıl işlem, Odun anatomisi; Ladin; Dişbudak

PDF

___

[1] Bozkurt, Y., Göker, Y. 1981. Orman Ürünlerinden Faydalanma Ders Kitabı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
[2] Yıldız, S. 2002. Isıl İşlem Uygulanan Doğu Kayını Ve Doğu Ladini Odunlarının Fiziksel, Mekanik, Teknolojik Ve Kimyasal Özellikleri. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi Tezi, 285s, Trabzon.
[3] Akgün, K. 2008. Lamine Edilmiş Kestane (Castanea Sativa Mill.) Odununun Bazı Fiziksel Ve Mekanik Özellikleri Üzerinde Tanen ve ısıl İşlemin Etkileri. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Tezi, 98s, Zonguldak.
[4] Berkel, A.A. 1972. Ağaç Malzeme Teknolojisi: Ağaç Malzemenin Korunması Ve Emprenye Tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
[5] Aydemir, D., Gündüz, G. 2009. Ahşabın Fiziksel, Kimyasal, Mekaniksel Ve Bİyolojik Özelliklerİ Üzerine Isıyla Muamelenin Etkisi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 11(2009), 71-81.
[6] Tomak, E.D., Ustaomer, D., Yildiz, S., Pesman, E. 2014. Changes in Surface and Mechanical Properties of Heat Treated Wood During Natural Weathering. Measurement, 53(2014), 30-39.
[7] Wikberg, H. 2004. Advanced Solid State Nmr Spectroscopic Techniques in the Study of Thermally Modified Wood. University of Helsinki, Department of Chemistry, Laboratory of Polymer Chemistry, Helsinki, Finland.
[8] Enjily, V., Jones, D. 2006. The Potential for Modified Materials in the Panel Products Industry. in: Wood Resources and Panel Properties, COST Action E44/E49. Valencia, Spain.
[9] Mayes, D., Oksanen, O. 2002. Thermowood Handbook. By: Thermowood, Finnforest, Stora, 5-15.
[10] Viitaniemi, P., Jamsa, S., Ek, P., Viitanen, H. 2001. Method for Increasing the Resistance of Cellulosic Products against Mould and Decay. in: European Patent Spesification, (Ed.) V.T.R.C.o. Finland, Vol. EP695408B1.
[11] Özçiftçi, A., Altun, S., Yapici, F. 2009. Isil İşlem Uygulamasinin Ağaç Malzemenİn Teknolojİk Özellİklerİne Etkİsİ. in: Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS’09), Karabük.
[12] Boonstra, M.J., Rijsdijk, J., Sander, C., Kegel, E., Tjeerdsma, B., Militz, H., Van Acker, J., Stevens, M. 2006. Microstructural and Physical Aspects of Heat Treated Wood. Part 1. Softwoods. Maderas. Ciencia y tecnologia, 8(2006), 193-208.
[13] Awoyemi, L., Jones, I. 2011. Anatomical Explanations for the Changes in Properties of Western Red Cedar (Thuja Plicata) Wood During Heat Treatment. Wood science and technology, 45(2), 261-267.
[14] Tasdemir, C., Hiziroglu, S. 2014. Measurement of Various Properties of Southern Pine and Aspen as Function of Heat Treatment. Measurement, 49(2014), 91-98.
[15] Batista, D.C., Paes, J.B., De Muñiz, B., Ines, G., Nisgoski, S., Da Silva Oliveira, J.T. 2015. Microstructural Aspects of Thermally Modified Eucalyptus Grandis Wood. Maderas. Ciencia y tecnología, 17(3)(2015), 525-532.
[16] Icel, B., Guler, G., Isleyen, O., Beram, A., Mutlubas, M. 2015. Effects of Industrial Heat Treatment on the Properties of Spruce and Pine Woods. BioResources, 10(3)(2015), 5159-5173.
[17] Boonstra, M. 2008. A Two-Stage Thermal Modification of Wood. Ghent University, Ph. D. Tezi, Belgium.
[18] Bozkurt, A.Y., Erdİn, N. 2000. Odun Anatomisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
[19] Wilcox, W.W. 1964. Preparation of Decayed Wood for Microscopical Examination. Res. Note. US For. Serv.
[20] Gerçek, Z. 1993. Anatomical Characteristics of Camellia Sinensis (L.) Kuntze. Research Bulletin of the Panjab University, 43(1993), 69-72.
[21] Serdar, B., Mazlum, R. 2014. An Alternative Approach in Sectioning of Archaeological Woods: The Case of Quercus Pontica. Turkish Journal of Botany, 38(2014), 623-626.
[22] Peters, S.R. 2010. A Practical Guide to Frozen Section Technique. Springer, New York.
[23] Montwé, D., Isaac-Renton, M., Spiecker, H., Hamann, A. 2015. Using Steam to Reduce Artifacts in Micro Sections Prepared with Corn Starch. Dendrochronologia, 35(2015), 87-90.
[24] Schneider, L., Gärtner, H. 2013. The Advantage of Using a Starch Based Non-Newtonian Fluid to Prepare Micro Sections. Dendrochronologia, 31(2013), 175-178.
[25] Rossi, S., Anfodillo, T., Menardi, R. 2006. Trephor: A New Tool for Sampling Microcores from Tree Stems. Iawa Journal, 27(2006), 89-97.
[26] Rathgeber, C.B., Rossi, S., Bontemps, J.-D. 2010. Cambial Activity Related to Tree Size in a Mature Silver-Fir Plantation. Annals of Botany, 108(2010), 429-438.