Isparta İl Merkezindeki Okullarda Gama Ortam Doz Eşdeğeri Ölçümleri

Çevresel radyasyon düzeylerinin saptanmasına yönelik araştırmalar, halk sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Eylül 2013 ile Ağustos 2014 tarihleri arasında Isparta şehir merkezinde bulunan 12 okulda gerçekleştirilmiş bina içi ve bina dışı gama ortam doz eşdeğeri ölçümlerine ait sonuçlar sunulmaktadır. Ölçümler için seyyar bir Geiger-Müller dedektörü kullanılmıştır. Genel olarak, 200 nSv/saat civarında seyreden bina içi ve bina dışı gama doz eşdeğeri düzeylerinin birbirine yakın sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir. Gama ortam doz eşdeğeri ortalamaları kullanılarak havada soğurulan gama doz hızları hesaplanmış ve gama radyasyonu nedeniyle il halkının maruz kalacağı etkin doz eşdeğeri ise 1,11 mSv/yıl olarak bulunmuştur. Çalışma sonuçları, ülke ve dünya ortalamalarıyla karşılaştırılarak tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Isparta, Okul; Gama ortam doz eşdeğeri; Gama doz hızı; Yıllık etkin doz eşdeğeri

PDF

___

[1] United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation Annex B, 2000. Exposures from Natural Radiation Sources. UNSCEAR Report, United Nations Publications. New York, 463pp.
[2] Krane, K. S. 2001. Nükleer Fizik. 1. Cilt, Ders Kitabı. Birinci Baskı. Palme Yayıncılık, Ankara, 404s.
[3] Değerlier, M., Çelebi, N. 2008. Indoor Radon Concentrations in Adana, Turkey. Radiation Protection Dosimetry, 131(2), 259-264.
[4] Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 2009. Radyasyon İnsan ve Çevre. TAEK Yayınları, Ankara, 81s.
[5] Abubakar, S. A. and Ramli, A. T. 2015. The World's High Background Natural Radiation Areas (HBNRAs) Revisited: A Broad Overview of the Dosimetric, Epidemiological and Radiobiological Issues. Radiation Measurements, 73, 51-59.
[6] Sohrabi, M. 2013. World High Background Natural Radiation Areas: Need to Protect Public from Radiation Exposure. Radiation Measurements, 50, 166-171.
[7] Türkiye Atom Enerjisi Kurumu. 2016. Çevresel Gama Doz Hızları. http://www.taek.gov.tr http://www.taek.gov.tr/radyasyon-izleme/cevresel-gama-doz-hizlari.html (Erişim Tarihi: 15.04.2016).
[8] Karahan, G., Bayülken, A. 1999. Assessment of Gamma Dose Rates Around Istanbul (Turkey). Journal of Enviromental Radioactivity, 47, 213-221.
[9] Özger, A. G. 2005. Ceyhan, Yumurtalık ve Pozantı Bölgelerinin Doğal Radyoaktivite Düzeylerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 72s, Adana.
[10] Akkurt, I., Sevin, Z., Mavi, B., Kaplan A. 2004. Isparta Bölgesinde Doğal Gamma Radyasyonu Ölçümü. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 108-110.
[11] Kalyoncuoğlu, Ü. Y., Anadolu, N. C., Baykul, A., Erek Y. 2010. Isparta Şehir Merkezi Yüzey Toprağındaki Radyoaktivite Düzeyi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 14(1), 111-119.
[12] Tosun, I. 1996. Environmental Impact Statement of a Landfill Area, a Case Study for Isparta City. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 78s, İzmir.
[13] Karagüzel, R., Irlayici, A. 1998. Groundwater Pollution in the Isparta Plain, Turkey. Environmental Geology. 34(4), 303-304.
[14] RadEye B20-ER Kullanım Klavuzu, 2011. RadEye B20-ER Multi-Purpose Survey Meter. Thermo Scienttific, Erlangen, Germany.
[15] International Atomic Energy Agency, 2003. Guidelines for Radioelement Mapping Using Gamma Ray Spectrometry Data. IAEA-TECDOC-1363, IAEA Report, Vienna,.Austria.