FİKRET ÇAKIR, Fatma Arık ÇOLAKOĞLU, NERMİN BERİK

Su ürünleri işleyen ve satan yerlerde çalışanların sanitasyon konusunda bilgi düzeyleri

Su ürünleri kaynaklı besinlerin tüketimi sonucu oluşan hastalıklar, dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu hastalıkların ortadan kaldırılmasında, üretim sırasındaki hijyen bilgisi ve eğitimi önemli bir faktördür. Bu doğrultuda Çanakkale ilinde su ürünlerinin gıdasal üretimine direkt katkıda bulunan kişilerin hijyen konusundaki bilgilerinin tespit edilmesi amacıyla, 89 kişiye anket uygulanmıştır. Anket sonuçlarına göre çalışanların % 43.82' sinin işe başlamadan önce sağlık kontrolünden geçtiği, % 56,18' nin ise geçmediği belirlenmiştir. Sağlık kontrolünden geçenlerin % 61,54'ü hem boğaz hem de dışkı kontrolü yaptırırken geriye kalan kısmın ise bu kontrollerden sadece birini yaptırdığı belirlenmiştir. Çalışanların % 64.04'ünün mikroorganizmaların bulaşma yolları hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları belirlenirken, % 35.96'sının ise bu konuda bilgili oldukları belirlenmiştir. Genel olarak çalışma ortamı ve kişisel hijyen sorularına doğru cevaplar verilmiş, görünüm itibarı ile, çalışanlardaki el, giysi ve saç bakımı gibi hijyen özelliklerinin uygun olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda Çanakkale il merkezindeki gıda işyerlerinde çalışanların, insan sağlığı açısından çok ciddi sonuçlar doğurabilecek olan besin sanitasyonu konusundaki bilgilerinin yetersiz olduğu ve uygulamalarda da aksaklıklar olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

gıda bulaşıklılığı, sağlık, deniz ürünleri, işçi, sanitasyon, hijyen

The awareness of staffs of water product shops about sanitation

The awareness of staffs of water product shops about sanitation. The diseases that are caused due to consumption of water products are serious problems all around the world. The education and knowledge about hygiene is the most important factor to avoid these health problems. According to that, 89 people, who work on these products directly in Çanakkale, were questioned to determine their awareness about sanitation. As a result of this poll, 43.82 % of the people said that they had passed through a health control before being accepted to their jobs. 61.54 % of these controlled staffs gave samples of their throat and feces for being tested. On the other hand, rest of the people gave sample of only one of them. Moreover, it is decided that only 35.96 % of the workers know the infection ways of microorganisms. In generally, their appearances are satisfactory in terms of hands, clothes and hairs. In addition to that, all employees answered questions about hygiene of themselves and working place correctly. Consequently, it is concluded that the people, who are working on food products at city center of Çanakkale, do not have enough knowledge about sanitation, which is very important on human health, and it is established that the rules about cleanliness are not put into practice efficiently.

Keywords:

food contamination, health, seafoods, workers, sanitation, hygiene,

PDF

___

Anonymous, 1982. Guideeines for Organisation and Management of Surveillance of Foodborne Diseases, WHO, Cenova.

Azanza MP., Gatchalian CF., Ortega MP., 2000. Food safety knowledge and practices of streetfood vendors in a Philippines universty campus, Int J Food SciNutr 51 (4): 23546,

Clayton DA., Griffith CJ., Price P., Peters AC, 2002. Food handlers' beliefs and self-reported practices. Int J Environ Health Res 12(1): 25-39,

Egemen A., Demir N., Akşit S., 2001. Besin Zehirlenmeleri: Sağlıksız beslenmenin bir göstergesi, Beslenme ve Diyet Dergisi, 30 (3) :16-21,2001 (6 ayda acile başvuran vakaların % 23.9'u besin zehirlenmeleri)

Fischhoff B., Downs JS., 1997. Communicating foodbome disease risk, Emerg Infect Dis 3(4): 489-95,1997.

İnal.T., 1992. Besin Hjyeni (Hayvansal Gdalarda Sağlık Kontrolü), Final Ofset, İstanbul.

Koçoğlu, G., Sümer, H., Nur, N., Polat, H., 2002. Gıda Maddesi Üreten ve Satan Yerlerde Çalışanların Sanitasyon Konusunda Bilgi Düzeyleri. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi. Üçüncü Bölüm: Çevre Sağlığı, s: 392. Dicle Üniversitesi 23-28 EYLÜL 2002. Diyarbakır.

Koçoğlu F, 1998. Dünyada ve Türkiye'de sağlık. Cumhuriyet Üniversitesi yayınları, No: 72, Sivas,

Kutluay Merdol T., Birer S., 1997. Kurum Beslenmesi, MEB Yayını, 5. baskı, İstanbul,

Marriott, N.G., 1995. Principles of Food Sanitation, 2nd Ed, Van Nostrand Reinhold, New York.

Merdol T., Beyhan Y., Ciğerim N., Sağlam F., Tayfur M., Baş M., Dağ A., 2000. Toplu Beslenme Yapılan Kurumlarda Çalışan Personel için Sanitasyon/Hijyen Eğitimi Rehberi, Hatipoğlu Yayınevi, Ankara.

R.G. 10.07.1996 - 22692 sayılı Gıda Üretim ve Satış Yerleri Hakkında Yönetmeliği.

Taylor E., Taylor J., 1990. Mastering catering theory, Mac Millan Press Ltd, London,

Türkmen, F., 2004. Kayseri'de Et ve Et Mamulleri Üreten İşletmelerde Üretimde Çalışan Personelin Hijyen ve Sanitasyon Konusunda Bilgi Düzeyleri, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi (E.Ü.Joumal of Health Sciences) 13(2)66-75,2004.