Avcılık ve kültür yoluyla elde edilen balıkların tüketim tercihleri: Elazığ İli örneği, Türkiye

Bu çalışma, Elazığ il merkezinde yaşayan hane halkının doğadan yakalanan balık ile kültür (çiftlik) balığının tüketim tercih ve davranışlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Elazığ ilinde hane-halkı temel kabul edilerek yapılan bu araştırmada, veriler anket yolu ile toplanmıştır. Hazırlanan “tüketici anket formu”, Elazığ ili içinde farklı gelir gruplarını temsil eden 415 aile ile yüz yüze görüşme yoluyla uygulanmıştır. Ankete katılanların %96’sının balık tükettiği ve bunların % 88’inin doğada yakalanan, %12’sinin ise kültür balığını tükettiği belirlenmiştir. Doğada yakalanan balığı tercih edenlerin %47’sinin lezzetli ve %35’nin ise daha sağlıklı olması ve güvenilirliği nedeniyle tercih ettikleri belirlenmiştir. Kültür balığını tercih edenlerin %44’ünün daha taze olduğu için tercih ettiklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca tüketiciler doğadan yakalanan balıklara ekstra para ödeme söz konusu olduğunda, %70’i daha fazla para ödemeye hazır olduklarını bildirmişlerdir.

Consumption preferences of wild fish and farmed fish: The case of Elazığ Province, Turkey

This study was conducted to determine the preferences of consumers towards culture and wild fish production and their consumption in Elazığ. The results are based on data collected by surveys considering households as a basis. It was determined that 96% of the consumers consume fish; 88% prefer wild fish whilst 12% prefer culture fish. Of all, 47% of the consumers who prefer wild fish stated that they prefer wild fish because they are delicious (35%) and healthy and safety (35%) to consume. Those who prefer culture fish (44%) stated that they prefer culture fish as they are always fresh. Although the price is higher than that of culture fish the consumers (70%) are ready to pay extra money to buy wild fish.

PDF

___

Anonim (2017). Elazığ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri, Elazığ.
Balcı, M., Birici, N., Şeker, T., Akgün,H., Demir, T. & Arısoy, G. (2016). Malatya İl Merkezinde Yaşayan Kişilerin Su Ürünleri Tüketim Davranışlarının Değerlendirilmesi. Adıyaman University Journal of Science, 6(2),132-155.
Baysal, A. (2002). Beslenme kültürümüz. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
Besler, H.T. (2008). Balık tüketimi ve sağlık etkileşimi, http://danoneenstitusu. org.tr/newsfiles/32 balik ve sagliketkilesimi HTB. pdf ( erişim tarihi 14.11.2012).
Brown, A. (2007). Understanding Food: principles and preparation. United States, Wadsworth/Thomson.
Claret, A., Guerrero, L., Ginés, R., Grau, A., Hernández, M. D., Aguirre, E., Peleteiro, J. B., Fernández-Pato, C. & Rodríguez-Rodríguez, C. (2014). Consumer beliefs regarding farmed versus wild fish. Appetite, 79, 25–31. DOI:10.1016/j.appet.2014.03.031
Çadır, F. & Duman, M. (2013). Keban Baraj Gölü ova bölgesi halkının balık tüketim alışkanlıklarının araştırılması. Fırat Üniversitesi. Fen Bilimleri Dergisi, 25(1), 61-70.
Çolakoğlu, F.A., İşmen, A., Özen, Ö., Çakır, F., Yığın, Ç. & Ormancı, H.B. (2006). Çanakkale ilindeki su ürünleri tüketim davranışlarının değerlendirilmesi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 23(3), 387-392.
Dagistan, E.,Demirtas, B., Akpınar, MG., Yılmaz, Y., Gul, M. & Koc, B. (2009). Determination of organic fish purchase tendency of consumes: a case study for Hatay province, Turkey. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8(9), 1784-1789.
Dağtekin, M. & Ak, O. (2007). Doğu Karadeniz Bölgesi’nde su ürünleri tüketimi, ihracat ve ithalat potansiyeli. Yunus Araştırma Bülteni, 7(3), 14-17.
Doğan, G., Keskin, S. Y., Hayat, E. A., Karataş, E. & Bircan, R. (2015). Sinop ilinde organik balık bilincinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25(2), 174-179. DOI: 10.29133/yyutbd.236397
Ercan, O. & Şahin, A. (2016). Kahramanmaraş kent merkezinde balık eti tüketim analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 19(1), 51-65. DOI: 10.18016/ksujns.57816
Erdal, G. & Esengün, K. (2008). Tokat ilinde balık tüketimini etkileyen faktörlerin logit model ile analizi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 25(3), 203-209.
Erkmen, T. & Yüksel, A. (2008). Tüketicilerin alışveriş davranış biçimleri ile demografik ve sosyo kültürel özelliklerinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 8(2), 683-727.
FAO, The State of World Fisheries and Aquaculture (2016). Contributing to food security and nutrition for all, Rome: Food and Agriculture Organization, pp. 200.
Gaviglio, A. & Demartini, E. (2009). Consumer attitudes towards farm-raised and wild caught fish: variables of product perception. New Medit, 8, 34– 40.
Gökhan, E.E. (2010). Elazığ ili alabalık yetiştiriciliğinde üretim ve pazarlamanın sürdürülebilirliği. Veterner Hekimler Derneği Dergisi, 81(2), 3-8.
Karakaya, E. & Kırıcı, M., (2016). Bingöl ili kent merkezinde balıketi tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 6(1), 74-85.
Kaya, Y, Duyar, H.A. & Erdem M.E (2004). Balık yağ asitlerinin insan sağlığı için önemi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 21(3-4), 365- 370
Kearney, J. (2010). Food consumption trends and drivers. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 365(1554), 2793-2807. DOI:10.1098/rstb.2010.0149
Musa, S.M., Aura, C.M. & Kundu, R. (2012). Wild‐Caught fish versus aquaculture fish products: A fish marketing concept for aquaculture quality improvement, a case study of Nyanza Region, Kenya. International Journal of Science and Research, 3(9), 1972-1978–7064.
Onurlubaş, E. (2013). The factors affecting fish consumption of the consumers in Kesan Township in Edirne. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 19(6), 1346-1350.
Orhan, H. & Yüksel, O. (2010). Burdur ili su ürünleri tüketimi anket uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-7.
Öztürk, E. (2011). Keban Baraj Gölü’nde Kafeste Alabalık Yetiştiriciliği İşletmelerin Ekonomik Analizi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 98s.
Sağlam, N., Çalta, M., Gürel, İ.A., Duman, E., Saler, S., Ural, M.Ş., Canpolat, Ö., Köprücü, K. (2014). Elazığ Kalkınma Kurultayı Su Ürünleri Sektör Raporu, Elazığ Valiliği, 77
Saygı, H., Bayhan, B. & Hekimoğlu, M.A. (2015). Türkiye’nin İzmir ve Ankara illerinde su ürünleri tüketimi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(5), 248-254.
Şen, B., Canpolat, Ö., Sevim, A.F., Sönmez F. (2008). Elazığ ilinde balık eti tüketimi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20(3), 433- 437.
Terin, M., Hamamcı, G., Gül, T. & Terin, S. (2016). Van ili kentsel alanda hanelerin balık tüketim yapısı ve satın alma davranışlarının belirlenmesi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 33(3), 241-249. DOI: 10.12714/egejfas.2016.33.3.08
Tomić, M., Lucević, Z., Tomljanović, T. & Matulić, D. (2017): Wild caught versus farmed fish consumer perception. Croatian Journal of Fisheries, 75(2), 41- 50. DOI: 10.1515/cjf-2017-0007
Turan, H., Kaya, Y.& Sönmez, G. (2006). Balık etinin besin değeri ve insan sağlığındaki yeri. Ege Üniversitesi. Su Ürünleri Dergisi, 23(1/3), 505-508.
TÜİK, (2017). Su Ürünleri İstatistikleri http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1005
Varlık, C., Erkan, N. & Baygar, T .(2004) Su Ürünleri Besin Bileşimi. In: Varlık C (ed) Su Ürünleri İşleme Teknolojisi (pp 1-43). İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4465. İstanbul.