ERKAN GÜMÜŞ, Necip M. ŞAHİN, Ramazan İKİZ, SERPİL YILMAZ

Antalya ilindeki gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) işletmelerinde çalışanların sosyo-ekonomik yapılarının incelenmesi

Bu çalışmada, Antalya Bölgesinde faaliyet gösteren alabalık işletmelerinde çalışanların sosyo-ekonomik yapıları incelenmiştir. 2012 yılında faal 79 adet alabalık işletmesinin 61 adedinde 73 çalışan ile yapılan anket çalışmasından elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, çalışanların %69,8i Antalya, %11,0i Isparta ve %19,2si ise Muğla, Denizli, Burdur gibi diğer illerin nüfusuna kayıtlıdır. Çalışanların %60,2si işçi, %32,9u işletme sahibi ve %6,9u ise mühendistir. Eğitim durumlarına göre çalışanların %61,6sı ilköğretim, %20,6sı lise ve %17,8i üniversite mezunudur. Anketi cevaplayanların %91,8i erkek, %8,2si kadın; %78,1inin evli olduğu saptanmıştır. Çalışanların %53,4 ile büyük çoğunluğu 35-49 yaş grubunda yer almaktadır. İşletme çalışanlarının %93,2sinin sosyal güvencesi bulunmaktadır. Mesleki tecrübeleri incelendiğinde, 10 yıldan az tecrübeye sahip olanların oranı %46,6 ile en yüksek orandadır. İşsizlik nedeniyle sektörde çalışanların oranı %50,7 iken, bu işin eğitimini alarak çalışanların oranı ise %17,8dir. Çalışanların %26sı aylık olarak 1501 TLden daha yukarı ücret alırken, %39,7si asgari ücret almaktadır. Çalışanların %67,1i yaptığı işten memnun olurken, %12,3ün ise hiç memnun olmadıkları saptanmıştır. Sonuç olarak, Antalya Bölgesindeki alabalık işletmelerinde çalışanların ekonomik durumları ve sosyal kazanımlarının daha üst seviyelere taşınabilmesine yönelik çalışmaların yapılması ve adımların atılmasına gereksinim vardır. Antalya ilinin konumu itibariyle sektör, işveren ve çalışanlarının işbirliği ve çalışanların sosyal kalitelerinin yükseltilmesi gerek sektörün gelişimi gerekse sürdürülebilir yetiştiricilik için önemlidir.

Examination of socio-economic structures of employees in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) enterprises in Antalya province, Turkey

In this study, socio-economic structures of employees from rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) enterprises in Antalya region were examined. In 2012, data obtained through 73 employees in 61 of 79 active trout enterprises were evaluated by questionnaire. As a result, 69.8% of the employees were registered in the Antalya population, 11% from Isparta, 19.2% from other provinces as well as Muğla, Denizli, Burdur. Percentages of employee, business owner, and engineer in the enterprises were 60.2%, 32.9%, 6.9%, and respectively. By educational status, 61.6% of employees graduated from elementary school, 20.6% of collage, and 17.8% of university. Male or female of employees was 91.8% and 8.2%, respectively; 78.1% was married. Majority age of employees ranged from 53.4% with 35-49 years age group. The employees had 93.2% of the social assurance. When assayed of professional experience, the rate of employees experiencing less than 10 years was the highest rate of 46.6%. 50.7 % of the employees need to work in this sector due to unemployment, whereas 17.8% of them had graduated from its faculty. 26% of employees earned income more than 1501 TL on a monthly, while 39.7% is charged low income. 67.1% of employees satisfied from job, but 12.3% of them were not satisfied at all. Consequently, there is a need to take steps and studies to be moved to higher levels of the economic situation and social achievements of employees in trout farms in the Antalya region. As the position of Antalya province, not only collaboration but also to be increased the social quality of sector, employers and employees is important for development of the sector as well as the sustainable aquaculture.

PDF

___

Adıgüzel, F., Akay, M., 2005. Tokat İlinde gökkuşağı alabalık işletmelerinin ekonomik analizi. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (2): 31-40.
Avan, S., Soylu, M., 2007. Manyas gölü balıkçılarının sosyo-ekonomik yapısı. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 33 s.
Aydın, O., Sayılı, M., 2009. Samsun İlinde alabalık işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2):97-107.
Büyükçapar, H.M., Sezer, Ö., 2006. Rize yöresi alabalık işletmelerinin yapısal ve biyo-teknik özellikleri. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 9(1): 77-81.
Çetin, B., Bilgüven, M., 1991. Güney Marmara Bölgesinde alabalık üretimi yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. E.Ü.Su Ürünleri Fakültesi Eğitiminin 10. Yılında Su Ürünleri Sempozyumu, 180-195 s., İzmir.
Dartay, M., Duman, E., Duman, M., Ateşşahin, T., 2009. The socio- economic analysis of fishermen Pertek region Keban Dam lake (in Turkish with English abstract). Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 26(2):135-138.
Doğan, K., 2009. İznik Gölü (Bursa) gümüş balığı avcılığı yapan tekne sahibi balıkçıların sosyo-ekonomik analizi. Journal of FisheriesSciences.com, 3 (1): 58-67.
Doğan, K., Yıldız, M., 2008. Marmara Bölgesi gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) işletmelerinde çalışanların sosyo-ekonomik analizi. İstanbul University Journal of Fisheries and Aquatic Seciences, 23:17-27.
Emre, Y., Diler, İ., Sevgili, H., Oskay, D.A., Sayın, C., 2007. Akdeniz Bölgesindeki alabalık işletmelerinin yapısal özelliklerinin incelenmesi (2000-2003). Türk Sucul Yaşam Dergisi, Ulusal Su Günleri 2007. (Ed. Y. Emre ve U. Yılmaz), Yıl: 3-5. Sayı:5-(8):182-188.
Emre, Y., Sayın, C., Kiştin, F., Emre, N., Karaman, S., 2011. Alabalık (Oncorhynchus mykiss) kafes yetiştiriciliğinin mevcut durumuna yönelik bazı değerlendirmeler. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi (BİBAD), 4(1):119-127.
Ergüden, D., Ergüden, S., Öztekin, R., 2007. Seyhan Baraj Gölü (Adana) balıkçı profili durumu. Ulusal Su Günleri 2007. Türk Sucul Yaşam Dergisi, 3-5 (5-8): 447-454.
Gümüş, E., Yılmaz, S., 2011. Antalya İlinde su ürünleri yetiştiricilik sektörü ve pazarlama durumu. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (MAKUFEBED), 3:15-31.
Kayacı, A., Büyükçapar, H.M., 2011. Kahramanmaraş İlinde karada su ürünleri yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal ve biyoteknik analizi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi,14(4):1-6.
Karatas, M., Sayılı, M., Koç, B., 2008. Sivas İli gökkuşağı alabalığı isletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi (BİBAD),1(2): 55-61.
Kocaman, E.M., Aydın, A., Ayık, Ö., 2002. Erzurumda faaliyet gösteren alabalık isletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi (in Turkish with English abstract). Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 19(3-4):319-327.
Rad, F., Köksal, G., 2001. Türkiyedeki gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) isletmelerinin yapısal ve biyo-teknik analizi. Türk Veteriner ve Hayvancılık Dergisi, 25: 567-575.
TÜİK., 2011. Su ürünleri istatistikleri, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. http://www.tuik.gov.tr, Erişim Eylül 2012.
Soylu, M., 1989. Marmara Bölgesinde tatlı su ürünleri üreten işletmelerin yapısal analizi. İstanbul University Journal of Fisheries and Aquatic Seciences,3(1-2):79-96.
Ünal, V., Franquesa, R., 2010. A comparative study of socio-economic indicators and viability in small-scale fisheries of six districts along the Turkish coasts. Journal of Applied Ichthyology, 26: 26-34. doi: 10.1111/j.1439-0426.2009.01346.x.
Uzmanoglu, S., Soylu, M., 2012. Yeni Kapuzlı Baraj Gölü balıkçılarının sosyo-ekonomik yapısı (in Turkish with English abstract). Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 29(4):175-179. doi:10.12714/egejfas.2013.29.4.05.
Üstündağ, E., Aksungur, M., Da,l A., Yılmaz, C., 2000. Karadeniz Bölgesinde su ürünleri yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal analizi. IV.Su Ürünleri Sempozyumu, 639-663s.
Yıldız, M., Ener, Y., Doğan, K., 2008. Marmara Bölgesi gökkuşağı alabalık (Oncorhynchus mykiss) işletmelerinin yapısal, teknolojik ve verimlilik analizleri. İstanbul University Journal of Fisheries and Aquatic Seciences, 23(1):1-16.
Yiğit, H., Soylu, M., Uzmanoğlu, S., 2009. Fisherman profile of the lakes in Sakarya province. İstanbul University Journal of Fisheries and Aquatic Seciences, 24 (2): 9-23.
Zengin, M., Tabak, İ., 1997. Doğu Karadeniz Bölgesindeki balık işletmelerinin yapısal özellikleri. Akdeniz Balıkçılık Kongresi 9-11 Nisan 1997, E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi, 1997, s. 451-461, İzmir.