Ali EKŞİ, İsmail Cem KANTARLI, Fulya ATALAY YALÇIN, Gülce KİRAZLI

Enerji Yatırımlarında Sosyal Kabulü Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi

Bu çalışmada, enerji yatırımlarında sosyal kabulü etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada İzmir Bornova ilçe merkezi evren olarak belirlenmiş, 18 yaş ve üzeri bireyler kapsama alınmıştır. Örneklem, basit rastgele örneklem seçim yöntemiyle belirlenen 236 kişiden oluşmuştur. Toplanan veriler SPSS 16,0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiş, veri çözümlenmesinde frekans dağılımı ve yüzdelerden yararlanılmış, değişkenler arasındaki farkın belirlenmesinde ki-kare testi kullanılmıştır. Yapılan çalışmada yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik sosyal kabul, konvansiyonel enerji üretim yatırımlarına göre daha yüksektir. En düşük sosyal kabul oranı nükleer enerji yatırımlarındayken, özellikle jeotermal yatırımlara karşı kabulün düşüklüğü dikkat çekicidir. Sosyal kabulde etkili faktörler olarak, yatırımın yaşam alanına uzaklığı, doğal çevreye, insan sağlına ve tarım alanlarına olumsuz etkileri belirleyici olarak görülmektedir. Enerji yatırımlarında sosyal kabul, yatırımı engelleyici ya da geciktirici bir faktör olarak değerlendirilmemeli, tam tersi enerji yatırımlarında kamusal yararın sağlanması adına önemsenmesi gereken bir faktör olarak görülmelidir. Kamu idaresi tarafından katılım mekanizmalarının kolaylaştırılması ve etkin bilgilendirmenin sağlanması, enerji yatırımına karşı sosyal kabulün artmasına katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Kabul, Çevre Yönetimi, Enerji Yatırımları, Katılım, Şeffaflık

Evaluation of the Factors Affecting Social Acceptance in Energy Investments

In this study, it is aimed to evaluate the factors affecting the social acceptance of energy investments. İzmir Bornova district center was determined as the universe and the individuals aged 18 years and over were covered in the study. The sample consisted of 236 individuals determined by simple random sampling method. The collected data were analyzed using SPSS 16.0 statistical program, the frequency distribution and percentages were used in data analysis, chi-square test was used to determine the difference between the variables. Social acceptance for renewable energy investments is higher than that for conventional energy production investments. It is noteworthy that the lowest social acceptance rate was for nuclear energy investments and social acceptance of geothermal investments was particularly low. The distance to the living area of the investment and negative effects on the natural environment, human health and agriculture areas were found to be decisive factors in social acceptance. Social acceptance in energy investments should not be regarded as an obstructive or retarding factor for investment, but on the contrary should be regarded as a factor to be considered as important factor in providing public benefit in energy investments. Facilitation of the participation mechanisms and provision of effective information by the public administration contributes to increase of social acceptance.

Keywords:

Social Acceptance, Environmental Management, Energy Investments, Participation, Transparency,

PDF

___

Alıca, Süheyla Suzan (2011). “Çevresel Etki Değerlendirmesinin Yargı Kararları Çerçevesinde İrdelenmesi”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 11(3): 97-130.
Arslan Ferhat ve Uzun Alper (2017). “Yenilenebilir Enerji Yatırımlarının Sosyal Kabul Boyutu”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (51): 95-116.
Cnnturk.com (2012), Manisa'da jeotermal kabus! https://www.cnnturk.com/2012/turkiye/06/17/manisada.jeotermal.kabus/665420.0/index.html, (Erişim Tarihi; 07.02.2018).
Çalışkan, Şadan (2009). “Türkiye’nin Enerjide Dışa Bağımlılık ve Enerji Arz Güvenliği Sorunu”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2009(25):297-310.
Çokgezen, Jale (2007). “Avrupa Birliği Çevre Politikası ve Türkiye”. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi. 23(2):91-115.
Devine-Wright, Patrick (2007). Reconsidering Public Attitudes and Public Acceptance of Renewable Energy Technologies: A Critical Review, School of Environment and Development. University of Manchester, Manchester. 2007.
Ek, Kristina and Persson, Lars (2014). “Wind farms — Where and how to place them? A choice experiment approach to measure consumer preferences for characteristics of wind farm establishments in Sweden”. Ecological Economics. 2014(105):193-203.
Ekşi, Ali (2013). “Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde Nükleer, Enerji Karar Verme Süreçlerine Halkın Katılımı”. İnsan Hakları Yıllığı, 31(2013): 83-94.
Ekşi, Ali ve Özer, Yunus Emre (2015). “Çevre ile ilgili Kamusal Kararlarda Sosyal Kabulü Etkileyen Durumların Değerlendirilmesi”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 11(1):107-116.
Ekşi, Ali (2014). Fukuşima Nükleer Kazasının Nükleer Enerji Yatırımlarında Sosyal Kabul Üzerine Etkisi. 2. Uluslararası Davraz Kongresi. 29-31 Mayıs 2014. Isparta.
Ellis, Geraint and Ferraro, Gianluca (2016). The social acceptance of wind energy. European Atomic Energy Community. http://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC103743/jrc103743_2016.7095_src_en_social%20acceptance%20of%20wind_am%20-%20gf%20final.pdf, (Erişim Tarihi; 07.02.2018).
Erdal, Leman (2012). “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Yatırımları ve İstihdam Yaratma Potansiyeli”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 4(1):171-181.
Erdal, Leman ve Karakaya Ethem (2012). “Enerji Arz Güvenliğini Etkileyen Ekonomik, Siyasî ve Coğrafî Faktörler”. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 31(1): 107-136.
Gündoğan, Ertuğrul (2013). “Yönetişim: Kavram, Kuram ve Boyutlar”. M. Akif Çukurçayır ve H. Tuğba Eroğlu (Ed.). Yönetişim. Çizgi Kitapevi. Konya. s.15-56.
IPSOS. (2010), Ipsos Global Energy Barometer:Attitudes Towards Energy Sources. http://mason.gmu.edu/~rehrlich/Energy_survey.pdf, (Erişim Tarihi; 07.02.2018). Ilgar, Rüştü (2005). “Ekolojik Bakışla Jeotermal Kaynaklara Dualist Yaklaşım”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 4(13):88-98.
Kapucu, Naim ve Gündoğan, Ertuğrul (2013). “Yönetişim, Ekonomik Kalkınma ve Demokrasi”. M. Akif Çukurçayır ve H. Tuğba Eroğlu (Ed.). Yönetişim. Çizgi Kitapevi. Konya. s.265-294.
Karaman, Zerrin Toprak (2012). Çevre Yönetimi ve Politikası. Albi Yayınları. İzmir.
Karasoy, H. Alpay (2013). “Çok Düzlemli Yönetişim” M. Akif Çukurçayır ve H. Tuğba Eroğlu (Ed.). Yönetişim. Çizgi Kitapevi. Konya. s.319-336.
Moulaa, Munjur E., Maulab, Johanna, Hamdya., Mohamed, Tingting., Nusrat, Fanga., Lahdelmaa, Junga Risto (2013). “Researching Social Acceptability of Renewable Energy Technologies in Finland”. International Journal of Sustainable Built Environment. (2):89-98.
Ölgen, M. Kirami ve Gür, Filiz (2011). “Yatağan Termik Santrali Çevresinden Toplanan Likenlerde (Xanthoria Parietina) Saptanan Ağır Metal Kirliliğinin Coğrafi Dağılışı”. Türk Coğrafya Dergisi. (57):43-54.
Palabıyık, Hamit., Yavaş, Hikmet. ve Aydın Murat (2010). Nükleer Enerji ve Sosyal Kabulü. USAK Yayınları. Ankara.
Rydin, Yvonne (2013). “Public participation and climate change infrastructure”. Journal of Environmental Law. 25(1):33-62.
Shehrin, Petek Kovancı (2013). “Kent Yönetimi ve Planlamada Yönetişim”, M. Akif Çukurçayır ve H. Tuğba Eroğlu (Ed.). Yönetişim. Çizgi Kitapevi. Konya. s.201-222.
Swofford, Jeffrey., Slattery Michael (2010). “Public Attitudes of Wind Energy in Texas: Local Communities in Close Proximity to Wind Farms and Their Effect on Decision-Making”. Energy Policy. 38 (2010):2508-2519.
Toprak, Zerrin (2013). “E- Yönetişim ve E- Demokrasi”, M. Akif Çukurçayır ve H. Tuğba Eroğlu (Ed.). Yönetişim. Çizgi Kitapevi. Konya. s.71-102.
Ürker, Okan ve Çobanoğlu, Nesrin (2012). “Türkiye’de Hidroelektrik Santraller’in Durumu (HES’ler) ve Çevre Politikaları Bağlamında Değerlendirilmesi”. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 3(2):65-88.
Wüstenhagen, Rolf., Wolsink Maarten, and Jean Mary Bürer (2007). “Social acceptance of renewable energy innovation: An introduction to the concept”. Energy Policy. 35(5):2683-2691.
Wolsink, Maarten (2007). “Planning of renewables schemes: Deliberative and Fair Decision-Making on Landscape Issues ınstead of Reproachful Accusations of Non-Cooperation”. Energy Policy. 35(5):2692-2704.