Türk Toplumunda Doğum Korkusunu Belirlemeye Yönelik Kullanılan Ölçekler

Doğum korkusu, nullipar, primipar ve multipar kadınlarda ortaya çıkan, kadını ve ailesini gebelik, doğum ve doğum sonu dönemlerde etkileyen ve bu dönemlerde birçok sağlık sorunlarına neden olan, son yıllarda oldukça yaygın olarak görülen bir problemdir. Başta ebeler olmak üzere kadın hastalıklar ve doğum alanında çalışan sağlık profesyonellerinin (hemşire, hekim, psikolog), kadınların ve hatta erkeklerin doğuma karşı korku gibi tutumlarını, prekonsepsiyonel dönem başta olmak üzere, doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası dönemde saptayarak, yaşanan sorunları önlemek amacıyla uygun girişimleri planlaması ve uygulaması oldukça önemli ve önceliklidir. Doğum korkusunun nedenleri çok boyutludur. Bu nedenle doğum korkusunun çeşitli dönemlere özgü değerlendirilmesine yönelik bir gereksinim ortaya çıkmaktadır. Literatürde Türkiye’de geçerlik ve güvenirliği olan sekiz tane ölçek yer almaktadır. Bu çalışmada doğum korkusunu belirlemeye yönelik kullanılan ölçekler; gebelik öncesi, gebelik, doğum ve doğum sonrası olmak üzere dört grupta incelenmiştir. Bu derleme ile Türk toplumunda doğum korkusunu belirlemeye yönelik geçerlik ve güvenirliği yapılan çalışma sonuçlarının paylaşılması ve gelecekte yapılacak çalışmalar için rehber olması amaçlanmaktadır.

Scales Used in Measuring Tokophobia in Turkish Society

Tokophobia is a problem that is widely observed in recent years among nulliparous, primiparous and multiparous women that affects women and their families during pregnancy, delivery and postnatal periods also bringing along many other health problems. It is important that health professionals working in the fields of gynaecology and obstetrics including midwives in the first place as well as nurses, physicians and psychologists can spot cases of tokophobia in women and even in men in prenatal, delivery and postnatal periods, and plan for necessary interventions to prevent possible problems. The causes of tokophobia is multidimensional. It is therefore necessary to evaluate cases of tokophobia with respect to various periods. The literature contains eight scales which are relevant to and valid in Turkey. The present study examines scales used in identifying tokophobia in four groups as preconception, pregnancy, delivery, and post-natal periods. This study seeks sharing the outcomes reliable studies to identify the presence of tokophobia in Turkey and to provide a guide for future interventions in this field.

PDF

___

1. Alessandra S, Roberta, L. (2013). Tokophobia: When fear of childbirth prevails. Mediterr. J. Clin. Psychol. 2013; 1(1):1-18.
2. Toohill J, Fenwick J, Gamble J, Creedy DK. Prevalence of childbirth fear in an Australian sample of pregnant women. BMC Pregnancy Childbirth, 2014; 14, 275. doi:10.1186/1471- 2393-14-275
3. Dencker A, Nilsson C, Begley C, Jangsten E, Mollberg M, Patel, H, et al. Causes and outcomes in studies of fear of childbirth: A systematic rewiev. Women Birth, 2019; 32, 99-111. doi:10.1016/j.wombi.2018.07.004
4. O’Connell MA, Leahy-Warren P, Khashan AS, Kenny LC. O’Neill SM. Worldwide prevalence of tocophobia in pregnant women: systematic review and meta-analysis. Acta Obstet Gyn Scan. 2017; 96(8), 907-20. doi:10.1111/aogs.13138
5. Aksoy AN. Doğum korkusu: literatür değerlendirmesi. ODÜ Tıp Dergisi, 2015; 2(3), 161-65.
6. Çiçek Ö, Mete S. Sık karşılaşılan bir sorun: Doğum korkusu. DEUHYO E-Derg. 2015; 8(4), 263-68.
7. Uçar T, Gölbaşı Z. Nedenleri ve sonuçlarıyla doğum korkusu. İnönü Üniv Sağ Bil Derg. 2015; 4(2), 54-8.
8. Nilsson C, Hessman E, Sjöblom H, Dencker A, Jangsten E, Mollberg M, et al. Definitions, measurements and prevalence of fear of childbirth: a systematic review. BMC Pregnancy Childbirth. 2018; 28, 1-15. doi: 10.1186/s12884- 018-1659-7
9. Serçekuş P, Okumuş H. Fears associated with childbirth among nulliparous women in Turkey. Midwifery. 2009; 25(2), 155-62.
10. Haines HM, Pallant JF, Fenwick J, Gamble J, Creedy DK, Toohill J, et al. Identifying women who are afraid of giving birth: A comparison of the fear of birth scale with the WDEQ-A in a large Australian cohort. Sex Reprod Healthc. 2015; 6(4), 204-10. doi:10.1016/j.srhc.2015.05.002
11. Güleç D, Öztürk R, Sevil Ü, Kazandı M. Gebelerin yaşadıkları doğum korkusu ile algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Türkiye Klinikleri J Gynecol Obst. 2014; 24(1), 36-41.
12. Gao LL, Liu XJ, Fu BL, Xie W. Predictors of childbirth fear among pregnant Chinese women: A cross-sectional questionnaire survey. Midwifery. 2015;31(9):865-70. doi:10.1016/j.midw.2015.05.003
13. Adams SS, Eberhard-Gran M, Eskild A. Fear of childbirth and duration of labour: a study of 2206 women with intended vaginal delivery. BJOG. 2012;119(10):1238-46. doi:10.1111/j.1471- 0528.2012.03433.
14. Hall WA, Hauck YL, Carty EM, Hutton EK, Fenwick J, Stoll K. Childbirth fear, anxiety, fatigue, and sleep deprivation in pregnant women. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2009;38(5):567- 76. doi:10.1111/j.1552-6909.2009.01054.x
15. Uçar T, Taşhan ST. Gebelik Öncesi Doğum Korkusu Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Kadın ve Erkeklerde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Acıbadem Üniv Sağ Bil Derg. 2018; 9(3), 289-96. doi:10.31067/0.2018.43
16. Nuraliyeva Z, Kaya N. (2019). Doğurganlık Çağındaki Kadınların Çocuk Doğurma Korkusu Ölçeği’nin Geliştirilmesi. İstanbul-Cerrahpaşa Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi 2019.
17. Stoll K, Hauck Y, Downe S, Edmonds J, Gross MM, Malott A, et al. Cross-cultural development and psychometric evaluation of a measure to assess fear of childbirth prior to pregnancy. Sex Reprod Healthc. 2016;8:49-54. doi:10.1016/j.srhc.2016.02.004
18. Korukcu O, Kukulu K, Firat MZ. The reliability and validity of the Turkish version of the Wijma Delivery Expectancy/Experience Questionnaire (W-DEQ) with pregnant women. J Psychiatr Ment Health Nurs. 2012;19(3):193-202. doi:10.1111/j.1365-2850.2011.01694.x
19. Dönmez S, Dağ H, Çelik N, Yeniel ÖA, Kavlak O. Doğum tutum ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türkiye Klinikleri J Gynecol Obst. 2014; 24(4), 212-18.
20. Ak, P. S., Vardar, O., & Özkan, S. (2018). Gebeler ve Eşleri İçin “Doğum Korkusu Ölçeği’nin (Fear of Birth Scale: FOBS) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. 1.Uluslararası, 3.Ulusal Doğuma Hazırlık Eğitimi ve Eğiticiliği Kongresi, İzmir. 2018.
21. Wijma K, Wijma B, Zar M. Psychometric aspects of the W-DEQ; a new questionnaire for the measurement of fear of childbirth. J Psychosom Obstet Gynaecol. 1998;19(2):84-97. doi:10.3109/01674829809048501
22. Lowe NK. Self-efficacy for labor and childbirth fears in nulliparous pregnant women. J Psychosom Obstet Gynaecol. 2000;21(4):219- 224. doi:10.3109/01674820009085591
23. Haines H, Pallant JF, Karlström A, Hildingsson I. Cross-cultural comparison of levels of childbirthrelated fear in an Australian and Swedish sample. Midwifery. 2011;27(4):560-567. doi:10.1016/j.midw.2010.05.004
24. Şaşmaz G, Mete S. Kadının doğum eylemindeki destekleyici bakım algısı ile doğum korkusu arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2015.
25. Serçekuş P, İşbir, GG, İnci FH. Reliability and Validity of the Delivery Fear Scale. DEUHF EDerg. 2017; 10(4), 179-85.
26. Akbay A. Vizüel Analog Skala. Türk Nöroşirürji Derneği - Spinal ve Periferik Sinir Cerrahisi Grubu, 2007; 1-3.
27. Rouhe H. Fear of Childbirth. Academic Dissertation, Department of Obstetrics and Gynaecology, Helsinki University Hospital, University of Helsinki, Finland. Helsinki Unigrafia 2015. doi:10.13140/RG.2.1.3037.2967
28. Wijma K, Alehagen S, Wijma B. Development of the Delivery Fear Scale. J Psychosom Obstet Gynaecol. 2002;23(2):97-107. doi:10.3109/01674820209042791
29. Uçar ES, Beji NK. (2013). “Wijma Doğum Beklentisi Deneyimi Ölçeği (W-DEQ)B Versiyonunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi 2013.