Meme Kanserli Hastaların Ailesel Öykü Varlığı ile Kanser Tanısı Alma Evresi Arasındaki İlişki

Amaç: Meme kanserli hastaların ailesel öykü varlığı ile kanser tanısı alma evresi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmış ve uygulanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, Ekim-Aralık 2019 tarihleri arasında kemoterapi ünitesine başvuran 144 hasta dahil edilmiştir. Çalışma verileri hastalara araştırma hakkında bilgi verilerek, yüz yüze görüşülerek, anket formu kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Hastaların %27.8’inin ailesinde meme kanseri öyküsünün olduğu, meme kanseri tanısını en çok II. Evre (%58.3) ve ailesel meme kanseri öyküsüne göre kanser tanılama evrelerinin dağılımı istatistiksel olarak anlamlı (p=0.000) ve I. evrede ailesel meme kanseri öyküsü olanlar olmayanlara göre yüksek, IV evrede ise düşük olarak belirlenmiştir. Ailesel meme kanseri öyküsü olanların % 28.2’sinin, olmayanların ise %21.0’ının kendi kendine meme muayenesinde ilk kez kitleyi fark ettiği ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p=0.000, p=0.014). Sonuç : Hastaların ailesel meme kanseri öyküsünün olması, meme kanseri tanılama evrelerini, memedeki kitleyi ilk fark etme şekillerini etkilediğini, hastaların ailesel meme kanseri öyküsünü risk faktörü olarak algılamalarının erken dönemde tanılamada etkili bir faktör olduğunu düşündürmektedir.

Relationship Between Presence of Familial History of Breast Cancer Patients and Stage of Cancer Diagnosis

Objective: It was planned and applied descriptively and cross-sectionally to examine the relationship between the family history of breast cancer patients and the stage of cancer diagnosis. Material and Method: 144 patients who applied to the chemotherapy unit between October and December 2019 were included in the study. Results: According to those who had a history of breast cancer in the family of 27.8% of the patients, the diagnosis of breast cancer was mostly II(58.3%) and the distribution of cancer diagnosis stages according to familial breast cancer history (p = 0.000) and those who did not have a family history of breast cancer in stage I high, and low in IV stage. It was found that 28.2% of those with a family history of breast cancer, 21.0% of those who did not, were aware of the mass for the first time in self-examination and the difference was statistically significant (p = 0.000, p = 0.014). Conclusion: Having a family history of breast cancer suggests that it affects the stages of breast cancer diagnosis, how they first notice the breast mass, and that patients perceive the familial breast cancer history as a risk factor is an effective factor in early diagnosis.

PDF

___

1. Griva, F., Anagnostopoulos, F., Madoglou, S. Mammography screening and the theory of planned behavior: suggestions toward an extended model of prediction. Women Health 2009; 49:662-681.
2. The Ministry of Health. Health statics year book 2015. Available from: http://www.sagem. gov.tr/dosyalar/SIY_2015.pdf (Erişim Tarihi: 10.04.2020).
3. Özmen, V. Breast cancer in the world and Turkey. J Breast Health 2008; 4:7-12.
4. American Cancer Society. Breast Cancer Risk and Prevention. Available from: http://www. cancer.org/cancer/breastcancer/detailedguide/ breastcancer-risk-factors.
5. Aslan, FG. The risk of breast cancer at the women. J Breast Health 2007; 3:63-68.
6. Kunt, HSR. Determination of breast cancer incidence and risk factors in women in Kütahya province: the results of screening for the year 2010- 2011. J Breast Health 2013; 9:130-134. [CrossRef]
7. Yılmaz, D., Bebiş, H., Ortabağ, T. Determining the awareness of and compliance with breast cancer screening among Turkish residential women. Asian Pac J Cancer Prev 2013; 14:3281-3288. (PMID: 23803116) [CrossRef]
8. Ertem, G., Dönmez, Y.C., Dolgun, E. Determination of the Health Belief and Attitude of Women Regarding Breast Cancer and Breast SelfExam. J Breast Health 2017; 13: 62-66. (PMID: 28435747) [CrossRef]
9. Rebora, P., Czene, K., Reilly, M. Timing of familial breast cancer in sisters. J Natl Cancer Inst 2008; 100: 721-727. (PMID: 18477799) [CrossRef]
10. Rızalar, S.A.B. Early diagnosis applications of women with breast cancer. Fırat University Medical Journal of Health Sciences 2010; 5 73- 87.
11. Yi, M., Park, E.Y. Effects of breast health education conducted by trained breast cancer survivors. J Adv Nurs 2012; 68:1100-1110. (PMID: 21880060) [CrossRef]
12. Başkan, S.K., Arıbal, N., Özaydın, N., Balcı, P., Yavuz, E. Screening and diagnosis in breast cancer (Istanbul breast cancer consensus conference 2010). J Breast Health 2012; 8:100-125.
13. Bertoni, N., de Souza, MC., Crocamo, S., Szklo, M., de Almeida, LM. Is a family history of the breast cancer related to women’s cancer prevention behaviors? Int J Behav Med 2019; 26:85-90.
14. Taylan, S., Küçükakça Çelik, G. Ailesel meme kanseri öyküsü olan ve olmayan kadınlarda meme kanseri tanılama davranışları. Cukurova Med J 2020; 45(4):1467-1475.
15. Becker, M.H. The health belief model and sick role behavior. Health education monographs 1974; 2(4), 409-419.
16. Roger, R.W. A protection motivation theory of fear appeals and attitude change1. The journal of psychology 1975; 91(1):93-114.
17. Ferrer, R.A., Klein, W.M., Avishai, A., Jones, K., Villegas, M., Sheeran, P. When does risk perception predict protection motivation for health threats? A person-by-situation analysis. PloS one 2018; 13(3).
18. Çalışkan, İ., Demir Korkmaz, F. Meme Kanseri Cerrahisi Geçiren Kadınların Beden Algıları ve Eş Uyumlarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2017; 33:1-15.
19. Çidem, F., Ersin, F. Kadınların Sosyal Destek ve Öz Etkililik Algılarının Meme Kanseri Erken Tanı Davranışlarına Etkisi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2019; 16(3):183-190.
20. Kuzhan, A., Adlı, M. Sosyoekonomik-Kültürel Faktörlerin Meme Kanserine Etkisi. Meme Sağlığı Dergisi/Journal of Breast Health 2015; 11(1).
21. Lundqvist, A., Andersson, E., Ahlberg, I., Nilbert, M., Gerdtham, U. Socioeconomic inequalities in breast cancer incidence and mortality in Europe—a systematic review and metaanalysis. The European Journal of Public Health 2016; 26(5):804-813.
22. Feller, A., Schmidlin, K., Bordoni, A., Bouchardy, C., Bulliard, J.L., Camey, B. SNC and the NICER workinggroup. Socioeconomic and demographic disparities in breast cancer stage at presentation and survival: AS wiss population based study. International journal of cancer 2017; 141(8):1529-1539.
23. Hvidberg, L., Pedersen, A.F., Wulff, C.N., Vedsted, P. Cancer awareness and socio-economic position: results from a population-based study in Denmark. BMC cancer 2014; 14(1):581.
24. Quaife, S.L., Winstanley K., Robb, K.A. Simon, A.E., Ramirez, A.J., Forbes, L.J., Wardle, J. Socioeconomic inequalities in attitudes towards cancer: an international cancer benchmarking partnership study. European Journal of Cancer Prevention 2015; 24(3):253.
25. Shah, R., Rosso, K., Nathanson, S.D. Pathogenesis, prevention, diagnosis and treatment of breast cancer. World J Clin Oncol 2014; 5(3):283-298.
26. Türkan, A., Kara, B., İnan, A. Meme Kanseri Tanısı Konmuş Kadınlarda Risk Faktörlerinin Güncel Veriler Işığında Gözden Geçirilmesi. Florence Nightingale Tıp Dergisi 2016; 2(3):186-194.
27. Sohbet, R., Karasu, F. Kadınların Meme Kanserine Yönelik Bilgi, Davranış ve Uygulamalarının İncelenmesi. GÜSBD 2017; 6(4):113-121.
28. Brewer, H.R., Jones, M.E., Schoemaker, M.J., Ashworth, A., Swerdlow, AJ., Family history and risk of breast cancer: An analysis accounting for family structure. Breast Cancer Res Treat 2017; 165:193–200.
29. Ersin, F., Bahar, Z. Sağlığı Geliştirme Modelleri’nin Meme Kanseri Erken Tanı Davranışlarına Etkisi: Bir Literatür Derlemesi 2012.
30. Gözüm, S, Karayurt, Ö, Aydın, İ. Meme Kanseri Taramalarında Champion’un Sağlık inanç Modeli Ölçeğinin Türkçe uyarlamalarına ilişkin Sonuçlar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2004; 1:71-85.
31. Şimşek, Z. Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması Ankara, 2012.
32. Bair, M.J., Poleshuck, E.L., Wu, J., Krebs, E., Damush, TW., Kroenke, K. Anxiety but not social stressors predict 12-month depression and pain severity. Clinical Journal of Pain 2013; 29:95-101.
33. Goli, F., Scheidt, C.E., Gholamrezaei A., Farzanegan M. The role of locus of control and attributional style in coping strategies and quality of life among Iranian breast cancer and colorectal cancer patients: A pilot study. International Journal of Body Mind and Culture 2014; 1(1):65- 72.
34. Kang, J.I., Sung, N.Y., Park, S.J., Lee, C.G., Lee, B.O. The epidemiology of psychiatric disorders among women with breast cancer in South Korea: Analysis of national registry data. PsychoOncology 2013; 23(1):35-39.
35. Karayurt, O., Dramal, A. (2007). Adaptation of Champion’s Health Belief Model Scale for Turkish women and evaluation of the selected variables associated with breast self-examination. Cancer Nursing 2007; 30(1):69-77.
36. Cavdar, I., Akyolcu, N., Özbaş A., Öztekin, D., Ayoğlu, T., Akyuz, N. Determining female physicians’ and nurses’ practices and attitudes toward breast self-examination in Istanbul, Turkey. In Oncology Nursing Forum, Oncology Nursing Society 2007; 34(6):12-18.
37. Abolfotouh, M.A., Ala’a, A.B., Mahfouz, A.A., Al-Assiri, M.H., Al-Juhani, AF., Alaskar, A.S. Using the health belief model to predict breast self examination among Saudi women. BMC Public Health 2015; 15(1):11-63.