İskemik İnmelerde Risk Faktörlerinin Yönetiminde Kılavuz Karşılaştırması

Arka Plan: Fokal veya global serebral fonksiyon bozukluğuna ait klinik bulguların 24 saat ve daha uzun sürdüğü klinik bir durum olan inme, engellilik ve ölümle sonuçlanması yönüyle toplumsal bir sağlık sorunu olarak tanımlanmaktadır. Ölümle sonuçlanmayan inmelerin kötü yaşam kalitesi ve artmış bakım maliyetleri gibi sonuçlara neden olduğu bilinmektedir. İnme, gelişim mekanizmasına göre genel olarak iskemik ve hemorajik inmeler olarak iki sınıfa ayrılmaktadır. Toplumda tüm inmelerin %85’inin iskemik ve %15’inin hemorajik inmeler olduğu bildirilmektedir. Hipertansiyon, diyabet, ateroskleroz ve atriyal fibrilasyon gibi risk faktörlerinin yönetimi ile inme görülme sıklığının azaltıldığı belirtilmektedir. Önlenebilir risk faktörlerinin yönetimi, hastalığa özgü tedavi yöntemlerini ve yaşam tarzı değişikliklerini içermektedir. İnme için tanımlanan risk faktörlerinin yönetiminde başvurulan birçok kılavuz bulunmakta ve bu kılavuzlar arasında farklılıklar olduğu düşünülmektedir. Amaç: Bu derlemenin amacı inme risk faktörlerinin yönetiminde sıklıkla başvurulan 5 farklı kılavuz arasındaki farkları tespit etmektir. Gereç ve Yöntem: Bu derlemede Amerikan İnme Derneği (American Stroke Association, ASA) /Amerikan Kalp Derneği (American Heart Association, AHA), Çin, Kanada İyi İnme Uygulamaları (Canadian Stroke Best Practice), Avrupa İnme Organizasyonu (European Stroke Organization, ESO) ve Türk Beyin ve Damar Hastalıkları Derneği (TBDHD) kılavuzları incelenmiştir. Sonuç: Amerikan İnme Derneği/Amerikan Kalp Derneği kılavuzu, diğer kılavuzlara göre daha fazla risk faktörlerinin tanımlanması yönüyle daha kapsamlı olduğu, Çin kılavuzunda yaşam tarzı değişikliklerine diğer kılavuzlara kıyasla daha az öneri bulunduğu ve Kanada ve ESO kılavuzlarında kriptojenik inmeler için risk faktörlerine yönelik az sayıda öneri sunduğu tespit edilmiştir. TBDHD kılavuzunda ise tedavi önerilerinin kanıt düzeyinin belirtilmemesinin, diğer kılavuzlara kıyasla önemli bir eksikliği olduğu düşünülmektedir.

Comparison of Guidelines in Risk Factor Management of Ischemic Stroke

Background: Stroke, a clinical condition in which clinical findings of focal or global cerebral dysfunction last 24 hours or longer, is defined as a common health problem that may results in significant disability or death. Non-fatal stroke is known to cause loss of quality of life and increase in care costs. Stroke is generally divided into two classes as ischemic and hemorrhagic strokes according to its development mechanism. It is reported that 85% of all strokes are ischemic and 15% hemorrhagic strokes in the society. It is stated that the incidence of stroke is reduced by the management of risk factors/markers such as hypertension, diabetes, atherosclerosis and atrial fibrillation. Management of risk factors includes disease-specific treatment methods and lifestyle changes. There are many guidelines used in the management of risk factors identified for stroke and it is thought that there are differences between these guidelines. Aim: The aim of this review is to determine the differences among 5 different commonly used guidelines in the management of stroke risk factors. Material and Methodology: In this review, American Stroke Association (ASA) / American Heart Association (AHA), China, Canada Good Stroke Practices (Canadian Stroke Best Practice), European Stroke Organization (ESO) and Turkish Cerebrovascular Disease Society guidelines were assessed. Conclusion: The American Heart Association/American Stroke Association guideline is more comprehensive than other guidelines in terms of identifying more risk factors, there are fewer recommendations for lifestyle changes in the Chinese guideline than other guidelines, and the Canadian and ESO guidelines offer few recommendations for risk factors for cryptogenic strokes. Lack of evidence level might be considered as the weakness of Turkish national guideline.

___

  • 1. Stroke-1989. Recommendations on stroke prevention, diagnosis, and therapy. Report of the WHO Task Force on Stroke and other Cerebrovascular Disorders. Stroke. 1989 Oct;20(10):1407-31.
  • 2. Amarenco P, Bogousslavsky J, Caplan L, R, Donnan G, A, Hennerici M, G: Classification of Stroke Subtypes. Cerebrovasc Dis 2009;27:493-501.
  • 3. Konduru SST, Ranjan A, Bollisetty A, Yadla V. Assessment of risk factors influencing functional outcomes in cerebral stroke patients using modified rankin scale. World J Pharm Pharm Sci. 2018;7(3):755-69
  • 4. Hebert D, Lindsay MP, McIntyre A, Kirton A, Rumney PG, Bagg S, et al. Canadian stroke best practice recommendations: stroke rehabilitation practice guidelines, update 2015. Int J Stroke 2016;11(4):459-84.
  • 5. Boehme AK, Esenwa C, Elkind MS. Stroke risk factors, genetics, and prevention. Circ Res. 2017;120(3):472-95.
  • 6. Oza R, Rundell K, Garcellano M. Recurrent ischemic stroke: strategies for prevention. Am Fam Physician. 2017;96(7):436-40.
  • 7. Allen CL, Bayraktutan U. Risk factors for ischaemic stroke. Int J Stroke. 2008;3(2):105-16.
  • 8. Guzik A, Bushnell C. Stroke epidemiology and risk factor management. CONTINUUM: Lifelong Learning in Neurology. 2017;23(1):15-39.
  • 9. Hackam DG, Hegele RA. Cholesterol Lowering and Prevention of Stroke: An Overview. Stroke. 2019;50(2):537-41.
  • 10. McIntyre WF, Healey J. Stroke prevention for patients with atrial fibrillation: Beyond the guidelines. J Atr Fibrillation. 2017;9(6). 1475
  • 11. Bang OY, Ovbiagele B, Kim JS. Nontraditional risk factors for ischemic stroke: an update. Stroke. 2015;46(12):3571-8.
  • 12. Kernan WN, Ovbiagele B, Black HR, Bravata DM, Chimowitz MI, Ezekowitz MD, et al. Guidelines for the Prevention of Stroke in Patients With Stroke and Transient Ischemic Attack. Stroke. 2014;45(7):2160-236.
  • 13. Wein T, Lindsay MP, Côté R, Foley N, Berlingieri J, Bhogal S, et al. Canadian stroke best practice recommendations: Secondary prevention of stroke, sixth edition practice guidelines, update 2017. Int J Stroke. 2018;13(4):420-43.
  • 14. Committee ESOE, Committee EW. Guidelines for management of ischaemic stroke and transient ischaemic attack. Cerebrovasc Dis. 2008;25(5):457-507.
  • 15. Wang Y, Liu M, Pu C. Chinese guidelines for secondary prevention of ischemic stroke and transient ischemic attack: Compiled by the Chinese Society of Neurology, Cerebrovascular Disease Group. Int J Stroke. 2017;12(3):302-20.
  • 16. Uzuner N, Balkan S, Güngör L, Dora B, Öztürk V, Işikay C ve ark, İnmede Birincil Koruma- Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği İnme Tanı ve Tedavi Kılavuzu . Türk Beyin Damar Hast Der. 2015;21:60-7.