Manisa ilinde sağlık ocağı ve aile hekimliği dönemlerinde çalışmış sağlık yöneticilerinin görüşleri

Amaç : Bu araştırmada 2008 yılında aile hekimliği (AH) uygulamasının başladığı Manisa ilinde 2003- 2012 yılları arasında çalışan sağlık yöneticilerinin bu dönemlerle ilgili görüşlerinin saptanması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem : Bu çalışma derinlemesine görüşme yöntemini içeren kalitatif bir araştırmadır. Araştırma verisi Manisa ilinde 2003-2012 yılları arasında hem sağlık ocağı (SO) hem de AH döneminde (sağlık müdürlüğü, sağlık grup başkanlığı ve toplum sağlığı merkezleri) çalışmış ve her iki dönemi de karşılaştırabilecek konumdaki yöneticilerle görüşülerek elde edilmiştir. Araştırmanın değişkenleri; hizmetin sürekliliği, kapsayıcılık, ilk başvuru yeri, ulaşılabilirlik, aile merkezli hizmet, toplum katılımı, hizmetin çok yönlülüğü, öncelikli hizmet ve sağlık ekibidir. Bulgular: Her iki dönemde de çalışmış yöneticilere göre, SO dönemi topluma yönelik çalışmalar, ekip çalışması, ev gezileri, çevre sağlığı, aile planlaması ve bulaşıcı hastalık filyasyon çalışmaları açısından AH döneminden daha iyidir. Aile hekimliği dönemi ise, hastalara ilgi gösterme, aynı hekim tarafından izlenme, kayıt, bilgisayar, internet olanakları açısından SO dönemine göre daha iyidir. Sonuç: Bu araştırmanın sonuçlarına göre, SO dönemi topluma yönelik hizmet sunumu açısından daha başarılı, AH dönemi ise birinci basamakta aynı hekime muayene olabilmek açısından daha iyi olarak değerlendirilmiştir.

Health managers views having worked health center and family medicine periods in the province of Manisa

Objective: This study aims to define the opinions of health managers who have worked between 2003- 2012 in Manisa province, where family physician (FP) practice has started in 2008. Materials and Method: This study is a qualitative study including in-depth interviews with the health managers (provincial health directorate, head of health groups and head of community health centers) who have worked during both the period of health center (HC) and the FP systems between 2003-2012 in Manisa, being in a position to compare the two periods. The variables of the study are continuity of the services, coverage of the services, primary health care, accessibility, family centered service, community participation, priority of services and health team. Results: According to the health managers, HCs period was more successful regarding community oriented health services, team work, home visits, environmental health, family planning and filiation of communicable diseases than the FPs period. However, FPs period seems to be better in terms of caring for the the patients, probability of being examined by the same physician, registrations and computer&internet access (for the staff). Conclusion: The study concludes that the HCs period was more successful in terms of community health services while the FPs period was better for the ease of being examined by the same physician at the primary care level.

PDF

___

1.Sağlık Bakanlığı (2004) 5258 Sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun. 9.12.2004 tarih 25665 sayılı Resmi Gazete.
2.Sağlık Bakanlığı (1961) Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun. 12.01.1961 tarih 10705 sayılı Resmi Gazete.
3.Türk Tabipleri Birliği. Prof.Dr. Nusret FİŞEKin Kitaplaşmamış Yazıları I. Erişim 10.10.2012, http://www.ttb.org.tr/n_fisek/kitap_1/23.html
4.Sağlık Bakanlığı (2013) Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. Erişim20.03.2013, http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-10376/aile- hekimligi-uygulama-yonetmeligi.html
5.İstanbul Tabip Odası Hukuk Bürosu (2013) Aile hekimliği uygulama yönetmeliği hakkında. http://webcache.googleusercontent.com/ search?q=cache:h- 1TEgjxjFsJ:www.istabip.org.tr/dosyalar/ hukuk/ahyonetmelik25.01.2013.pdf+ &cd=4&hl=tr&ct=clnk&gl=tr
6.Alma-Ata Bildirgesi. Erişim 11.10.2012, http://www.who.int/healthsystems/ hss_glossary/en/index8.html
7.The World Health Report 2008. Primary Health Care (Now More Than Ever) Erişim 20.09.2012, http://www.who.int/whr/2008/en/
8.Tanır F. Adanada aile hekimliği uygulamalarına bakış. 6. Temel Sağlık Buluşması, 2010, İzmir, bildiri özet kitabı. s. 26.
9. Çiçeklioğlu M, Öcek ZA, Özdemir R, Yücel U. ve ark. Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin İşleyiş Özellikleri Açısından Aile Hekimliği. 15.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Bildiri Özet Kitabı, 2012, Bursa. s. 140,
10.Özdemir R, Yücel Ü, Çiçeklioğlu M, Öcek ZA. Aile Sağlığı Elemanları Çalışma Ortamları Ve Özlük Hakları Hakkında Ne Düşünüyor? Geleceğe Nasıl Bakıyor? 15.ulusal halk sağlığı kongresi, bildiri özet kitabı, 2012, Bursa. s. 120.
11.Atasoylu G. Manisa İlinde Aile Hekimleri Tarafından Sunulmakta Olan Bazı Koruyucu Hizmetlerin Değerlendirilmesi. 6. Temel sağlık buluşması, 2010, İzmir. s. 45.
12.Saltuk Demir L. Aile hekimliği uygulamasına, bebek, gebe, köy ve ev ziyaretlerine genel bir bakış. 13.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Bildiri Özet Kitabı, 2010, İzmir. s.72.
13.Kılıç B, Günay T, Demiral, Y. Narlıdere Eğitim Araştırma Bölgesi sağlık ocaklarında yöneylem araştırması (1999-2002). Taf preventive medicine bulletin, 2007; 6.
14.Eskiocak M. Türkiye'de aile hekimliği uygulaması:2005-2011. Füsun Sayek Raporları, Türkiye'de Sosyalleştirmenin 50 Yılı. TTB Yayınları, İnternet Erişim 30.09.2013, http://www.ttb.org.tr/kutuphane/fsrpr2011.pdf
15.Çetinkaya F, Baykan Z, Naçar M, Öksüzkaya A. Kayseri ilindeki aile hekimlerinin aile hekimliği sistemi ile ilgili düşünceleri ve uygulamaları.15.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Özet Kitabı: 2012, Bursa.
16.Erkman N. Düzce ili aile hekimliği birimlerinde çalışan aile sağlığı elemanlarının aile hekimliği sistemi hakkındaki görüşleri. 12. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 2008, Ankara. s. 69.
17.Özcan C. Aile Hekimliği Sisteminde Performans Değerlendirme Ölçütleri. 6. Temel Sağlık Buluşması, 2010, İzmir. s.68.
18.Özyurt B, Dündar P. Manisa kent merkezinde aile sağlığı birimlerinde çalışan hekim ve aile sağlığı elemanlarının aile hekimliği uygulamaları ile ilgili değerlendirmeleri. 13.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Bildiri Özet Kitabı, 2010, İzmir. s. 68.
19.Nesanır N. Aile hekimliği uygulamasına geçen ilk 11 ilin sağlık göstergeleri üzerinden bu sürece bir bakış. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2010;9: 493-504.
20.Eser E. Teknik Rapor Manisa ilinde bir yıllık aile hekimliği pilot uygulamasının değerlendirilmesi. Manisa Tabip Odası Temel Sağlık Hizmetleri Komisyonu, 2009, Manisa.
21.Kalafat C, Torlak F, Bircan I. İstanbulda aile hekimliği sistemi öncesi sağlık çalışanlarının değerlendirilmesi. 13.ulusal Halk Sağlığı Kongresi, bildiri özet kitabı, 2010, İzmir. s.10.