İleri Yaş gebeliklerde biyopsikososyal sorunlar ve yaklaşımlar
Anne ve/veya fetüsü gebelik, doğum ya da doğum sonrası dönemde komplikasyon gelişmesi açısından riskli duruma getiren; 19 yaş altı, 35 yaş üzeri, çok sayıda ve 2 yıldan az aralarla oluşan gebelikler, yüksek riskli gebelik olarak nitelendirilmektedir. Gebeliğin 35 yaş üzerinde meydana gelmesi ileri yaş gebelik olarak adlandırılmaktadır. İleri anne yaşı, anne, fetüs ve yenidoğan için doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası dönemde hastalık ve ölüm riski oluşturduğundan özel önem taşımaktadır. İleri yaş gebeliğe bağlı olarak, tıbbi sorunlar, kronik hastalıklar ve psikososyal sorunlar daha sık gözlenmekte olup anne ve bebek sağlığı üzerinde önemli riskler oluşturmaktadır. Bu derlemede ileri yaş gebeliklerde görülebilecek biyopsikososyal sorunlar ve ilgili yaklaşımlar ele alınmıştır
Biopsychosocial problems and approaches in pregnancies at an advanced age
Pregnancies which create risks for the mother and/or the fetus during pregnancy by the development of complications during birth or the postnatal period are pregnancies which occur at ages below 19 and above 35, as multiple deliveries and with a sequence of less than two years. These pregnancies are considered as high-risk pregnancies. Advanced maternal age comprises pregnancies of ages 35 and over. Advanced maternal age has special importance since it poses disease or death risks for the mother, the fetus and the newborn during the prenatal period, birth or the postnatal period. Medical problems, chronic diseases, psychosocial problems are observed more frequently among pregnant women with advanced maternal age. Advanced maternal age may create serious problems on the health of the mother and the baby. In this study, biopsychosocial problems that may be observed in pregnant women of advanced maternal age and relevant approaches will be analyzed.
___
- 1.Pamuk S, Arslan H. Hastanede yatan riskli gebelerde hastane stresörlerinin ve bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2(2): 23−32.
- 2.Taşkın L. Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği. 5. Baskı. Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık; 200. s. 199−201.
- 3.Şahin M. Gebelik yaşının anne ve yenidoğan sağlığına etkilerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2011.
- 4.Kara M, Yılmaz E, Töz E. Ağrı ilindeki 40 yaş üzeri gebelerin demografik özellikleri. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi 2010; 7(2): 113− 6.
- 5.Akyol A, Gedikbaşı A, Mağar V, Ark C, Ceylan Y. 40 yaş üstü gebeliklerin perinatal sonuçları. Perinatoloji Dergisi 2006; 14(1): 1 6.
- 6. Lamminpää R, Vehviläinen-Julkunen K. Being pregnant when over 40 years of age: Womens evaluations of prenatal services in Finland. Singapore Nursing Journal 2012; 39(1): 34−9.
- 7. Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması (UAÖÇ) Üreme Sağlığı Programı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü 2005.
- 8. Çetinoğlu EÇ, Canbaz S, Ağlan Z, Peşken Y. Samsun il merkezi 2004 yılı ileri yaş gebelik prevalansının saptanması ve sonuçlarının değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2006; 13(3): 167−70.
- 9. Callaway LK, Lust K, Mcıntyre HD. Pregnancy outcomes in women of very advanced maternal age. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology 2005; 45: 126.
- 10.Atar G S, Gürel H, Şimşek Y. İleri yaş gebeliklerinde sosyodemografik özellikler ve kontraseptif kullanımı. Perinatoloji Dergisi 1996; 4 (2): 123−5.
- 11.Özçelik S, Kale A, Karaman O, Bayhan G, Yayla M. Kırk yaş ve üzeri gebeliklerin on yıllık retrospektif analizi. Perinatoloji Dergisi 2004; 12(4):17983.
- 12.Byrom A. Advanced maternal, a literature review. British Journal of Midwifery 2004; 12 (12): 779−83.
- 13.Karaoğlu L, Öztürk C, Pehlivan E. Çorum ili bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan evli kadınlarda doğurganlık ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2002; 9 (1): 33−40.
- 14.Türkiye Nüfus Sağlık Araştırmaları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü 2008.
- 15.James KD, Steer PJ, Carl PW, Gonik B. (Çeviri editörü Güner H.) Yüksek riskli gebelikler. 3. Baskı. Ankara: Güneş Tıp Kitabevi 2008. s. 29−33.
- 16.Yogev Y, Melamed N, Bardin R, Tenenbaum- Gavish K, Ben-Shitrit G, Ben-Haroush A. Pregnancy outcome at extremely advanced maternal age. Am J Obstet Gynecol 2010; 203: 558−64.
- 17.Ozalp S, Tanir HM, Sener T, Yazan, S, Keskin AE. Health risks for early (_____19) and late (>35) childbearing. Archives of Gynecology and Obstetrics 2003; 268 (3): 1724.
- 18.Bayrampour H, Heaman M. Advanced maternal age and the risk of cesarean birth: A systematic review. Birth 2010; 37 (3): 219−26.
- 19.Yeşiltepe Oskay Ü. Yüksek riskli gebelerde hemşirelik bakımı. Perinatoloji Dergisi 2004; 12(1): 11−6.
- 20.Kuğu N, Akyüz G. Gebelikte ruhsal durum. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2001; 23 (1): 614.
- 21.Yalçın Gözüyeşil E, Şirin A, Çetinkaya Ş. Gebe kadınlarda depresyon durumu ve bunu etkileyen etmenlerin incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3(9): 39−65.