Mahmut Onur KÜLTÜROĞLU, Dilek MENTEŞOĞLU, Gökçen MEMİŞ, Taha Yusuf KUZAN, Cavit Işık YAVUZ, Songül VAİZOĞLU ACAR

Dershaneye giden lise öğrencilerinin dershane sürecinde beslenme tercihleri

Amaç: Bu çalışmada, dershaneye devam eden öğrencilerinin bu süre içinde bazı beslenme tercihleri ve bunları etkileyebilecek faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu kesitsel tipteki araştırmaya Ankarada bir dershanenin Kızılay şubesine devam eden lise 3 ve 4 öğrencileri katılmıştır. Araştırmada 14 soru sosyodemografik özellikler ile ilgili, 15 soru beslenme özellikleri ile ilgili olmak üzere toplam 29 soru içeren yapılandırılmış bir anket formu kullanılmıştır. 217 kişiye (evrenin %90,4'ü) ulaşılmıştır. Araştırmada toplanan veriler SPSS 15.0 istatistik paket programı ile analiz edilmiştir. Sonuçlar: Öğrencilerin yaşları 15-19 arasındadır ve tamamına yakını ailesi ile kalmaktadır. En sık dışarıda yedikleri öğünün öğle yemeği olduğu (%84,8) ve bu öğünlerde ekmek arası yiyecekler, lahmacun, pide, kebap gibi besin gruplarını daha çok erkeklerin, meyve yemeyi ise daha çok kız öğrencilerin tercih ettiği bulunmuştur. Çorba ve balık gibi besin gruplarını her iki cinsiyet de daha az tercih etmektedir. Lezzet, temizlik, doyuruculuk katılımcıların besin tercihindeki en önemli etkenlerdir. Öğrenciler %49,2si yemeklerinin yanında içecek olarak su tercih etmektedir. Dershaneye 4 gün ve daha fazla gidenlerin ve Lise 4'lerin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla ev dışında yemek yedikleri bulunmuştur (p≤ 0.05). Tartışma ve öneriler: Dershaneye devam eden öğrencilerin beslenme tercihleri genellikle dershane ve çevresindeki yemek olanakları ile sınırlı kalmakta ve gelişme çağında olan gençlerin beslenme tercihlerini olumsuz etkileyebilmektedir. Dershanelerde öğrencilere düşük ücretle yeterli ve dengeli menülerden oluşan öğün olanakları sunulabilir ve sağlıklı beslenmeyi özendirecek eğitimler yapılabilir.

Dietary preferences of high school students while attending a private supplementary teaching ınstitution

Aim:The aim of this study is to determine some dietary preferences of students attending a private supplementary teaching institution and to investigate the factors affecting their dietary preferences during their training period. Methods: This cross-sectional study was conducted among third and fourth grade high school students attending a private supplementary teaching institution in Kızılay, Ankara. A structured questionnaire including 14 questions about the socio-demographic characteristics and 15 questions related to their dietary preferences, in total 29 questions was used. 217 students (90.41% of the universe ) has been reached. Data collected in this study were analyzed by the SPSS 15.0 statistical software package. Results: Almost all of the students were within the 15-19 age group and living with their families. The most common meal eaten out of the house during the previous week was lunch (84.8%). Meatball sandwiches, pancake with spicy meat filling, pizza, pita bread, kebabs were the mostly preferred food groups by the male students, while fruits were the mostly preferred by females. Soup and fish were the less preferred food groups in both sexes. Taste, cleanliness and satisfaction were the most important factors for food preferences. Fourty nine point two percent of the students reported that they prefer water for drinking with their meal. Students who were attending the private institution 4 or more days a week, and those attending the 4th grade were found to be eating out of their home more frequently (p≤0.05). Conclusions and recommendations: Among the students attending a private teaching institution, dietary preferences often remain limited to the canteen and dining facilities around, and especially young people who are in the age of development may be negatively affected by their dietary preferences. These students can be offered low-pay and healthy, balanced meals and training opportunities on healthy eating habits may be implemented

PDF

___

1. Çalıştır B, Dereli F, Eksen M, Aktaş S. Muğla Üniversitesi öğrencilerinin beslenme konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2005; 2 (2):1-8.
2. Tanır F, Şaşmaz T, Beyhan Y, Bilici S. Doğankent beldesinde bir tekstil fabrikasında çalışanların beslenme durumu. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2001 Temmuz: 22-25.
3. Baysal A. Gençliğin beslenme sorunları. Aile ve Toplum Dergisi 1993; 1(3): 45-56.
4. Aslan D, Gürtan E, Hacım A, Karaca N, Şenol E, Yıldırım E. Ankarada Eryaman Sağlık Ocağı Bölgesinde bir lisenin ikinci sınıfında okuyan kız öğrencilerin beslenme durumlarının ve bazı antropometrik ölçümlerinin değerlendirmeleri. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 25 (2): 5562.
5. Heşeminia T, Çalışkan D, Işık, A. Ankarada yüksek öğretim öğrenci yurtlarında kalan öğrencilerin beslenme sorunları. İbni Sina Tıp Dergisi 2002; 7:155-167.
6. Önder FO, Kurdoğlu M, Oğuz G, Özben B, Atilla S, Oral SN. Gülveren Lisesi son sınıf öğrencilerinin bazı beslenme alışkanlıklarının saptanması ve bunun malnütrisyon prevalansı ile olan ilişkisi. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni 2000; 21(1). http://www.thb.hacettepe.edu.tr/arsiv/2000/ sayi_1/baslik1.pdf Erişim tarihi: 13.11.2012.
7.http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/mo dul_pdf/761CBG054.pdf Erişim tarihi: 13.11.2012.
8. Demirezen E, Coşansu G. Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2005; 14(8): 74-79.
9. Erkan T. Ergenlerde beslenme. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Adölesan Sağlığı II Sempozyum Dizisi 2008; 63: 73-77.
10. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Toplumun beslenmede bilinçlendirilmesi- saha personeli için toplum beslenmesi programı eğitim materyali. Haziran 2002. Erişim tarihi 20 Ocak 2013, http://www.beslenme.gov.tr/content/files /yayinlar/kitaplar/diger_kitaplar/toplumun _beslenmede.pdf
11. MEB Örgün Eğitim İstatistikleri. Erişim tarihi 11 Aralık 2012, http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/meb_ istatistikleri_orgun_egitim_2011_2012.pdf
12. World Health Organisation. Facts on obesity. Erişim tarihi 15 Aralık 2012, http://www.who.int/features/factfiles/ obesity/facts/en/
13. Şimşek F, Ulukol B, Berberoğlu M, Başkan SG, Adıyaman P, Öcal G. Ankarada bir ilköğretim okulu ve lisede obezite sıklığı, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2005; 58(4): 163-66.
14. Karadamar M. Ergenlerin kilolari ile ilgili algılarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisi. Yüksek lisans tezi 2010. Danışman Yiğit R, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı.
15.Bayrak U. ve ark. Üniversite öğrencilerinin sağlıkla ilgili alışkanlıklar ve kanser konusundaki bilgi ve tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2010; 24 (3): 95-104.
16) Besler T. Balık tüketimi ve sağlık etkileşimi. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Erişim tarihi 15 Aralık 2012, http://www.danoneenstitusu.org.tr/ newsfiles/32balikvesagliketkilesimiHTB.pdf,
17. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Türkiyeye özgü beslenme rehberi 2004: 52.
18. Yılmaz E, Özkan S. Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2 (6): 87-104.
19. Güleç M, Yabancı N, Göçgeldi E, Bakır B. Ankara'da iki kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Gülhane Tıp Dergisi 2008; 50: 102-9.