Ev ziyaretleriyle ev kazası risk faktörlerinin saptanması ve belirlenen kazaların özellikleri
Amaç: Bu çalışma, ev kazalarının özelliklerini ve ev içi kaza risk faktörlerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak planlandı. Gereç ve yöntem: Çalışmanın evrenini Şubat-Mayıs 2011 tarihleri arasında, İstanbul Anadolu yakasında bir mahallede yer alan aile sağlığı merkezine bağlı 183 hane oluşturdu. Örneklem seçimi yapılmayarak tüm evrene ulaşmak hedeflendi (N=181). Ailelere halk sağlığı hemşireliği uygulamaları kapsamında yapılan ev ziyaretleri ile ulaşıldı. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan 15 soruluk ev güvenliği anketi ve 26 soruluk ev güvenliği kontrol listesi kullanıldı. Formlar, araştırmacılar tarafından ziyaretler sırasında gözlem ve görüşme tekniği ile dolduruldu. Veriler, sayı, yüzde testi ile değerlendirildi. Bulgular: Yapılan çalışmaya göre, katılımcıların %84ü gecekondu tipte apartman dairesinde oturmaktadır, evlerin %43,6sı üç odalıdır. Katılımcıların son bir yıl içinde ev kazası geçirme değeri %56,9 olarak bulundu. Bu kazalara en çok bir yere sıkışma / sıkıştırmanın (%56,3) neden olduğu, kazaların %12,2sinin şişme, %17,5inin kırık, %16,5inin kanama ile sonuçlandığı anlaşıldı. Çalışma sonunda evlerin %95inde gaz detektörü olmadığı, %96,1inde duman detektörü olmadığı, %56,1inde boru ve baca temizliğinin yıllık olarak yapılmadığı, %92,8inin yangın söndürme aleti olmadığı, evlerin %21inde kaymaya ya da takılmaya yol açabilecek malzemelerin ortalıkta bırakıldığı, %79,6sında küvet, duş, tuvalet kenarlarında tutunmayı sağlayacak düzeneklerin olmadığı, %45,9unda acil telefon numaralarının kolay erişebilecek yerde bulunmadığı belirlendi. Sonuç: Araştırma sonucunda, ev kazası riski açısından evlerin güvenlik durumlarının yetersiz olduğu saptandı. Ziyaret yapılan evlerin yarısından fazlasında son bir yıl içinde ev kazası yaşandığı rapor edildi.
Determining the risk factorsandthe featuresof home accidents through home visit
Aim: This study was planned as a descriptive study to determine the features of home accidents and the risk factors in the houses leading to the home accidents. Material and Method: The population of the study consisted of 183 households, who were contacted through home visits by public health nurses practicing around a family health center in a district on the Anatolian side of Istanbul between February and May 2011. Accessing all the universe was aimed with an end result of 181 households as the sample. As for data collection tools, an interview form about home safety with 15 questions and home safety check-list with 26 questions prepared by researchers in line with the literature were used. Forms were filled out using observation and interview techniques by the researchers during the home visits. Number and percentile tests were used for data analysis. Results: The study showed that 84% of the houses were apartment flats; 43.6% of the houses were three-roomed. The rate for home accidents in the recent year was determined to be 56.9%. It was found out that compression / being compressed was the most common cause of these accidents (56.3%) and they ended up with swelling (12.2%), fractures (17.5%), bleeding (16.5%). The results of the study revealed that 95% of homes did not possess gas detectors, 96.1% of homes did not have smoke detectors, 56.1% of the homes did not have pipe and chimney cleansing and controls annually, 92.8% of homes did not possess fire extinguishers, 21% of homes had material leading to slipping, left lying around, 79.6% of homes had no mechanisms to hold onto in bathtubs, shower and toilets and in 45.9% of the homes, the emergency phone numbers were not easily accessible. Conclusion: According to the results, security status of the homes was found to be insufficient in terms of the risk for home accidents. More than half of the home accidents reported were found to belong to the previous year.
___
- 1. Bertan M, Çakır B. Halk sağlığı yönünden kazalar. İçinde: Bertan M, Güler Ç, çev. ed. Halk Sağlığı Temel Bilgiler Kitabı. Ankara: 1995. 462- 72.
- 2. Kıran S, Şemin S, Ergör A. Kazalar ve toplum sağlığı yönünden önemi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2001; 10 (2): 50-1.
- 3. Department of Health, Social Services and Public Safety (DHSSPS) (2004). Home accident prevention. Strategy Action Plan 2004-2009. Northern Ireland Government Departments. Investing for Health. http://www.dhsspsni.gov.uk/eqia-haps04.pdf.
- 4. Bhanderi DJ, Choudhary SA. Study of occurrence of domestic accidents in esmi-urban community. Indian J Community Med 2008; 33(2): 104-6.
- 5. Farchi S, Camilloni L, Rossi PG, Chini F, Borgia P, Guasticchi G. Home injuries mortality: Sensitivity and specificity analysis of different data sources and operative definitions. Accident Analysis & Prevention 2007; 39(4): 716-20.
- 6. Farchi S, Rossi PG, Chini F, Camilloni L, Giorgio M, Guasticchi G, Borgia P. Unintentional home injuries reported by an emergency-based surveillance system: Incidence, hospitalisation rate and mortality. Accident Analysis & Prevention 2006; 38 (5): 843-53.
- 7. Tezcan S, Aslan D, Yardım N, Demiröz AS, Coşkun E, Cengiz G ve ark. Ankara ili Altındağ Merkez 1 Nolu Sağlık Ocağı Bölgesinde kaza sıklığının saptanması ve kazaların bazı faktörlerle ilişkisinin belirlenmesi. Ege Tıp Dergisi 2001; 40 (3): 165- 75.
- 8. Kılıç B, Demiral Y, Özdemir Ç, Özdemir S, Djemalaj F, İlim O ve ark. İzmirde bir gecekondu bölgesinde evde yaralanma insidansı. Toplum Hekimliği Bülteni 2006; 25(3): 27-32.
- 9. Erkal S. Ev kazalarına neden olan konut faktörlerinin incelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ev İdaresi ve Aile Ekonomisi Programı Bilim Uzmanlığı Tezi; 1992.
- 10.Alptekin F. Aksaray il merkezinde ev kazaları epidemiyolojisi, korumaya yönelik tutum ve davranışlar, ev kazalarına yönelik ilkyardım bilgi düzeyi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi; 2004.
- 11.Nazlıcan E, Demirhindi H, Karaömerlioğlu Ö, Akbaba M, Gökel Y. Evaluation of home accidents among people applying to the adult emergency department of the faculty of medicine. TAF Preventive Medicine Bulletin 2008; 7(2): 137-40.
- 12.Sütoluk Z, Savaş N, Demirhindi H, Özdener N, Akbaba M. Çukurova üniversitesi tıp fakültesi büyük acil servisine ev kazaları nedeniyle başvuranların etiyolojik ve demografik özellikleri. Toplum Hekimliği Bülteni 2007; 26(2): 29-34.
- 13.Department of Health, Social Services and Public Safety (DHSSPS) (2011). Report on the review of the home accident prevention strategy & action plan 2004-2009. http://www.dhsspsni.gov.uk/review_of_the_ home_accident_prevention_ strategy_2011.pdf.
- 14.19 Nisan 2011 Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete, sayı: 27910. Erişim 18 Eylül 2012, http:// www.resmigazete.gov.tr.
- 15.Güner P, Güler Ç. Yalıların ev güvenliği ve denetim listesi. Turkish Journal of Geriatrics 2002; 5(4): 150-4.
- 16.www.mass.gov/.../tips-e-home-safety-checklist. Accessed November 15, 2013.
- 17.Şahiner P. Sosyoekonomik düzeyi düşük hanelerde ev kazası insidansı ve nedenleri, İzmit: Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi; 2009.
- 18. Keskinoğlu P, Giray H, Pıçakçıefe M, Bilgiç N, Uçku R. İnönü sağlık ocağı bölgesindeki yaşlılarda ev içi kazalar, Türk Geriatri Dergisi 2004; 7(2): 89- 94.
- 19.Atman CÜ, Dinç G, Oruçoğlu A, Oğurlu H, Ecebay A.. Manisa Muradiye sağlık ocağı bölgesinde yaşlılarda kaza sıklığı ve kaza ile ilişkili faktörler. Türk Geriatri Dergisi 2007; 10(2): 83-7.
- 20.Erkal S. Kırıkkale ovacık mahallesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri kişilerin ev kazaları ile karşılaşma durumlarının ve kaza nedenlerinin incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi 2005; 8(1): 17-21.
- 21.Ural G, Gün İ. Dr. Nazif Körfez sincan devlet hastanesi ve özel Bayındır hastanesi acil servisine kaza nedeniyle başvuranların epidemiyolojik yönden incelenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi 2008; 17(1): 31-39.
- 22.Acımış NM, Mas N, Yazıcı AC, Göçmen L, Işık T, Mas MR. Accidents of the elderly living in Kocaeli region (Turkey). Archives of Gerontology and Geriatrics 2009; 49(2): 220-3.
- 23.Evci ED, Ergin F, Beşer E. Home accidents in the elderly in Turkey. Tohoku Journal of Experimental Medicine 2006; 209(4): 291-301.
- 24.Mock C, Peck M, Peden M, et al. A WHO plan for burn prevention and care. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2008.
- 25.Gershon RRM, Dailey M, Magda LA, Riley HEM, Conolly J, Silver A. Safety in the home healthcare sector: development of a new household safety checklist. Journal of Patient Safety 2012; 8(2): 51-9.
- 26.Ehrlich AR, Bak RY, Wald-Cagan P, Greenberg DF. Risk factors for fires and burns in homebound urban elderly. Journal of Burn Care & Research 2008; 29(6): 985-7.
- 27.Mehraban AH, Mackenzie LA, Byles JE. A selfreport home environment screening tool identified older women at risk of falls. Journal of Clinical Epidemiology 2011; 64(2): 191-9.
- 28.Ortabağ T, Özdemir Ö, Kılıç S. Özel bakım merkezinde yaşayan yaşlı bireylerin ev kazalarına yönelik riskli davranışlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Derg 2011; 53(3): 189-94.
- ISSN: 1300-0853
- Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
- Başlangıç: 1992
- Yayıncı: TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Ev ziyaretleriyle ev kazası risk faktörlerinin saptanması ve belirlenen kazaların özellikleri
Kamer GÜR, SAİME EROL, Ayşe SEZER, FATMA NEVİN ŞİŞMAN
Yenidoğanın anne ve baba ile bağlanma süreci
Dilek KÖSE, NURSAN ÇINAR, Sevin ALTINKAYNAK
Köy ve kasaba ilköğretim okulu öğrencilerinin beslenme durumları