Bir Üniversitedeki Kadınların Serviks Kanseri ve Pap Smear Testine İlişkin Sağlık İnançlarını Etkileyen Faktörler

Amaç: Bu çalışma, üniversitedeki kadınların serviks kanseri ve pap smear testine ilişkin sağlık inançlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu çalışmanın örneklemini, bir üniversitenin merkez yerleşkesinde çalışan, dahil edilme ölçütlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 101 kadın oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Haziran Ağustos 2017 tarihlerinde veri toplama formu ve Rahim Ağzı Kanseri ve Pap Smear Testi Sağlık İnanç Modeli Ölçeği ile toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalaması 35.53±5.82 olup, %56.4’ü öğretim elemanı olarak çalışmaktadır. Kadınların %73.3’ünün pap smear testi hakkında bilgisinin olduğu bulunmuştur. Kadınların %68.3’ü en az bir kez testi yaptırmıştır. Pap smear testi hakkında bilgisi olanların, Rahim Ağzı Kanseri ve Pap Smear Testi Sağlık İnanç Modeli Ölçeği’nin alt boyutlarından olan pap smear yarar ve motivasyon algısının yükseldiği ve engel algısının düştüğü belirlenmiştir (p

The Factors Influencing Health Beliefs About Cervical Cancer and Pap Smear Test Among The Women At A University

Aim: This study was conducted to determine the factors influencing health beliefs about cervical cancer and pap smear test among the women at a university. Method: The sample of this descriptive study was composed of 101 women working at the central campus of a university, who met the inclusion criteria and agreed to participate in the research. The data were gathered using a data collection form and Health Belief Model Scale for Cervical Cancer and Pap Smear Test between June and August 2017. Findings: Average age of the participants was 35.53±5.82, 56.4% of them were lecturers. It was found that 73.3% of the women had knowledge about pap smear test. 68.3% of the women have undergone the test at least once. It was seen that the perception of the benefits of pap smear tests and health motivation, which is one of the subdimensions of the Health Belief Model Scale for Cervical Cancer and Pap Smear Test has improved and the barrier perception has declined in women who had knowledge about the test (p

PDF

___

Sönmez Y, Keskin Y, Lüleci E. Kadın ve aile sağlığı merkezine başvuranların serviks kanseri erken tanı yöntemleri konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Maltepe Tıp Dergisi 2012; 4(2): 15-21.
Demirtas B, Acikgoz, I. Promoting attendance at cervical cancer screening: understanding the relation with Turkish womens’ health beliefs. Asian Pac J Cancer Prev 2013;14(1): 333-340.
Bulduk S, Yurt S, Dinçer Y, Ardıç E. Sağlık davranış modelleri. DÜ Sağlık Bil Enst Derg 2015; 5(1): 28- 34.
Ersin F, Bahar, Z. Sağlığı geliştirme modellerinin meme kanseri erken tanı davranışlarına etkisi: bir literatür derlemesi. DEUHYO ED 2012; 5(1): 28- 38.
Kocaöz, S., Özçelik, H., Talas, M.S. et al. The Effect of Education on the Early Diagnosis of Breast and Cervix Cancer on the Women's Attitudes and Behaviors Regarding Participating in Screening Programs. J Canc Educ 2017. https://doi.org/10.1007/s13187-017-1193-8.
Nilaweera RI1, Perera S, Paranagama N, Anushyanthan AS. Knowledge and practices on breast and cervical cancer screening methods among female health care workers: a Sri Lankan experience. Asian Pac J Cancer Prev. 2012;13(4):1193-6.
Uysal A, Birsel A. Knowledge about cervical cancer risk factors and pap testing behaviour among Turkish women. Asian Pac J Cancer Prev 2009;10(3):345–350.
Özçam H, Çimen G, Uzunçakmak C, Aydın S, Özcan T, Boran B. Kadın sağlık çalışanlarının meme kanseri, serviks kanseri ve rutin tarama testlerini yaptırmaya ilişkin bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. İstanbul Med J 2014; 15: 154- 60.
Ersin F, Kıssal A, Polat P, Koca BD, Erdoğan M. Kadın sağlık personelinin servikal kansere yönelik algıları ve bunu etkileyen faktörler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2016; 18(2-3): 31-43.
Karabulutlu Ö. Evaluation of the pap smear test status of Turkish women and related factors. Asian Pac J Cancer Prev 2013;14(2): 981-986.
Büyükkayacı Duman N, Yüksek Koçak D, Albayrak SA, Topuz Ş, Yılmazel G. Kırk yaş üstü kadınların meme ve serviks kanseri taramalarına yönelik bilgi ve uygulamaları. G.O.P Taksim E.A.H. JAREN 2015; 1(1): 30-38.
Reis N, Bebis H, Kose S, Sis A, Engin R, Yavan T. Knowledge, behavior and beliefs related to cervical cancer and screening among Turkish women. Asian Pac J Cancer Prev 2012; 13: 1463-1470.
Yanikkerem E, Goker A, Piro N, Dikayak S, Koyuncu FM. Knowledge about cervical cancer, pap test and barriers towards cervical screening of women in Turkey. J Canc Educ 2013; 28: 375-383.
Erbil N, Tezcan Y, Gur EN, Yildirim M, Aliş N. Factors affecting cervical screening among Turkish women. Asian Pac J Cancer Prev 2010;11:1641–1644.
Gökgöz N, Aktaş D. Kadınların serviks kanseri ve pap smear testi yaptırma durumlarına yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi 2015; 3(2): 11-23.
Uluocak T, Bekar M. Kadın sağlık çalışanlarının servikal kansere ilişkin bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi 2012; 2: 50-57.
Ayhan A, Esinler İ. Servikal intraepitelyal neoplaziler (CIN), In: Ayhan A, Durukan T, Günalp S, Gürgan T, Önderoğlu LS, Yaralı H, Yüce K, ed. Temel kadın hastalıkları ve doğum bilgisi, 2nd ed. Ankara: Güneş Kitabevi Ltd. Şti: 2008. p.1171- 1192.
Özmen D, Özsoy S. Sağlık inanç modeli yaklaşımı ile servikal kanserin erken tanısına yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 25(1): 51-69.
Guvenc G, Akyuz A, Acikel CH. Health Belief Model Scale for Cervical Cancer and Pap Smear Test: psychometric testing J Adv Nurs 2010; 67(2): 428-437.
Gördes Aydoğdu N, Bahar Z. Yoksul kadınlarda sağlık inanç modeli ve sağlığı geliştirme modeli kullanımının meme ve serviks kanseri erken tanı davranışlarındaki değişime etkisi, DEUHYO ED 2011; 4(1): 34-40.
Kwok C, Lim, D. Evaluation of a culturally tailored education to promote breast and cervical cancer screening among Chinese-Australian women. J Cancer Educ 2016; 31(3): 595-601.
Documet P, Bear TM, Flatt JD, Macia L, Trauth J, Ricci EM. The association of social support and education with breast and cervical cancer screening. Health EducBehav2015; 42(1): 55-64.
Yucel U, Ceber E, Özentürk G. Efficacy of a training course given by midwives concerning cervical cancer risk factors and prevention. Asian Pac J Cancer Prev 2009; 10: 437-442.
Açıkgöz A. Çehreli R, Ellidokuz H. Kadınların kanser konusunda bilgi ve tutumları ile erken tanı yöntemlerine yönelik davranışları. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2011; 25(3): 145-154.
Abiodun OA, Olu-Abiodun OO, Sotunsa JO, Oluwole FA. Impact of health education intervention on knowledge and perception of cervical cancer and cervical screening uptake among adult women in rural communities in Nigeria. BMC Public Health 2014;14: 814. doi: 10.1186/1471-2458-14-814.
Açıkgöz A, Ergör G. Cervical cancer risk levels in Turkey and compliance to the national cancer cervical screening standard” Asian Pac J Cancer Prev 2011;12: 923-327.
Guvenc G, Memnun S, Kilic A, Aygul A, Gulcin A. Breast, cervical, and colorectal cancer screening status of a group of Turkish women. Asian Pac J Cancer Prev 2012;13 (9): 4273-4279.
Ersin F, Bahar Z. Barriers and facilitating factors perceived in Turkish women’s behaviors towards early cervical cancer detection: a qualitative approach. Asian Pac J Cancer Prev 2013; 14(9): 4977-4982.
Gümüş AB, Çam O. Kadınların serviks kanseri için erken tanı tutumları ile benlik saygısı, beden algısı ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkiler. Nobel Medicus 2011; 7(3): 46-52.
BonfillCosp X, MarzoCastillejo M, Pladevall Vila M, Marti J, Emparanza JI. Strategies for increasing the participation of women in community breast cancer screening. Cochrane Db Syst Rev 1, doi: 10.1002/14651858.CD002943.
Ulusal Kanser Kontrol Planı 2013-2018. Özkan S, Keskinkılıç B, Gültekin M, Karaca AS, Öztürk C, Boztaş Gve ark. ed. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu. Accessed June 13, 2015, at http://www.iccpportal. org/sites/default/files/plans/Ulusal_Kanser_ Kontrol_Plani_ 20 13_2018.pdf.
Köse MF, Özgül N. İnvasiv Serviks Kanseri. In: Çiçek MN. Mungan MT, ed. Klinikte Obstetrik ve Jinekoloji. Ankara: Güneş Kitabevi Ltd. Şti.; 2007. p.725-743.
Cancer control: knowledge into action: WHO guide for effective programmes: Early detection, Switzerland, 2007.World Health Organization. Accessed June 12, 2015, at http:// www.who.int/cancer/modules/Early%20Detection %20Module%203.pdf.
Keshavarz Z, Simbar M, Ramezankhani A. Factors for performing breast and cervix cancer screening by Iranian female workers: A qualitative-model Study. Asian Pac J Cancer Prev 2011; 12: 1517- 1522.
Kanbur A. Çapık C. Servikal kanserden korunma, erken tanı-tarama yöntemleri ve ebe/hemşirenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2011; 18(1): 61-72.
GLOBOCAN 2012: Estimated cancer incidence, mortality and prevalence worldwide in 2012. International Agency for Research on Cancer (IARC). Accessed July 6, 2015, at http://globocan.iarc.fr/Pages/Map.aspx.
Fedewa SA, Sauer AG, Siegel RL, Jemal A. Prevalence of major risk factors and use of screening tests for cancer in the United States. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2015; 24(4): 637-652.
Türkiye’de Kanser İstatistikleri 2015. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu. Accessed June 11, 2015, at http://kanser.gov.tr/Dosya/ca_istatistik/2010_Yili_ Turkiye_Kanser_ istatistikleri.pdf.
Ferlay J, Soerjomataram I, Dikshit R, Eser S, Mathers C, Rebelo M, et al. Cancer incidence and mortality worldwide: sources, methods and major patterns in GLOBOCAN 2012. Int J Cancer 2015; 136 (5): E359-386.