Bir sağlık ocağına başvuran bireylerin çevre ile ilgili bilgi ve tutumları

Amaç: Bir sağlık ocağına başvuran 18-65 yaş arasındaki bireylerin çevre ile ilgili bilgi ve tutumlarını incelemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı türdeki çalışma, 21 Ocak - 4 Mart 2010 tarihleri arasında Konya ilinde yapılmıştır. Örneklem seçiminde basit rastgele örnekleme yöntemlerinden biri olan gelişigüzel örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veriler SPSS 16,0 programında ortalama ve yüzde hesaplamaları, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis Waryans Analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin %75,1inin 25 yaş ve üzerinde, %70,0ının kadınlardan oluştuğu, %55,3ünün okuryazar olmadığı ya da ilkokul mezunu, %83,4ünün evli olduğu belirlenmiştir. Bireylerin %60,8i ekonomik durumunu orta olarak değerlendirmiştir. Araştırmaya katılan bireyler, Çevresel Tutum Ölçeğinden (ÇTÖ) ortalama 96,0±14,2 puan almışlardır. Çalışmaya katılan bireylerin çevre ile ilgili bilgi ve düşünceleri değerlendirildiğinde; bireylerin %66,4ü yaşadıkları il olan Konyanın en önemli çevre sorununun hava ve su kirliliği olduğunu ve %75,1i çevre sorunlarının çözümünde sorumluluğun daha çok devlete ait olduğunu belirtmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin bazı sosyodemografik özellikleri ile ÇTÖden aldıkları puan arasındaki ilişki incelendiğinde; eğitim düzeyi yüksek ve çekirdek aile tipine sahip olanların ÇTÖden daha yüksek puan aldığı bulunmuştur (p0,05). Sonuç: Eğitim düzeyi düşük ve geniş aile de yaşayan bireylerin çevre duyarlılığı yönünden daha olumsuz özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir. Çevreye karşı duyarlılığı geliştirmede toplum katılımını artırmanın, özellikle eğitim düzeyi düşük ve geniş ailede yaşayan bireylere ulaşmanın yararlı olacağı söylenebilir. Çevre duyarlılığını geliştirmeye yönelik olarak topluma ulaşımda, birinci basamak sağlık hizmetlerinin daha etkin kullanılması önerilmektedir.

The knowledge and attitudes on environmental issues of individuals applying to a health center in Konya, Turkey

Objective: This study objective was to determine the knowledge and attitudes on environmental issues of individuals aged 18-65, applying to a health center in Konya, Turkey. Methods: The study was designed as a descriptive study and was performed in Konya during the period from 21 January to 4 March 2010. The simple random sampling method was used for the selection of the sample. SPSS 16 statistical soft-ware package was used for mean, percentage, Mann Whitney U and Kruskal Wallis Waryans analyses. Results: Of the participants 75.1% were 25 years of age and older; 70.0% were females; 55.3% were illiterate or primary school graduates; 83.4% were married; 60.8% stated their economic condition as average. Araştırmaya katılan bireyler, Çevresel Tutum Ölçeğinden (ÇTÖ) ortalama 96.0±14.2 puan almışlardır. Çalışmaya katılan bireylerin çevre ile ilgili bilgi ve düşünceleri değerlendirildiğinde; bireylerin %66.4ü yaşadıkları il olan Konyanın en önemli çevre sorununun hava ve su kirliliği olduğunu ve %75.1i çevre sorunlarının çözümünde sorumluluğun daha çok devlete ait olduğunu belirtmiştir. The participants received 96.0±14.2 points on the average through the evaluation of Environmental Attitude Scale. Assessing the knowledge and attitudes of the individuals on the environmental issues, the most important environmental problems of the city they live in, Konya, were expressed as air and water pollution (66.4%). The major authority responsible for solving the environmental problems, was stated to be te government or the state by 75.1%. Concerning the socio-demographic characteristics, the people with a high educational level and those living in a nuclear family obtained a higher point from the Environmental Attitude Scale (EAS) (p<0.05). Age, marital status, gender, the perceived economic condition and the place of dwelling for the longest period were not effective in changing the EAS point significantly (p>0.05). Conclusion: Low educational level and living with an extended family had negative influences on environmental attitudes. Increasing community participation for developing environmental awareness and particularly accessing the people with low education and living in extended families may be a solution. A more effective use of primary health care services could be suggested for developing environmental awareness,

PDF

___

1. Büyükgüngör H. Çevre kirliliği ve çevre yönetimi. http://www.toprakisveren.org.tr/2006-72- hanifebuyukgungor.pdf Erişim 10.05.2012
2. Buhan B. Okul öncesinde görev yapan öğretmenlerin çevre bilinci ve bu okullardaki çevre eğitiminin araştırılması. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: 2006.
3. Güler Ç. Çevre hekimliği. STED 2002;11(5):166-8.
4. T.C. Sağlık Bakanlığı. Sağlık Eğitimi Ge nel Müdürlüğü Eğitimciler İçin Eğitim Rehberi - sağlık ve sağlığın korunması modülleri. Ankara: 2008. s. 13-37.
5. Erci B. Çevre sağlığı. In: Erci B, Halk sağlığı hemşireliği. Birinci baskı. Ankara: Fırat Matbaacılık; 2009.s. 242-6.
6.Pehlivan M, Pehlivan E, Özdemir MA. İnsan sağlığı üzerine civa ve civa bileşiklerinin etkisi. Çevre Dergisi 1993; 8: 33-5.
7.Nuhoğlu Y, Türker F. Göktaş bakır fabrikası izabe tesisi bacalarından çıkan hava kirleticilerinin insan sağlığına etkisi. Çevre Dergisi 1993; 7: 30-3.
8.Çalışkan V, Sarı F. Çanakkaledeki yükseköğretim öğrencilerinin genel sağlık durumlarını etkileyen çevresel faktörlerin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2008; 18 (1): 43-70.
9.T.C.Konya Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü. Konya İl Çevre Raporu. Konya: 2003. s.250-1.
10.Hayta AB. Çevre kirliliğinin önlenmesinde ailenin yeri ve önemi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi(KEFAD)2006;7(2):359-76.
11.Çobanoğlu Z. Genel çevre sağlığı bilgisi. Ankara: Hatipoğlu yayıncılık; 1995. s. 6-17.
12.İleri R. Çevre eğitimi ve katılımın sağlanması. Ekoloji Dergisi 1998; 7 (28): 3-9.
13.Erten S, Özdemir P, Güler T. Okul öncesi eğitim kurumlarındaki öğret¬menlerin çevre bilinci düzeylerinin ve bu okullardaki çevre eğitim durumunun belirlenmesi (OMEP). Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı Bildirisi. İzmir/Kuşadası: 2003.
14. Ada S. 12Nhalk eğitim merkezlerindeki kurslara katılan bayan kursiyerlerin çevre ve insan sağlığı ile ilgili uygulamalarının saptanması. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2003; 17: 1-6. http://ebd.marmara.edu.tr/arsiv/pdf/2003_ 17_01.pdf Erişim 07.12.2012
15. Uzun N, Sağlam N. Ortaöğretim öğrencileri için çevresel tutum ölçeği geliştirme ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2006; 30: 240-50.
16. Erten S. İlköğretimin ikinci kademesindeki (6.,7., 8. sınıflar) öğrencilerde çevreye yararlı davranışların araştırılması. Beşinci Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongre Kitabı. Ankara: 2002.
17. Yücel M, Altunkasa F, Güçray S, Uslu C, Say NP. Adanada çevre duyarlılığı düzeyinin ve geliştirme olanaklarının araştırılması. Akdeniz üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2006; 19 (2): 217-28.
18. Uzun N, Sağlam N. Sosyoekonomik durumun çevre bilinci ve çevre akademik başarısı üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005; 29: 194-202.
19. Akgül A. Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri - SPSS uygulamaları kitabı. Üçüncü baskı. Ankara: 2005. s. 57-62.
20. Aslan O, Uluçınar S, Cansaran A. Çevre tutum ölçeği uyarlaması ve ilköğretim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi 2008; 25: 283-95.
21. Özmen D, Çetinkaya AÇ, Nehir S. Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları. TSK Koruyucu hekimlik Bülteni 2005; 4 (6): 330- 44.
22. Akış S. Kuzey Kıbrısta çevre bilinci. Doğuş Üniversitesi Dergisi 2000; 1: 7-17.
23. Leeming FC, Dwyer WO. Children's environmental attitude and knowledge scale: Construction and validation. Journal of Environmental Education 1995: 26 (3).
24. Özdemir O, Yıldız A, Ocaktan E, Sarışen Ö. Tıp fakültesi öğrencilerinin çevre sorunları konusundaki farkındalık ve duyarlılıkları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2004; 57 (3): 117-27.
25. Çelen Ü, Yıldız A, Atak N, Tabak RH, Arısoy M. Ankara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi öğrencilerinin çevre duyarlılığı ve ilişkili faktörler. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 23-28 Eylül 2002, Diyarbakır, Kongre Kitabı. s. 421-5.
26. Ronkainen KL, Virokannas H. Concern about the environment among medical students. Scand J Soc Med 1996; 24: 121-3.

ISSN: 1300-0853
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 1992
Yayıncı: TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ

Arşiv